Modern Çağın Sorunu Olarak “Çocukluk Çağı Obezitesi”: Sosyal Hizmet Uzmanı ve Diyetisyen İşbirliğinin Önemi

Modern çağın en yaygın hastalıklarından biri haline gelen obezite, çocukluk çağında erken yaşlarda görülmekte ve yetişkinlik döneminde diyabet, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon ve bazı kanser türleri gibi pek çok kronik hastalığa neden olmaktadır. Çocukluk çağı obezitesi; nedenleri ve sonuçları ile çok boyutlu ve bütüncül bir değerlendirme ve dolayısıyla multidisipliner bir çalışma gerektirir. Bu bağlamda çocukluk çağı obezitesi ile mücadelede etkili bir sonuca varmak için bu konudaki profesyonel sağlık çalışanlarının müdahale sürecine dahil olması ve iş birliği yapması önemlidir. Bu derleme çalışmanın temel amacı, bu profesyonel sağlık ekibine uzman yetiştiren sosyal hizmet odağında çocukluk çağı obezitesini, biyopsikososyal açıdan değerlendirmektir. Ayrıca çocukluk çağı obezitesi ile mücadelede diyetisyen ve sosyal hizmet uzmanı işbirliğinin önemini ulusal ve uluslararası literatür ışığında açıklamaktır. Sonuç olarak çocukluk çağında obezite ile mücadelede önemli bir yeri olan sosyal hizmet uzmanı ve diyetisyen iş birliği, çocukların sağlıklı yaşam yıllarını artırmak için yapılan müdahalelerin daha etkili olmasına katkıda bulunur.

“Childhood Obesity” as the Problem of the Modern Age: The Importance of Cooperation between Social Worker and Dietitian

Obesity, which has become one of the most common diseases of the modern age, is seen in early childhood and causes many chronic diseases such as diabetes, cardiovascular diseases, hypertension and some types of cancer in adulthood. Childhood obesity requires a multidimensional and holistic evaluation and therefore a multidisciplinary work with its causes and results. In this context, in order to reach an effective result in combating childhood obesity, it is important that professional healthcare workers participate in the intervention process and cooperate. The main objective of this review study is to evaluate childhood obesity from a bio-psychosocial perspective in the focus of social work, which trains specialists for this professional healthcare team. In addition, it is also to explain the importance of cooperation between dietitians and social workers in the fight against childhood obesity in the light of national and international literature. As a conclusion, the cooperation of social worker between dietitians that have an important place in the fight against obesity in childhood contributes to the more effective interventions made to increase the healthy life years of children.

PDF

___

1. Serter R. Obezite Atlası. İstanbul: Tercih Kitabevi; 2003.s.13-14.
2. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. Obezite Tanı ve Tedavi Kılavuzu. Ankara: Miki Matbaacılık. 2019.s.11.
3. World Health Organization (WHO). Obesity and Overweight. Apr 1, 2020. Available at: https://www. who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight. Accessed Aug 11,2020.
4. Sağlık Bakanlığı. Obezite nedir? Available from: https:// hsgm.saglik.gov.tr/tr/obezite/obezite-nedir.html. Accessed Aug 10, 2020.
5. Türkiye Çocukluk Çağı (İlkokul 2. Sınıf Öğrencileri) Şişmanlık Araştırması (COSI-TUR 2016). Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisi, Sağlık Bakanlığı. Ankara: Efe Matbaacılık; 2017.
6. Mançu T, Smur G. Çocukluk çağı obezitesinin önlenmesi ve tedavisinde ulusal/uluslararası uygulamalar ve tedavi stratejileri. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2015;43(2):143- 51.
7. Yılmazbaş P, Gökçay G. Çocukluk çağı obezitesi ve önlenmesi. Çocuk Dergisi. 2018;18(3):103-12.
8. Müller MJ, Danielzik S, Pust S. School-and family-based interventions to prevent overweight in children. Proceeding of the Nutrition Society. 2005;64(2):249-54.
9. Yardımcı H, Özdoğan Y, Özfer-Özçelik A, Hovland ED. Turkish adolescents’ adherence to the Mediterranean diet. Anthropologist. 2016;25(1-2):174-79.
10. Deleş B. Çocukluk çağı obezitesi. H.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2019;6(1):17-31.
11. Yayan EH, Çelebioğlu A. Obezojenik çevre ve çocukluk çağı obezitesine etkileri. ACU Sağlık Bil Derg. 2018;9(2):90-6.
12. Kline L, Jones-Smith J, Miranda JJ, Pratt M, Reis RS, Rivera JA, et al. A research agenda to guide progress on childhood obesity prevention in Latin America. Obes Rev. 2017;18(Suppl.2):19-27.
13. Eliadis EE. The role of social work in the childhood obesity epidemic. Social Work. 2006;51(1):86-88. Available from: https://academic.oup.com/sw/article-ab stract/51/1/86/1932410?redirectedFrom=PDF. Accessed Sept 1, 2020.
14. Collins S. Health practice update-The childhood obesity epidemic: the social work response. NASW (National Association of Social Worker). 2009. Washington, D.C. 20002-4241.
15. Koç N, Yardımcı H, Aslan NN, Uçaktürk SA. Nutritional habits and precocious puberty in girls: a pilot study. J Pediatr Res. 2018;5(4):201-8.
16. Köksal G, Gökmen Özel H. Çocukluk ve ergenlik döneminde obezite [Internet]. Ankara: Klasmat Matbaacılık; 2008 [cited 2020 Aug, 11].7-27p. Available from: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/t53. pdf.
17. Burke S. Childhood social factors and their impact on young adulthood obesity. Social Work Theses. 2011; 67. Available from: http://digitalcommons.providence.edu/ socialwrk_students/67. Accessed Aug 5, 2020.
18. Baysal A. Çocukluk çağı şişmanlığı. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2016;44(2):88-9.
19. Keser A, Yüksel A, Yeşiltepe-Mutlu G, Bayhan A, Özsu E, Hatun Ş. A new insight into food addiction in childhood obesity. The Turkish Journal of Pediatrics. 2015;57(3):219-24.
20. Keser A, Yücecan S, Çizmecioğlu F, Etiler N, Hatun Ş. Çocukluk çağında metabolik sendrom ve beslenme örüntüsü arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2008;36(1-2):9-22.
21. Shor R. Interdisciplinary collaboration between social workers and dieticians in nutrition education programs for children-at-risk. Social Work Health Care. 2010;49(4):345-61.
22. Melius J. Exploring social workers’ use of the socioecological model as an intervention and research framework for treating overweight or obese clients. Social Work. 2015;60(1):55-63.
23. Lawrence S, Hazlett R, Hightower P. Understanding and acting on the growing childhood and adolescent weight crisis: a role for social work. Health Social Work. 2010;35(2):147-53.
24. Pappas C, Ai A, Dietrick B. Addressing childhood obesity using a multidisciplinary approach with social workers. Health Social Work. 2015;40(2):151-4.
25. Zengin O. Sosyal hizmetin sağlık hizmetlerinin sunumundaki rolü. Konuralp Tıp Dergisi. 2011;3(3):29- 34.
26. World Health Organization (WHO). Unhealthy diets & physical inactivity (NMH Fact Sheet June 2009). 2009. Available from: https://www.who.int/nmh/publications/ fact_sheet_diet_en.pdf. Accessed Sept 17, 2020.
27. Lawrence SA, Abel EM, Stewart C, Dziuban C. Social work students’ perceptions of obesity. Social Work Education. 2019;38(3):377-391.
28. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA). 2017. Available from: https://balikesirism.saglik.gov. tr/TR,43758/2017-yili-turkiye-beslenme-ve-saglik-arastirmasi.html. Accessed Aug 2, 2020.
29. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA). 2010. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/ saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Yayinlar/kitaplar/ diger-kitaplar/TBSA-Beslenme-Yayini.pdf. Accessed Aug 2, 2020.
30. Sağlık Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Türkiye’de Okul Çağı Çocuklarında (6- 10 Yaş Grubu) Büyümenin İzlenmesi Projesi Araştırma Raporu (TOÇBİ). Ankara: Kuban Matbaacılık; 2011.
31. Özer E. Diyabette tıbbi beslenme tedavisinin uygulanması ve diyetisyenin sorumlulukları. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2019;47(Özel Sayı):5-14.
32. Topbaş M, Elmacıoğlu F, Dündar C, Canbaz S, Pekşen Y. Obezite ile günlük tüketilen bazı besin öğeleri arasındaki ilişki. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2000;29(2):62-7.
33. Bozbulut R, Keser A, Sürücüoğlu MS, Bideci A. Okul çağı çocuklarının beslenme durumları ile bazı biyokimyasal parametreleri arasındaki ilişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;7(1):40-53.
34. Nguyen C, Bera K, Bota R, Hsu R. Biopsychosocial approach to the treatment of obesity: a retrospective review. J Obes Weight Loss. 2016;1(1):1-4.
35. Thompson N. Güç ve güçlendirme kuramı (Çev. N. Çalış). İçinde Çeviri Editörü. Ö. Cankurtaran. Güç ve güçlendirme, 1. Baskı. Ankara: Nika Yayınevi; 2016. p.[15-58].
36. Nieman P, LeBlanc CM, Canadian Paediatric Society, Healthy Active Living and Sports Medicine Committee. Psychosocial aspects of child and adolescent obesity. Paediatrics & Child Health. 2012;17(4):205-6.
37. Buchbinder E, Eisikovitz Z, Karnieli-Miller O. Social workers’ perceptions of the balance between the psychological and the social. Social Service Review. 2004;78(4):531-50.