XX. YÜZYIL BAŞLARINDA DİNAR (GEYİKLER) HAPİSHANESİ

Osmanlı Devleti'nde hapis cezası yaygın bir ceza olarak XIX. yüzyıldan itibaren uygulanmaya başlamıştır. Örfi hukuk içerisinde yer alan hapis cezası, kanunname ve adaletnamelerle düzenlenmiştir. Osmanlı Devleti'nde hapis cezasının infaz edildiği yerler kale ve hisarların içlerinde bulunan zindanlar olmuştur. Hapis cezasının etkin bir şekilde ele alınıp hürriyeti bağlayıcı bir cezalandırma yöntemi olarak tanımlanması ise Tanzimat döneminde kabul edilen 1840, 1851 ve 1858 ceza kanunları sayesinde olmuş ve 1880 tarihli Tevkifhane ve Hapishaneler Nizamnamesi ile de hapishane olgusu bugünkü anlamıyla adalet sistemi içinde yerini almaya başlamıştır. XVIII. yüzyılda artmaya başlayan ve XIX. yüzyıldan itibaren artan siyasi, adli, iktisadi buhranlar ve kargaşa durumu hapishanelere gereksinimi arttırmıştır. Bu amaçla devlet ülkenin pek çok yerinde hapishaneler inşa etmeye çalışmış ya da uygun binaları kiralayarak hapishaneye dönüştürmüştür. Bunlardan biri olan Dinar hapishanesinin XX. yüzyıl başlarında durumu arşiv belgeleri ışığında değerlendirilecektir.

AT THE BEGINNING OF THE 20TH CENTURY DİNAR (GEYİKLER) PRİSON

Imprisonment as a punishment common in the Ottoman Empire XIX. From the eleventh century began to be implemented. Imprisonment contained in customary law, and justice, it is regulated by kanunname. In the Ottoman Empire, where a sentence of imprisonment the execution of the interior of the castle and fortress has been found in the dungeons. Of imprisonment effectively addressed and restricting freedom of punishment as a method of identifying the Tanzimat period adopted in 1840, 1851 and 1858 criminal laws been through and 1880 Tevkifhane and Prisons Regulations and the prison phenomenon with its current meaning within the justice system to take its place began XVIII. and XIX century began to increase. century, from the growing political, judicial, economic upheavals and turmoil has increased the need for state prisons. For this purpose, the state in many parts of the country have worked to build prisons or prison was transformed by renting suitable premises. One of these Dinar XX of prison. century, the situation will be assessed in the light of archival documents

___

  • BOA. DH. MB. HPS. M, nr. 7/34 (9 Zilkade 1330 / 20 Ekim 1912)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 43/65 (30 Cemaziyelevvel 1332/26 Nisan 1914)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 45/32 (09 Rebiülahir 1334/14 Şubat 1916)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 45/54 (09 Şevval 1334/9 Ağustos 1916)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 45/54 (5 Mayıs 1332/18 Mayıs 1916)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 45/54 (12 Nisan 1332/25 Nisan 1916)
  • BOA. DH. MB. HPS. M, nr. 42/22 (13 Receb 1338 / 2 Nisan 1920)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 17/58 (23 Teşrinisani 1335 / 23 Kasım 1919)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 17/58 (30 Kanunuevvel 1335 / 30 Aralık 1919)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 17/58 (11 Receb 1338 / 31 Mart 1920)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 144/71 (21 Safer 1330/10 Şubat 1912)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 155/33 (6 Ağustos 1331 / 19 Ağustos 1915)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 155/33 (1 Temmuz 1331 / 14 Temmuz 1915)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 155/33 (7 Temmuz 1331 / 20 Temmuz 1915)
  • BOA. DH. MB. HPS. M, nr. 33/97 (30 Nisan 1334 / 30 Nisan 1918)
  • BOA. DH. MB. HPS. M, nr. 33/97 (30 Nisan 1334 / 30 Nisan 1918)
  • BOA. DH. MB. HPS. M, nr. 33/97(30 Nisan 1334 / 30 Nisan 1918)
  • BOA. DH. MB. HPS. M, nr. 33/97 (1 Mart 1333 / 1 Mart 1917).
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 117/11 (28 Cemaziyelahir 1335 /21 Nisan 1917)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 117/11 (28 Cemaziyelahir 1335 /21 Nisan 1917)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 117/11 (10 Mart 1333 /10 Mart 1917)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 117/11 (12 Nisan 1333 /12 Nisan 1917)
  • BOA. DH. MB. HPS. M, nr. 7/34 (9 Zilkade 1330 / 20 Ekim 1912)
  • BOA. DH. EUM. 6.Şb. nr. 5 /33 (18.Ra.1334 / 24 Ocak 1916)
  • BOA. DH. MB. HPS. M, nr. 7/34 (9 Zilkade 1330 / 20 Ekim 1912)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 45/54 (09 Şevval 1334/9 Ağustos 1916)
  • BOA. DH. MB. HPS. nr. 144/32-16, (3 Safer 1330/23.1.1912)
  • BOA. DH.MB..HPS. nr. 72 /8 (16 Recep 1331/21 Haziran 1913)
  • AYDIN, M. Akif, “Osmanlı Ceza Hukuku”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt:7, s. 481-482.
  • BARDAKOĞLU, Ali, “Hapis”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt:16, s. 54;
  • DEMİRBAŞ, Timur, “Hürriyeti Bağlayıcı Cezaların ve Cezaevlerinin Evrimi”, Hapishane Kitabı, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2005.
  • DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, 11. Baskı, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara 1993.
  • GÖNÜLLÜ, Ali Rıza, “20. Yüzyılın Başında Alanya Hapishanesi”, Zindanlar ve Mahkumlar, (Editör: Emine Gürsoy-Naskali; Hilal Oytun Altun), Babil Yayınları İstanbul 2006.
  • HÜLAGU, Metin, Hapis Cezası, Rey Yayıncılık, Kayseri 1996.
  • KURU, Alev Çakmakoğlu, Sinop Hapishanesi, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara 2004.
  • SERTOĞLU, Midhat, “Bambul” (Bir adı da Sintine olan Tersane zindanı), Osmanlı Tarih Lügatı, Enderun Kitabevi, İstanbul 1986.
  • ŞEN, Ömer, Osmanlı’da Mahkum Olmak, Kapı Yayınları, İstanbul 2007.
  • ÜNAL, Mehmet Ali, “Baba Cafer Zindanı”, Osmanlı Tarih Sözlüğü, Paradigma Yayıncılık, İstanbul 2011.
  • YILDIZ, Gültekin, Osmanlı Devleti’de Hapishane Islahatı (1839-1908), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, M.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul 2002.
  • Dinar Hapishanesinin Tamir Masrafları Olarak Tanzim Edilen Havalename, BOA. DH. MB. HPS. M, nr. 42/22 (2 Nisan 1920)