MÜTAREKE DÖNEMİ TÜRKİYE’NİN ULAŞIM DURUMU

Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminden itibaren sahip olduğu kara yolu ağı XIX. yüzyıla kadar ulaşım ihtiyaçlarını karşılamaya yetmiştir. Ancak Avrupa'daki Sanayi Devrimi sonrası gelişmelerin de etkisiyle mevcut yollar ihtiyacı karşılamaz olmuştur. XIX. yüzyıldan itibaren tüm dünyada önemli ve güçlü bir ulaşım aracı olmaya başlayan demiryolu, Osmanlı topraklarında da yapılmaya başlanmıştır. Yolların ve motorlu taşıtların sayısının son derece sınırlı olduğu Osmanlı Devleti'nin son döneminde demiryolları ulaşım araçlarının tek yolu haline gelmiştir. Milli Mücadele başlangıcında yabancı şirketlerin işlettiği demiryolları da ülke ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalmıştır. Bu sebeple Mustafa Kemal Atatürk tarafından Cumhuriyet'in ilk yıllarında ulaştırma alt yapısının geliştirilmesi bir zorunluluk olarak görülmüştür

TRANSPORTATION STATUS OF TURKEY IN ARMASTICE PERIOD

The road network which the Ottoman Empire had since its foundation period, had been sufficient to meet its transportation needs until nineteenth century. However, with also impact of the developments in Europe after the industrial revolution, existing roads have not been able to meet the needs. Railway started to be an important and powerful means of transportation all over the world since the nineteenth century, also started to be built in the Ottoman lands. In the last period of the Ottoman Empire, where the number of roads and motor vehicles were extremely limited, railways have become the only means of transportation. The railways operated by foreign companies have also been inadequate to meet the needs of the country at the beginning of the National Struggle. For this reason, the development of transport infrastructure in the first years of the Republic was regarded as a necessity by Mustafa Kemal Ataturk

PDF

___

Armaoğlu,Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1980), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 4. Baskı, Ankara, 1987.
Atabey,Figen, Karadeniz’de Türk Donanması (Birinci Dünya Harbi ve Milli Mücadele), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2006.
Avcı,Müşerref, “Atatürk Dönemi Demir Yolu Politikası”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 54, (Bahar 2014), s. 39-58.
Aydın,Mesut, Millî Mücadele Dönemi’nde TBMM Hükümeti Tarafından Kurulan Gizli Gruplar ve Faâliyetleri, Boğaziçi İlmî Araştırmalar Serisi: 6, İstanbul, 1992.
Çavdar, Tevfik, Millî Mücadele Başlarken Sayılarla Vaziyet ve Manzara-i Umumiye, Milliyet Yayınları, İstanbul, 1971.
Çolak, Filiz,“Atatürk Dönemi’nde Türkiye Cumhuriyeti’nin Ulaşım Politikasına Genel Bir Bakış”, Turkish Studies, 8/2, (Winter 2013), s. 345-364.
Durgun,Bülent,“Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Türkiye’de Karayolu Ulaşımı ve İzmir Uygulamaları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, 5/13, (2006), s.25-49.
Evsile,Mehmet, Kurtuluş Savaşı’nda Askerî Nakliye Hizmetleri, Cem Ofset Yayınları, Amasya, 1997.
Evsile,Mehmet, Kurtuluş Savaşı’nda Genel Levazım Hizmetleri ve Tekâlif-i Milliye Uygulamaları, Cem Ofset Yayınları, Amasya, 1998.
Ezer, Feyzullah, “Mütareke Dönemi Türkiye’de Tarım ve Sanayi”,Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 218, (Eylül-Ekim 2015), s. 133-142.
Ezer,Feyzullah,“Mütareke Dönemi Türkiye’nin Dış Ticaret Politikaları”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 224, (Eylül-Ekim 2016), s. 137-148.
Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Arşivi Gürel, Ziya, Kurtuluş Savaşı’nda Demiryolculuk, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1989.
İnce Erdal, “Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Türkiye’de Kara Yolu Ulaşımına Genel Bir Bakış ve Köyde Ulaşım”, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi, 12/24, (Bahar 2012), s. 171-188.
Karacan, Özcan,Atatürk Döneminde Yapılan Kara Yolları Barajlar ve Limanlar (1923-1938), Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Anabilim Dalı, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2005.
Karal,Enver Ziya, Osmanlı Tarihi Islahat Fermanı Devri 1856- 1861, C. VI, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1983.
Milli Mücadele Dönemi Bütçeleri ve Mali Mevzuatı (1920-1923), Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, 1994/27, Ankara, 1994.
Müderrisoğlu, Alptekin, Kurtuluş Savaşı’nın Malî Kaynakları, Maliye Bakanlığı Ellinci Yıl Yayınları, Ankara, 1974.
Mütercimler,Erol, Kurtuluş Savaşı’nda Denizden Gelen Destek, Alfa Yayınları, İstanbul, 1997.
Noviçev, A. D., Osmanlı İmparatorluğu’nun Yarı Sömürgeleşmesi, (Çeviren: Nabi Dinçer), Onur Yayınları, Ankara, 1979.
Özgün,Cihan, “Osmanlı Ekonomi Politiğine Kısa Bir Bakış (XVIII-XIX. Yüzyıllar)”, Tarih Okulu Dergisi, I, (Sonbahar 2008), s. 5-17.
Sürmeli,Serpil, Milli Mücadele’de Tekâlif-i Milliye Emirleri, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara, 1998.
TBMM Gizli Celse Zabıtları, C. II, Ankara, 1985.
Tezel, Yahya Sezai, Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi (1923-1950), Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 1994.
Tızlak, Fahrettin, “Milli Mücadele’nin Sosyal, Ekonomik ve Askerî Kaynakları Üzerine Bir Değerlendirme” Türk Dünyası Tarih Dergisi, 96, (Aralık 1994), s. 50-60.
Tokgöz,Erdinç, Türkiye’nin İktisadi Gelişme Tarihi (1914-2007), İmaj Yayınevi, Ankara, 2007.
Türk İstiklâl Harbi, C. II, (Batı Cephesi, 3’nci Kısım), Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1999.
Yavuz, Bige Sükan, “Fransız Arşiv Belgelerinin Işığında Chester Demiryolu Projesi”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 24, (Kasım 1999- 2003), s. 527-561.
Yavuz, Ünsal, Atatürk İmparatorluktan Milli Devlete, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1990.
Yıldırım,İsmail, Cumhuriyet Döneminde Demiryolları (1923-1950), Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları Ankara, 2001.
Yıldırım,İsmail, “Ondokuzuncu Yüzyıl Osmanlı Ekonomisi Üzerine Bir Değerlendirme (1839-1918)”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11/2, (2001), s. 313-326.
Yücel, M. Serhan - Taşar M. Murat, “Demiryolunun Stratejik Önemi ve Erken Cumhuriyet Döneminde Demiryolu Siyaseti”, Vakanüvis- Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 1/1, (Mart 2016), s. 293-342.

ISSN: 2146-4456
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi