TÜRK ELÇİLİK RAPORLARINA GÖRE KÜÇÜK ANTANT

Birinci Dünya Savaşı sonrasında oluşan yeni statüko ne mağlup devletleri ne de galip devletleri memnun etmiştir. Uluslararası alandaki hoşnutsuzluk kısa zamanda sahada kendini göstermiştir. Bazı devletler Birinci Dünya Savaşı’ndan hemen sonra statükoyu değiştirme yönünde politikalara yönelmişlerdir. Fransa’nın başını çektiği devletler ise, mevcut durumu koruma yönünde politikalar yürütmüşlerdir. Cumhuriyet Dönemi kayıtlarında “Küçük İtilaf” olarak geçen Küçük Antant da bu politikanın Balkanlardaki önemli bir unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Küçük Antant’ın ilk adımı 1920’li yılların başlarında atılmıştır. Küçük Antant devletleri, 1920’li yılların sonlarından itibaren Fransa’nın etkisi altına girmiştir. Fransa 25 Ocak 1924’te Çekoslovakya, 10 Haziran 1926’da Romanya ve 11 Kasım 1927’de Yugoslavya’yla imzaladığı ittifak anlaşmalarıyla Küçük Antant’ı adeta kendine bağlamıştır. Küçük Antant ittifakı Yugoslavya’yı İtalya’dan, Romanya’yı Rusya’dan ve Çekoslovakya’yı Almanya’dan koruyamamıştır. İttifaka dâhil devletleri statükonun korunması fikri bir arada tutabilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti de kuruluşundan itibaren özellikle coğrafyasında barışın devam etmesini hedefleyen politikalar izlemiştir. Dolayısıyla Türkiye ile Küçük Antant devletlerinin politikaları büyük ölçüde örtüşmüştür. Türkiye bu ülkelerin politikalarını yakından izlemiştir. Türkiye, Küçük Antant devletlerinin politikalarını bilhassa elçilik raporları vasıtasıyla takip etmiştir. Elçilik raporlarının temel kaygısı ise bölge barışının sürdürülmesi olmuştur. Türkiye’nin barışın sürdürülmesi politikasını söz edilen dönemdeki siyasi temaslar da doğrulamaktadır. Küçük Antant ve Balkan Paktı devletleri arasındaki sıcak ilişkilere rağmen Türkiye ve Yunanistan iki paktın birleşmesine yanaşmamışlardır. Çünkü iki paktın birleşmesi uluslararası gerginliğin arttığı bir dönemde Türkiye ve Yunanistan’a yeni yükümlülükler getirecekti. 2 Ekim 1938’de Almanya’nın Çekoslovakya’yı işgal etmesi üzerine Küçük Antant birliği pratikte son bulmuştur. Bu çalışma ile iki savaş arasındaki dönemde statükonun sürdürülmesini hedefleyen Küçük Antant devletlerinin izledikleri ortak politikalar ortaya konulmaya çalışılmıştır.

THE LITTLE ENTENTE ACCORDING TO TURKISH EMBASSY REPORTS

The new status quo that emerged after the First World War neither the defeated states nor the victorious states were satisfied with. The displeasure in the international arena in short time showed itself on the field. Some states have turned to policies towards changing the status quo a few years after the end of the First World War. The states led by France have implemented policies to protect the current situation. The Little Entente, referred to as the “Küçük İtilaf” in the records of the Republic Period, appears as one of the important element of status quo in the Balkans. The first step of Little Entente was taken in the early 1920’s. Little Entente states have been under the influence of France since the late 1920’s. French almost bound the Little Entente to itself with the alliance agreements that signed with Czechoslovakia on January 25, 1924; Romania on June 10, 1926; and Yugoslavia on November 11, 1927. The Little Entente alliances could not protect Yugoslavia from Italy, Romania from Russia and Czechoslovakia from Germany. The common side of allied states was that they wanted to be preserved the status quo. Republic of Turkey since its establishment has pursued policies aimed at the continuation of the peace especially in the region. Thus, Turkey and Little Entente states policies largely overlap and Turkey followed closely these countries policies. Turkey, was followed Little Entente states policies by esspecially embassies reports. The main concern of embassies reports has been to maintain peace in the region. Turkey’s policy of maintaining peace are also confirmed political contacts at that time. Despite Little Entente and Balkan Pact states has warm relations Turkey and Greece did not approach to merger two pact. Because the merger of the two pacts would bring new obligations to Turkey and Greece at the period increased international tensions. After the on October 2, 1938 Germany invaded Czechoslovakia The Little Entente union practically ended. With this study, were tried to be put forward the common policy pursued by the Little Entente states aiming to maintain the status quo the period between two wars.

PDF

___

Arşiv Belgeleri
Başkanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA),030.10.0.0.12.71.31,1-3.
BCA,030.10.0.0.226.523.5.1,1-3.
BCA,30.10.0.0.220.484.10,1-2.
BCA,30.10.0.0.220.485.17,1.
BCA,30.10.0.0.226.523.7,1-2.
BCA,30.10.0.0.226.523.9,1.
BCA,30.10.0.0.226.523.35,1-4.
BCA,30.10.0.0.226.523.36,1-3.
BCA,30.10.0.0.226.523.44,1-4.
BCA,30.10.0.0.226.523.45,1.
BCA,30.10.0.0.226.524.5,1-4.
BCA,30.10.0.0.226.524.8,1.
BCA,30.10.0.0.226.524.9,1-2.
BCA,30.10.0.0.226.524.12,1-2.
BCA,30.10.0.0.226.524.13,1.
BCA,30.10.0.0.226.524.16,1.
BCA,30.10.0.0.226.524.18,1.
BCA,30.10.0.0.226.524.20,1.
BCA,30.10.0.0.226.525.4,1.
BCA,30.10.0.0.226.525.6,1.
BCA,30.10.0.0.226.525.12,1.
BCA,30.10.0.0.226.525.14,1-5.
BCA,30.10.0.0.226.525.20,1-3.
BCA,30.10.0.0.227.526,1.
BCA,30.10.0.0.227.527.17,1-4.
BCA,30.10.0.0.227.527.19,1-5.
BCA,30.10.0.0.227.527.24,1.
BCA,30.10.0.0.227.530.10,1-4.
BCA,30.10.0.0.228.532.22,1-3.
BCA,30.10.0.0.232.565.18,1-2.
BCA,30.10.0.0.241.626.16,1-3.
BCA,30.10.0.0.241.627.25,1.
BCA,30.10.0.0.241.629.21,1-2.
BCA,30.10.0.0.244.647.8,1-4.
BCA,30.10.0.0.244.647.10,1-4.
BCA,30.10.0.0.244.647.11,1-3.
BCA,30.10.0.0.244.647.14,1.
BCA,30.10.0.0.244.647.15,1-8.
BCA,30.10.0.0.244.647.21,1-2.
BCA,30.10.0.0.244.647.24,1-5.
BCA,30.10.0.0.244.647.49,1-2.
BCA,30.10.0.0.244.647.139,1-9.
BCA,30.10.0.0.244.652.1,1-2.
BCA,30.10.0.0.245.657.19,1-2.
BCA,30.10.0.0.245.658.11,1-3.
BCA,30.10.0.0.245.658.16,1-3.
BCA,30.10.0.0.246.667.16,1-6.
BCA,30.10.0.0.251.692.13,1-4.
BCA,30.10.0.0.251.694.9,1-6.
BCA,30.10.0.0.251.695.16,1.
BCA,30.10.0.0.251.695.29,1.
BCA,30.10.0.0.252.697.11,1.
Tetkik Eserler ve Süreli Yayınlar
Arıboğan, Ü, G. Ayman, B. Dedeoğlu. (2000). Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, Derleyen: Faruk Sönemezoğlu, İstanbul: Der Yayınları
Armaoğlu, F. (2007). 20. Yüzyıl Siyasi Ta
rihi (1914- 1995), 16. Baskı, İstanbul: Alkım Yayınevi
Beden, A. (2018). “Kral I. Aleksander Suikastı ve Türk iye-Yugoslavya İlişkilerine Etkisi”,
Mediterranean Journal of Humanities, C. 8, S. 2, s. 115- 144.
Ertem, B. (2010). “Atatürk’ün Balkan Politikası Ve Atatürk Dönemi’nde Türkiye Balkan Devletleri İlişkileri”, Akademik Bakış Dergisi, Celalabat: S. 21, s. 1- 24.
Eyicil, A. (2004). “Atatürk Devrinde Türkiye’nin Balkan Politikası”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. 20, S. 59, s. 335- 367.
Gönlübol, M., C. Sar (1997). Atatürk ve Türkiye’nin Dış Politikası (1919- 1938), Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
Gönlübol, M., Ö. Kürkçüoğlu. (2004). “Atatürk Dönemi Türk Dış Politikasına Genel Bir Bakış”, Atatürkçü Düşünce El Kitabı I, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayını.
Karpat, K. (2017). Türk Dış Politikası, 3. Baskı, İstanbul: Timaş Yayınları.
Keltikli, F. A. (2017). “İki Savaş Arası Dönemde İtalya’ya Karşı Balkanlar’da Bir Dengeleme Politikası Denemesi: Balkan Antantı”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 72, s. 423 – 443.
Oran, B. (2018). “TDP’nin Kuramsal Çerçevesi”, Türk Dış Politikası, C. 1, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 20- 45.
Oran, B. (1996). “Türk Dış Politikası: Temel İlkeleri Ve Soğuk Savaş Ertesindeki Durumu Üzerine Notlar” Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Ankara, C. 51, S. 1, s. 353- 370.
Özçelik, M. (2010). “İkinci Dünya Savaşı’nda Türk Dış Politikası”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 29, s. 253-269.
Özgiray, A. (1996). “Türkiye Mısır Siyasi İlişkileri (1920- 1938)”, Tarih İncelemeleri Dergisi, S. 11, s. 1- 8, İzmir.
Sarınay, Y. (Kasım 2000). “Atatürk’ten Günümüze Türk Dış Politikası Hakkında Genel Bir Değerlendirme”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. 16, S. 48, Ankara: s. 857- 886.
Satan, A. (2005). “Atatürk ve Uluslararası- Uluslarüstü Siyasi Birlikler”, Atatürkçü Düşünce El Kitabı II, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, s. 261- 274.
Soysal, İ. (1983). Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte Türkiye’nin Siyasal Anlaşmaları (1920- 1945), C. 1, Ankara: TTK Basımevi.
Şimşir, B. N. (2006). Atatürk Dönemi İncelemeler (Atatürk’ün 125. Doğum Yıldönümü’ne Armağan), Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
Şimşir, B. N. (1993). Atatürk ve Yabancı Devlet Başkanları, C. I. Ankara: TTK Basımevi.
Thucydides. (1956), History of the Peloponnesian War, Çev: Charles Forster Smith Cambridge, Harvard University Press.
Tokgöz, E. (2002). “Cumhuriyet Döneminde Ekonomik Gelişmeler”, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, C. 2, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara: s. 319- 368.
Ulusan, Ş. (2013). “Arşiv Belgelerine Göre Yabancı Basının 1934 Balkan Antantı İzlenimleri”, Türk Tarihinde Balkanlar (Balkans In The Turkish History), C. II, Sakarya Üniversitesi Balkan Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları, s. 1251- 1275.
Uçarol, R. (2015). Siyasi Tarih (1789- 2014), 10. Baskı, İstanbul: Der Yayınları.
Yeni Asır, (20 Şubat 1937). “Atina’da Bir Resmi Tebliğ Neşredildi”, Yıl: 42, S. 9480, s. 1, 5. Walt, Stephen M. (1987), The Origins of Alliances, Ithaca, Cornell University Press.

ISSN: 2146-4456
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2011
Yayıncı: Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi