Kripto Varlıkların Değerlemesi

Teknolojik gelişmelerin ve dijitalleşmenin en hızlı uygulandığı piyasaların başında finansal piyasalar gelmektedir. Özellikle 2008 global kriz sonrası piyasalara tanıtılan kripto varlıklar ve bu teknolojinin altında yatan blok zincir veri tabanının, dijitalleşmeyle birlikte son yıllarda finansal piyasalarda meydana gelen en büyük gelişme olduğu düşünülmektedir. Kripto varlık alanı içinde yaşanan bu değişimle birlikte, değerleme yoğun olarak tartışılan bir konudur. Kripto varlık değerlemesi yaparken dikkat edilmesi gereken nokta, kripto varlıkların bir şirkete ait olmaması ve dolayısıyla bir nakit akışının da olmaması nedeniyle geleneksel değerleme yaklaşımlarından farklılaşmasıdır. Bu çalışmada, kripto varlıkları değerlemek için literatürde yaygın olarak önerilen üç yaklaşım örnekleriyle beraber ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Çalışmanın her geçen gün popülaritesi artan kripto varlık piyasasında bundan sonra yapılacak araştırmalara yol gösterici olması beklenmektedir.

Valuation Of Crypto Assets

Financial markets are the leading in the markets where technological developments and digitalization are most rapidly implemented. Crypto assets that were introduced to markets specifically after the global crisis in 2008 and the block chain database underlying this technology are considered to be the biggest development in financial markets in recent years with digitalization. With this change occurring within the crypto asset space, valuation is a highly debated topic. When evaluating crypto assets, it should be noted that crypto assets differ from traditional valuation approaches due to the fact that they do not belong to a company and, therefore, do not have a cash flow. In this study, three commonly proposed approaches in the literature for valuing crypto assets have been described in detail along with examples. It is expected that the study will guide future research in the crypto asset market which gains in popularity day by day

PDF

___

Abraham, R. ve Tao, Z. (2019). The Valuation of Cryptocurrencies in Single-Asset and Multiple-Asset Models. Theoretical Economics Letters, 9(4), 1093-1113.
Ağan, B., ve Aydın, Ü. (2018). Kripto Para Birimlerinin Küresel Etkileri: Asimetrik Nedensellik Analizi. Uluslararası Katılımlı 22. Finans Sempozyumu, 797-816. Mersin.
Aslan, Ü. (2020). Kripto Para Muhasebesi Üzerine Yapılan Tartışmalar ve Finansal Raporlama Üzerindeki Etkileri. TİDE Academia Research, 2 (2), 257-286.
Bheemaiah, K. ve Collomb, A. (2018). Cryptoasset Valuatıon, Identifying The Variables of Analysis Working Report v1.0 October 2018, 25 Şubat 2021 tarihinde https://www.louisbachelier.org/wpcontent/uploads/2018/10/cryptovaluationreport-v20181016-vf.pdf adresinden erişildi.
Bitcoin Block Reward Halving Countdown (2020). 13 Mayıs 2020 tarihinde www.bitcoinblockhalf.com adresinden erişildi.
Burniske, C. (2017), “Cryptoasset Valuations”, 13 Mayıs 2020 tarihinde https://medium.com/cburniske/cryptoasset -valuations-ac83479ffca7 adresinden erişildi.
Caymaz, G. (2018). “Kripto Paraların Gerçek Değeri Teorik Olarak Nasıl Hesaplanır?”, 21 Şubat 2021 tarihinde https://kriptoparahaber.com/kripto-paralarin-gercek-degeri.html adresinden erişildi.
Ciaian, P., Rajcaniova, M. ve Kancs, A. (2018). Virtual Relationships: Short- and Long-run Evidence from Bitcoin and Altcoin Markets. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money. 52 (2018): 173-195. Coin Market Cap (2021). 15 Şubat 2021 tarihinde https://coinmarketcap.com/coins/ adresinden erişildi.
Coinmetrics (2021). 21 Şubat 2021 tarihinde https://coinmetrics.io/ adresinden erişildi.
Demeo, Luigi D’Onorio ve Young, Christopher (2021), “Valuing Crypto Assets [DRAFT]”, 21 Şubat 2021 tarihinde. https://sobelcollc.com/sites/default/files/pdf/whitepapers/Valuing%20Crypto%20Assets%20Draft %20CYLD.pdf adresinden erişildi.
Dyhrberg, A. H. (2016). Bitcoin, Gold and The Dollar–A GARCH Volatility Analysis. Finance Research Letters, 16, 85-92. Eren, B. S., Erek, M. S., ve Buyruk Akbaba, A. N. (2020). Kripto Para Kavramı ve Muhasebeleştirilmesi. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 9(2). 1340- 1367.
Ernst & Young [EY] (2019). The Valuation of Crypto-Assets Minds Made for Shaping Financial Services, 21 Şubat 2021 tarihinde https://assets.ey.com/content/dam/ey-sites/eycom/en_gl/topics/emeia-financial-services/ey-the-valuation-of-crypto-assets. pdf adresinden erişildi.
Gmitro, M. (2017), “Computational Aspects of Cryptocurrency Valuation”, 21 Şubat 2021 tarihinde https://www.cs.utexas.edu/users/downing/cs370/reports/2017-12-gmitro.pdf adresinden erişildi.
Gore, I. (2020). Valuatıon Of Crypto-Assets, Ramanujan College, University of Delhi, 13 Şubat 2021 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/341625994_ VALUATION_OF_CRYPTOASSETS adresinden erişildi.
Gourrov, K. (2014), 21 Şubat 2021 tarihinde http://komar.in/files/Measuring%20the %20Intrinsic%20Value%20of%20Cryptocurrency.pdf adresinden erişildi.
Güleç, F. Ö., Çevik, E. ve Bahadır, N. (2018). Bitcoin ile Finansal Göstergeler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 7(2): 18-37.
Gültekin, Y. ve Bulut, Y. (2016). Bitcoin Ekonomisi: Bitcoin Eko-Sisteminden Doğan Yeni Sektörler ve Analizi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (3), 82-92.
Hayes, A. (2015), “A Cost of Production Model for Bitcoin,” The New School for Social Research: 15 Şubat 2021 tarihinde https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2580904 adresinden erişildi.
Hayes, A. S. (2017). Cryptocurrency Value Formation: An Empirical Study Leading to a Cost of Production Model for Valuing Bitcoin. Telematics and Informatics, 34(7), 1308-1321.
Hougan, M. ve Lawant, D. (2021). Cryptoassets: The Guıde to Bıtcoın, Blockchaın, and Cryptocurrency for Investment Professıonals, CFA Institute Research Foundation, 23 Şubat 2021 tarihinde https://www.cfainstitute.org/-/media/documents/article/rf-brief/rfbr-cryptoassets.ashx adresinden erişildi.
Ige, L. (2018), “Cryptoasset Valuation Techniques”, 9 Şubat 2021 tarihinde https://medium.com/mosaic-network-blog/cryptoasset-valuation-techniques-part-1-23f3188c7d96 adresinden erişildi.
Kartal, C. (2020). Bitcoin Fiyatlarinin K-Star Algoritmasi ile Modellenmesi. Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 213-231.
Lannnquist, A. (2018). Today’s Crypto Asset Valuation Frameworks. May, 7. 25 Şubat 2021 tarihinde https://medium.com/blockchain-at-berkeley/todays-crypto-asset-valuation-frameworks573a38eda27e adresinden erişildi.
Lu, K. (2020), “Cryptoasset Valuation Research Primer”, 9 Şubat 2021 tarihinde https://www.coindesk.com/wp-content/uploads/2020/07/Coin-Metrics-Crypto-Asset-ValuationPrimer-I.pdf adresinden erişildi.
Mitchnick, R. ve Athey, S. (2018). “A Fundamental Valuation Framework for Cryptoassets”, 11 Şubat 2021 tarihinde https://s3-us-west-1.amazonaws.com/fundamental-valuation-framework-forcryptoassets/A+Fundamental+Valuation+Framework+for+ Cryptoassets _June+2018.pdf adresinden erişildi.
Özkul, F. ve Baş, E. (2020). Dijital Çağın Teknolojisi Blokzincir ve Kripto Paralar: Ulusal Mevzuat ve Uluslararası Standartlar Çerçevesinde Mali Yönden Değerlendirme, Muhasebe ve Denetime Bakış, (60): 57-74.
Öztürk, A. (2019). Blokzincir (Blockchan) Teknolojisi ve Kripto Paraların Finans Sektörüne Etkisi ile Ülkemizdeki ve Uluslararası Alandaki Önemli Yasal Düzenlemeler, Finans Hukuku Gündemi Dergisi, 2, Ekim.
Saidi, A. A. (2018). Valuation of Crypto Assets. A Conceptual Framework and Case Application to the IOTA Token, Munich, GRIN Verlag, 25 Şubat 2021 tarihinde https://www.grin.com/document/494016 adresinden erişildi.
Salihoğlu, E. (2018). Merkez Bankası Para Politikaları ve Elektronik Para İlişkisi: Türkiye Uygulaması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, SBE, s.43.
Sıngh, Tara K. ve John, Tylar St. (2019). Decryptıng Crypto: An Introductıon to Cryptoassets and A Study of Select Valuatıon Approaches, Journal of Busıness Valuatıon, 2019 Edıtıon. 11 Şubat 2021 tarihinde https://cbvinstitute.com/wp-content/uploads/2019/12/ DecryptingCrypto-FinalDIGITAL-VERSION.pdf adresinden erişildi.
Şahin, E. E., ve Bağcı, B. (2020). Kripto Para Fiyatlarının Tahmininde Gri Sistem Teorisi: Yöntemsel Karşılaştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 219-232.
Velankar, S., Valecha, S. ve Maji, S. (2018). Bitcoin Price Prediction Using Machine Learning. Proceedings of the 2018 20th International Conference on Advanced Communication Technology (ICACT), IEEE, 144-147.
Woo, W. (2017), “Introducing NVT Ratio (Bitcoin's PE Ratio), Use It to Detect Bubbles”. 13 Mayıs 2020 tarihinde https://woobull.com/introducing-nvt-ratio-bitcoins-pe-ratio-use-it-to-detect-bubbles/ adresinden erişildi.
Yalçınsoy, H. (2018), “Kripto Paraların Değerlemesi”, 28 Ocak 2021 tarihinde https://medium.com/unichain-tr/kripto-paralar%C4%B1n-de%C4%9Ferlemesi-755cd4eb40d2 adresinden erişildi.
Yermack, D. (2013). Is Bitcoin a Real Currency? An Economic Appraisal (No. w19747). National Bureau of Economic Research, 36(2), 843-850.