Alper DARDENİZ, Kemal Abdurrahim KAHRAMAN, Arif ATAK

KİVİDE (Actinidia spp.) MEYVE KALİTESİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE UYGULAMALAR

Kivi üretimi ülkemizde hızlı bir artış göstermekte, buna paralel olarak tüketimi de giderekyaygınlaşmaktadır. Ancak kivi üretiminde kalite yönünden çeşitli sorunlar yaşanmaktadır. Tüketicilerinarzu ettiği kalitede kivi meyvesi üretilememesi sonucunda ise pazarlamada ciddi sorunlaryaşanabilmektedir. Özellikle artan tüketici bilinci ve yüksek kalitede meyve talebi ile birlikte bu konudaha da önem kazanmaktadır. Kivide kaliteli meyve üretimi aslında uygun ekoloji ve fidan seçimindenbaşlamakta, hasada ve hatta depolamaya kadar uzanmaktadır. Kivi yetiştiriciliğinde kaliteli meyveüretimine etki eden başlıca faktörler; kış budamasında bırakılan bir yaşlı dal ve bunlar üzerindeki gözsayıları, tomurcuk ve meyve seyreltmelerinin şiddeti ve zamanı, bozuk şekilli meyve yapmayan klonlarınfidan olarak kullanılması, kivi bağındaki erkek/dişi bitki oranı, çiçeklenme dönemi ve sonrasındaki iklimkoşulları ile vektör kullanımı, bitki büyüme düzenleyicilerin kullanım şekli, sulama, gübreleme gibikültürel bakım işlemleri ve zamanında hasat yapılması şeklinde sıralanabilir. Bu çalışmada kaliteli kiviyetiştiriciliğinde etkili olan bu faktörler ayrıntılı olarak incelenerek kalite arttırmaya yönelik uygunöneriler yapılmıştır.

FACTORS AND APPLICATIONS AFFECTING FRUIT QUALITY ON KIWIFRUIT (Actinidia spp.)

Kiwifruit production in our country is showing a rapid increase, at the same time this consumption is becoming widespread. However, there are various problems in terms of quality in kiwi production. As a result of not being able to produce kiwi fruit in the quality that consumers desire, it can cause serious problems in marketing. Especially with increasing consumer awareness and superior quality fruit requisition, this topic is becoming more important. Fruit production of good quality in kiwi cultivation is actually starting with adequate ecology and selection of seedlings, reaching to the harvest and even storage. Main factors affecting fruit production of good quality in kiwi cultivation can be ordered as a number of stems remained in the winter pruning and buds on them, the intensity and time of buds and fruit thinning, using as sapling of clones that non misshaped fruit, rate of male/female plant in kiwi vineyard, climatic conditions in the flowering period and after, use of the vector in the flowering period, the use of plant growth regulators, cultural technics such as irrigation, fertilization and harvest time. In this study, these factors which are effective in the production of good quality kiwifruit were investigated in detail and suggestions for quality improvement were made.

PDF

___

Aksu Uslu, N., 2006. Kivide Budama ve Sürgün Gelişiminin Meyve Kalitesi ve Verim Üzerine Kantitatif ve Kalitatif Etkileri (Doktora Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, Samsun, 138s.
Anonim, 2016. DTM, Çeşitli Yıllar. Dış Ticaret Müsteşarlığı, Dış Ticaret Kayıtları. (Erişim Tarihi: Ekim 2016).
Anonim, 2017. Kivi Üretim Rakamları. Türkiye İstatistik Kurumu (www.tuik.gov. tr) (Erişim Tarihi: Eylül 2017).
Balcı, F., 1977. Arıcılık (Ders Kitabı). Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı Yayını, Ankara, 228s.
Burak, M., H. Samancı ve M. Büyükyılmaz, 1997. Hayward ve Matua Kivi Çeşitlerinin Dona Mukavemetleri Üzerinde Araştırmalar. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Yayın No: 99, Yalova.
Costa, G., R. Testolin and G. Vizzotto, 1993. Kiwifruit Pollination: An Unbiased Estimate of Wind and Bee Contribution. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, (21):189–195.
Engin, H., Z. Gökbayrak and A. Dardeniz, 2011. Flower Aberrations in Kiwifruit (Actinidia deliciosa). European Journal of Horticultural Science 76(3):91–94.
Gonzalez, M.V., M. Coque and M. Herrero, 1998. Influence of Pollination Systems on Fruit Set and Fruit Quality in Kiwifruit (Actinidia deliciosa). Annual Application Biol. 132:349–355.
Goodwin, R.M., 1995. Afternoon Decline in Kiwifruit Pollen Collection. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, (23):163–171.
Gökbayrak, Z., H. Engin ve A. Dardeniz, 2008. Kivi Çiçeklerinde Yassı ve Yelpaze Dişi Organ Oluşumu. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi ISSN:1304–9984, 3(2):11–16.
Hopping, M.E. and N.J.A. Hacking, 1983. A Comparison of Pollen Application Methods for the Artificial Pollination of Kiwifruit. ISHS Acta Horticulturae 139, Fruit Set and Development, Hamburg, Germany, 41–50.
Hopping, M.E. and Simpson, 1982. Supplementary Pollination of Tree Fruits. 3. Suspension Media for Kiwifruit Pollen. New Zealand Journal of Agricultural Research 25:245–250.
Howpage, D., V. Vithanage and R. Spooner–Hart, 2001. Influence of honey bee (Apis mellifera) on Kiwifruit Pollination and Fruit Quality under Australian Conditions. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, (29):51–59.
Kahraman, K.A., 2014. Kivide (Actinidia deliciosa cv. Hayward) Çeşitli Tozlanma ve Meyve Seyreltme Uygulamalarının Meyve Verim ve Kalitesine Etkilerinin Belirlenmesi (Doktora Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bil. Enst. Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, 164s.
Kaynaş, K., İ.S. Özelkök ve H. Samancı, 1998. Yalova Koşullarında Yetiştirilen Kivi (Actinidia deliciosa cv: Hayward) Meyvesinde En Uygun Hasat Olumunun Saptanması Üzerine Bir Araştırma. 4. Bağcılık Sempozyumu, 20–23.10.1998, Yalova. 293–298.
Kaynaş, K., İ.S. Özelkök, H. Samancı ve T. Yalçın, 1999. Kivide Meyve Gelişimi, Olgunlaşma ve Depolama Koşulları Üzerinde Araştırmalar. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Yayın No: 136, Yalova.
Kuvancı, A., A. Güler, A. İslam, Y. Karaoğlan, F. Aksoy, M. Duman ve T. Namdar, 2011. Bal Arısının (Apis mellifera L.) Kivi Bitkisi Üzerindeki Aktivitesi ve Polinasyonuna Olan Etkisinin Araştırılması. Arıcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayın No: 10, Ordu.
Lahav, E., A. Korkin and G. Adar, 1989. Thinning Stage Influences Fruit Size and Yield of Kiwifruit. Hort Science 24(3): 438–440.
Razeto, B., G. Reginato and A. Larrain, 2005. Hand and Machine Pollination of Kiwifruit. International Journal of Fruit Science ISSN:1553–8362, (5):37–44.
Samancı, H. ve İ. Uslu, 1996. Kivi Yetiştiriciliğinde Yükleme Şekli ve Meyve Yükünün Verim Kalite ve Asma Gelişimine Etkileri. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Yayın No: 60, Yalova.
Samancı, H. ve İ. Uslu, 1997. Kivi Çeşitlerinde CPPU Uygulamalarının Meyve Özelliklerine Etkisi. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Yayın No: 102, Yalova.
Şen, A., T. Acıcan, M. Yalçın, K.A. Kahraman, M. Sakaldaş ve S. Erdoğan, 2016. Hayward (Actinidia deliciosa) Kivi Çeşidinde CPPU ve 1–MCP Uygulamalarının Muhafaza Sürecindeki Meyve Kalitesine Etkilerinin Belirlenmesi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Bilimsel Araştırma ve İncelemeler Yayın No: 334, Yalova.
Testolin, R., G. Vizzotto and G. Costa, 1991. Kiwifruit Pollination by Wind and Insects in Italy. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science (19):381– 384.
Thakur, A. and J.S. Chandel, 2004. Effect of Thinning on Fruit Yield, Size and Quality of Kiwifruit Cv. Allison. ISHS Acta Horticulturae 662: 7. International Symposium on Temperate Zone Fruits in the Tropics and Subtropics. Nauni, Solan, Indian, 359–364.
Yalçın, T., 1999. Kivi Yetiştiriciliği. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Yayın No: 76, Yalova.
Yalçın, T., K.A. Kahraman, B. Albayrak, H. Yılmaz, C. Hantaş, N. Tunalı, O. Dura ve Z. Polat, 2012. Kivi Yetiştiriciliği. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Eğitim ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı Çiftçi Eğitim Serisi Yayın No:33, Ankara.
Yano, T., N. Miyata and H. Matsumoto, 2007. The Use of Liquid Pollen Extender Thickened with Polysaccharides for Artificial Pollination of Kiwifruit. ISHS Acta Horticulturae 753, 6. International Symposium of Kiwifruit, Rotorua, New Zealand, 415–424.
Zenginbal, H. ve M. Özcan, 2005. Kivinin (Actinidia chinensis Planch.) Döllenme Biyolojisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 20(2):98–105.