Üniversite Öğrencilerinde Madde Bağımlılığı Farkındalığı Benlik Saygısı İlişkisi
Amaç: Bu çalışmada madde bağımlılığına yakalanma açısından risk altında bulunan gençlerin bağımlılık yapıcı maddeler hakkında bilgi ve farkındalık düzeylerini araştırmak ve benlik saygısı ile aralarındaki ilişkiyi belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan bu araştırma, 280 üniversite öğrencisi ile yapılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Madde Bağımlılığı Farkındalık Ölçeği ve Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların %48,6’sının madde bağımlılığı ile ilgili herhangi bir eğitim almadıkları, %7,9’unun ise daha önce bağımlılık yapıcı madde kullandıkları belirlenmiştir. Madde bağımlılığı farkındalık seviyelerinin kişisel tutum ve görüş alt boyutunun düşük seviyede olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin benlik saygısı düzeyinin orta düzeyde olduğu ve benlik saygısı ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalaması ile madde bağımlılığı farkındalığı arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Sonuç: Benlik saygısı yüksek gençler yetişebilmesi açısından birincil koruma sağlanarak benlik saygısı yükseltilebilir ve madde bağımlılığına yönelik eğitimler düzenlenebilir
The Relationship Between Substance Abuse Awareness and Self-Esteem in University Students
Objective: The aim of this study was to investigate the knowledge and awareness levels of teenagers who are at risk for substance addiction about addictive substances and to determine the relationship between them and their self-esteem. Method: This descriptive study was conducted with 280 university students. In this study, Personal Information Form, Substance Addiction Awareness Scale and Coopersmith Self-Esteem Scale were used as data collection tools. Results: In this study, 48,6% of the participants did not receive any training related to substance addiction, and 7,9% of them has been used addictive substances. It was determined that the personal attitude and opinion sub-dimension of substance addiction awareness levels has been found to be at low level. Self-esteem level of the students was at a medium level and there was a significant relationship between the total score average of the self-esteem scale and substance addiction awareness. Conclusion: Self-esteem can be increased by providing primary protection in order to raise young people with high self-esteem. Also trainings on self-esteem and substance addiction can be organized.
___
- 1. Uzbay İT. Madde Bağımlılığı Tüm Boyutlarıyla Bağımlılık ve Bağımlılık Yapan Maddeler. 1. Baskı, İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi, 2015: 1-3.
- 2. Gümüş İ, Kurt M, Ermurat DG, Fayetorbay E. Lise öğrencilerinin madde bağımlılığı konusunda bilgi, tutum ve davranış düzeylerinin belirlenmesi (Erzurum Örneği). Ekev Akademi Dergisi 2011; 15(48): 321-334.
- 3. Özden SY. Adli Psikiyatri. 2. Basım, Ankara: Ankara Nobel Yayınları, 2015: 341-452.
- 4. Balat GU, Akman B. Farklı sosyo-ekonomik düzeydeki lise öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2004; 14(2): 175-183.
- 5. Baumeister RF, Campbell JD, Krueger JI, Vohs KD. Does high self-esteem cause better performance, ınterpersonal success, happiness, or healthier lifestyles? Psychol Sci Public Interest 2003; 4(1): 1-44.
- 6. Oktay B, Batıgün AD. Aleksitimi: Bağlanma, benlik algısı, kişilerarası ilişki tarzları ve öfke. Türk Psikoloji Yazıları 2014; 17(33): 31-40.
- 7. Torun S, Arslan S, Nazik E, et al. Hemşirelik öğrencilerinin benlik saygısı ve boyun eğici davranışlarının incelenmesi. Cumhuriyet Tıp Dergisi 2012; 34(4): 399-404.
- 8. Özgüngör S, Duatepepaksu A. Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı düzeyine göre akademik başarıyı yordayan değişkenler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 2017; 7(48): 111-125.
- 9. Köse EÖ, Gül Ş. Madde bağımlılığı farkındalık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2018; 19(3): 41-56.
- 10. Sezer S. Özsaygı düzeyini geliştirme programının ilköğretim okulu 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin özsaygı düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2001.
- 11. Albayrak S. Bir sağlık bilimleri fakültesinde okuyan öğrencilerin madde kullanım özellikleri ve tutumları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2018; 27(6): 415-420.
- 12. Altındağ A, Yanık M, Yengil E, Karazeybek AH. Şanlıurfa’da üniversite öğrencilerinde madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2005; 6(2): 60-64.
- 13. Turhan E, İnandı T, Özer C, Akoğlu S. Üniversite öğrencilerinde madde kullanımı, şiddet ve bazı psikolojik özellikler. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2011; 9(1):33-44.
- 14. Türkiye Uyuşturucu Raporu. Ankara: T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı, EGM Yayın Katalog No: 703, 2019: 13-21.
- 15. Dilbaz N. Madde Bağımlılığından Korunma ve Tedavi İlkeleri. Madde Bağımlılığı Tanı ve Tedavi Kılavuzu El Kitabı. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayını, Pozitif Matbaa, 2012: 47-49..
- 16. Gazioğlu AEİ, Canel AN. Bağımlılıkla mücadelede okul temelli bir önleme modeli: Yaşam becerileri eğitimi. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 2015; 2(2): 5-44.
- 17. Siyez D, Palabıyık A. Günebakan madde bağımlılığını önleme eğitim programının lise öğrencilerinin madde kullanım sıklığı, uyuşturucu maddeler hakkındaki bilgi düzeyleri ve yanlış inanışları ile madde reddetme becerileri üzerindeki etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2009; 8(28): 56–67.
- 18. Altıntaş H, Temel F, Benli E, et al. Tıp fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin madde bağımlılığı ile ilgili bilgi, görüş ve tutumları. Bağımlılık Dergisi 2004; 5(3): 107-114.
- 19. Albayrak S, Balcı S. Gençlerde madde bağımlılığı ve önlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2014; 11(2): 30-37.
- 20. Taylan ŞT, Nas İ, Ediz Ç. Sağlıklı yaşam seminerine katılan öğrencilerin madde bağımlılığı ile ilgili farkındalıkları. Bağımlılık Dergisi 2019; 20(4):197-202.
- 21. Toker T, Tiryaki A, Özçürümez G, İskender B. Madde kullananlarda çocukluk örselenme yaşantılarının, madde kullanma eğilimi, benlik saygısı ve başa çıkma tutumları ile ilişkisi. Turk Psikiyatri Derg 2011; 22(2): 83-92.
- 22. Khajehdaluee M, Zavar A, Alidoust M, Pourandi R. The relation of selfesteem and illegal drug usage in high school students. Iran Red Crescent Med J. 2013; 15(11): 76-82.
- 23. Uba I, Yaacob ST, Talib MA, et al. Effect of self-esteem in the relation ship between stress and substance abuse among adolescents: a mediation outcome. Int J Soc Sci Humanit 2013; 3(3): 214-217.
- 24. Oshri A, Carlson MW, Kwon JA, et al. Developmental growth trajectories of self-esteem in adolescence: Associations with child neglect and drug use and abuse in young adulthood. J Youth Adolesc 2017; 46(1): 151-164:
- 25. Ekinci S, Kandemir H. Childhood trauma in the lives of substance-dependent patients: the relationship between depression, anxiety and self-esteem. Nord J Psychiatry 2015; 69(4): 249-253.
- 26. Riquelme M, Garcia OF, Serra E. Psychosocial maladjustment in adolescence: Parental socialization, self-esteem, and substance use. Ann Psychol 2018; 34(3): 536-543.
- 27. Yıldız M, Çapar B. Ortaöğretim öğrencilerinde benlik saygısı ile dindarlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 2010; 10(3): 103‐131.
- 28. Soy İT, Kocataş S. Madde bağımlılığı tanısı almış bireylerde benlik saygısı ve sosyal dışlanma algıları arasındaki ilişki. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2020, 36 (2): 73-86.
- 29. Zengin S, Altay B. Sınıf öğretmenliği bölümünde öğrenim gören öğrencilerin madde kullanım durumlarına göre benlik saygısının incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2014; 3(3): 892-907.