Canan KUYGUN KARCI, Asiye ARICI GÜRBÜZ, Fatma AKKUŞ ÖZDEMİR, Dilek ALTUN VARMIŞ, Ayşegül YOLGA TAHİROĞLU

Madde Kullanan Ergenlerde Psikiyatrik Eş Tanı, Bağımlılık Profili ve Tedavi İsteği: ÇEMATEM Verileri

Amaç: Ergenlerde madde kullanımı, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Bu çalışma ile ergenlerde madde kullanımının özellikleri, eşlik eden psikiyatrik tanılar, bağımlılık profili, maddeyi bırakma ve tedavi olma isteğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çocuk ve ergen madde bağımlılığı tedavi merkezi (ÇEMATEM) polikliniğine başvuran 50 ergen çalışmaya dahil edildi. Ergenlerin psikiyatrik tanıları için Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam boyu şekli DSM-5 (ÇDŞG-ŞY-DSM-5-T) kullanıldı. Madde kullanımı ile ilişkili veriler için Bağımlılık profil indexi ergen formu (BAPİ-E), DSM-5 Düzey-2 madde kullanım ölçeği ve Değişime hazır olma ve tedavi isteği ölçeği (SOCRATES) kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen ergenlerin 39’u erkek (%78), 11’i (%22) kız, yaş ortalaması 16,420,785 idi. En sık eşlik eden psikiyatrik tanılar davranım bozukluğu (%70), dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) (%38) ve depresyondu (%10). Ergenlerin hepsi sigara (%100), %72’si esrar, %56’sı alkol, %34’ü metamfetamin ve %26’sı ekstazi kullanmaktaydı. Ergenlerin %90’ı madde kullanmaya arkadaş aracılığı ile başladığını bildirdi. 11 ergenin idrar testinde madde pozitif saptandı. Madde kullanan ergenlerin %68’inin okula devam etmediği, okula devam eden madde kullanan ergenlere göre daha şiddetli madde isteği bildirdikleri gözlendi. Ergenlerde yaş ve bağımlılık şiddeti arttıkça maddeyi bırakma ve tedavi olma isteğinin arttığı saptandı. Sonuç: Madde kullanan ergenler arasında okulu bırakma, psikiyatrik eş tanı ve madde kullanan arkadaş çevresinin sık olduğu çalışma bulgularımız ile desteklenmiştir. Bu nedenle riskli gruplara yapılacak uygun müdahaleler ile hem madde kullanımına başlanmasının önlenmesi hem de madde kullanan ergenlerin bırakma ve tedavi olma isteğinin arttırılması amaçlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

madde kullanımı, ergenlik, sigara, esrar, alkol

Psychiatric Comorbidity, Addiction Profile and Desire for Treatment in Substance-Using Adolescents: ÇEMATEM Data

Objective: Substance use among adolescents continues to be an important problem in our country as in the rest of the world. The aim of this study was to examine the characteristics of substance use in adolescents, psychiatric diagnoses, addiction profile, and treatment eagerness. Method: Fifty adolescents who applied to ÇEMATEM outpatient clinic were included in the study. For the psychiatric diagnoses of adolescents, affective disorders and schizophrenia interview schedule for school-age children-present and lifetime DSM-5 (K-SADS-PL-DSM-5-T) was used. For data related to substance use, the addiction profile index adolescent form (BAPI-E), DSM-5 Level-2 substance use scale and the state of change readiness and treatment eagerness scale (SOCRATES) were used. Results: 39 of the adolescents included in the study were boys (78%), 11 (22%) girls, with an average age of 16.420.785. The most common comorbid psychiatric diagnoses were conduct disorder (70%), ADHD (38%) and depression (10%). All of the adolescents were using cigarettes (100%), 72% cannabis, 56% alcohol, 34% methamphetamine and 26% ecstasy. 90% of the adolescents stated that they started using substances through their friends. The substance was found positive in the urine test of 11 adolescents. It was observed that 68% of the adolescents who used substances did not attend school and reported more severe substance cravings compared to the adolescents who continued to school. It was found that as the age and the severity of addiction increased, the change readiness and treatment eagerness increased. Conclusion: The prevalence of school dropout, psychiatric comorbidity and substance-using friends among adolescents with substance use is supported by our study findings. For this reason, it should be aimed to prevent the initiation of substance use and to increase the willingness of adolescents to quit and seek treatment with appropriate interventions to risky groups.

Keywords:

substance use, adolescence, tobacco, cannabis, alcohol,

PDF

___

1. Spear LP. Adolescent neurodevelopment. J Adolesc Health 2013; (2 Suppl 2): S7–S13.
2. Luna B, Marek S, Larsen B, et al. An integrative model of the maturation of cognitive control. Annu Rev Neurosci 2015; 38: 151–170.
3. Johnston LD, Miech RA, O’Malley PM et al. Monitoring the future national survey results on drug use: 1975–2018: Overview, key findings on adolescent drug use. Ann Arbor: Institute for Social Research. 2019, The University of Michigan.
4. Moss HB, Chen CM, Yi HY. Early adolescent patterns of alcohol, cigarettes, and marijuana polysubstance use and young adult substance use outcomes in a nationally representative sample. Drug Alcohol Depend 2014; 136: 51- 62.
5. Rowe CL, Liddle HA, Greenbaum PE, Henderson CE. Impact of psychiatric comorbidity on treatment of adolescent drug abusers. J Subst Abuse Treat. 2004; 26(2): 129–140.
6. Heradstveit O, Skogen JC, Hetland J, Hysing M. Alcohol and illicit drug use are important factors for school-related problems among adolescents. Front Psychol 2017; 8: 1023.
7. Gray KM, Squeglia LM. Research review: What have we learned about adolescent substance use? J Child Psychol Psychiatry 2018; 59(6): 618–627.
8. Squeglia LM, Fadus MC, McClure EA et al. Pharmacological treatment of youth substance use disorders. J Child Adolesc Psychopharmacol 2019; 29(7): 559-572.
9. Cservenka A. Neurobiological phenotypes associated with a family history of alcoholism. Drug Alcohol Depend 2016; 158: 8–21.
10. Leung RK, Toumbourou JW, Hemphill SA. The effect of peer influence and selection processes on adolescent alcohol use: A systematic review of longitudinal studies. Health Psychol Rev 2014; 8(4): 426–457.
11. Meier MH, Hall W, Caspi A, et al. Which adolescents develop persistent substance dependence in adulthood? Using population-representative longitudinal data to inform universal risk assessment. Psychol Med 2016; 46(4): 877–889.
12. Lee SS, Humphreys KL, Flory K, et al. Prospective association of childhood attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD) and substance use and abuse/dependence: A meta-analytic review. Clin Psychol Rev 2011; 31(3): 328–341.
13. Miettunen J, Murray GK, Jones PB, et al. Longitudinal associations between childhood and adulthood externalizing and internalizing psychopathology and adolescent substance use. Psychol Med 2014; 44(8): 1727–1738.
14. Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı. Türkiye Uyuşturucu Raporu 2019. Ankara: T.C. İçişleri Bakanlığı, 2019
15. Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı. Türkiye Uyuşturucu Raporu 2020. Ankara: T.C. İçişleri Bakanlığı, 2020.
16. Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı. Türkiye Uyuşturucu Raporu 2021. Ankara: T.C. İçişleri Bakanlığı, 2021.
17. Evren C, Ogel K, Demirci AC, et al. Prevalence of lifetime tobacco, alcohol and drug use among 10th grade students in Istanbul. Bull Clin Psychopharmacol 2014; 24(3): 201-210.
18. Ünal F, Öktem F, Çetin Çuhadaroğlu F, et al. Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli DSM 5 Kasım 2016 Türkçe uyarlamasının (ÇDŞG-ŞY-DSM-5T) geçerlik ve güvenirliği. Turk Psikiyatri Derg 2019; 30(1): 42–50.
19. Ögel K, Evren C, Karadağ F, et al. Bağımlılık Profil İndeksi’nin (BAPİ) geliştirilmesi, geçerlik ve güvenilirliği. Turk Psikiyatri Derg, 2012; 23(4): 264- 273.
20. Sapmaz ŞY, Sargın E, Ergin C. DSM-5 Düzey 2 Madde Kullanımı Ölçeğinin Türkçe formunun güvenirliği ve geçerliği. Bağımlılık Dergisi 2016; 17(3): 116- 122.
21. Evren C, Gurol DT, Ogel K, et al. Reliability and validity of Turkish Version the Stages of Change Readiness and Treatment Eagerness Scale (SOCRATES) in male substance dependent inpatients. Turk Psikiyatri Derg 2011; 22(Suppl.1): 70-71.
22. Merikangas KR, He JP, Burstein M, et al. Lifetime prevalence of mental disorders in US adolescents: results from the National Comorbidity Survey Replication-Adolescent Supplementation (NCS-A). J AmAcad Child Adolesc Psychiatry. 2010; 49(10): 980–989.
23. Bilaç Ö, Kavurma C, Önder A, et al. Bir bölge ruh sağlığı hastanesi çocuk ve ergen yataklı servisinde madde kullanımı nedeniyle yatarak tedavi gören gençlerin klinik ve sosyodemografik özellikleri. Klinik Psikiyatri Dergisi 2019; 22(4): 463-471.
24. Çiftçi Demirci A, Erdoğan A, Yalçın Ö, et al. Sociodemographic characteristics and drug abuse patterns of adolescents admitted for substance use disorder treatment in Istanbul. Am J Drug Alcohol Abuse 2014; 41(3): 212–219.
25. Yüncü Z, Aydin C, Coskunol H, et al. A sociodemographic evaluation of cases applying to a child and adolescent dependency centre during a period of two years attending ege university faculty of science. Bağımlılık Dergisi 2006; 7(1): 31–37.
26. Malta DC, Oliveira-Campos M, do Prado RR, et al. Psychoactive substance use, family context and mental health among Brazilian adolescents, National Adolescent School-based Health Survey (PeNSE 2012). Rev Bras Epidemiol 2014; 17(Suppl 1): 46–61.
27. Townsend L, Flisher A, King G. A Systematic review of the relationship between high school dropout and substance use. Clin Child Fam Psychol Rev 2007; 10(4): 295-317.
28. Atar AÖ, Yalçın Ö, Uygun E et al. Madde kullanım bozukluğu olan ergenlerde aile işlevlerinin, çift uyumunun ve anne baba tutumunun değerlendirilmesi. Noro Psikiyatri Ars 2016; 53(1): 38-44.
29. Tanidir C, Ciftci AD, Doksat NG, et al. Trends and gender differences in substance use among children and youths admitted to an addiction treatment center in Turkey: Years 2011-2013. Klin Psikofarm Bulteni 2015; 25(2): 109–117.
30. Haughwout SP, Harford TC, Castle IJ, Grant BF. Treatment utilization among adolescent substance users: findings from the 2002 to 2013 National Survey on Drug Use and Health. Alcohol Clin Exp Res 2016; 40(8): 1717–1727.
31. Ögel K, Çorapçıoğlu A, Sır A, et al. Türkiye’de dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Turk Psikiyatri Derg 2004; 15(2): 112-118.
32. Uzun S, Kelleci M. Substance abuse in high school students: their selfefficacy to avoid substance abuse and related factors. Dusunen Adam 2018; 31(4): 356-363.
33. Karatay G, Baş NG. Factors affecting substance use and self-efficacy status of students in eastern Turkey. Ciencia Saude Coletiva 2019; 24(4): 1317-1326.
34. Berg CJ, Payne J, Henriksen L, et al. Reasons for marijuana and tobacco couse among young adults: A mixed methods scale development study. Subst Use Misuse 2018; 53(3): 357–369.
35. Pumariega AJ, Burakgazi H, Unlu A et al. Substance abuse: risk factors for Turkish youth. Klin Psikofarm Bulteni 2014; 24(1): 5–14.
36. Yüncü Z, Bayram A, Altıntoprak E, et al. The assessment of substances preferred by the cases, who applied to the adolescent addiction center, based on the years. Bağımlılık Dergisi 2008; 9(2): 78–83.
37. Öztaş D, Kalyon A, Ertuğrul A, et al. Evaluation of risk factors affecting substance use among tenth-grade students. BioMed Res Int 2018; 2018: 1407649.
38. D’Amico EJ, Rodriguez A, Tucker JS, et al. Early and late adolescent factors that predict co-use of cannabis with alcohol and tobacco in young adulthood. Prev Sci 2020; 21(4): 530-544.
39. Hadlan SE, Levy S. Objective testing: urine and other drug tests. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am 2016; 25(3):549–565