ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIK KAYGI DÜZEYLERİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

Öz Sağlık kaygısı kavramı ilk kez Salkovskis ve Warwick (1986) tarafından tanımlanan, kişinin somatik belirtilerini yanlış yorumlamasına bağlı olarak ciddi bir hastalığı olduğuna ya da olacağına ilişkin bir inancının olması ve sağlıkla ilgili aşırı kaygı duymasıdır. Sağlık kaygısı temelinde iki yapıdan oluşmaktadır. Bunlardan birincisi hastalık inancı diğeri hastalık fobisidir. Hastalık inancı, bireyin hâlihazırda bir hastalığı olduğu ya da gelecekte bir hastalığa yakalanacağı konusundaki sık sık ve güçlü bir şekilde gelen inancın bireyi alıkoymasıdır. Hastalık fobisi de, şu anda bir hastalığa yakalanma korkusu olarak tanımlanmaktadır. Bu durum, bir hastalığa yakalanma durumundan korkma ya da daha genel bir ifadeyle yalnızca fiziksel olarak hasta olma korkusunu içermektedir. Bu çalışma; bir devlet üniversitesi öğrencilerinin sağlık kaygı düzeylerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin sağlık kaygı düzeylerini ölçmeye ilişkin Salkovskis ve arkadaşları (2002) tarafından geliştirilen ve Aydemir ile arkadaşları (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan Sağlık Anksiyete Ölçeği’nden yararlanılmıştır. Çalışma, bir devlet üniversitesinde öğrenci olan 353 katılımcı üzerinde gerçekleşmiştir. Öğrencilerin yaşı, aylık geliri, barınma durumu, babalarının meslek durumu, bulunduğu bölüm ve sınıf ile sağlık kaygı düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Sağlık kaygı düzeyi ile öğrencilerin kendilerine verdikleri genel sağlık durumu puanlaması, babalarının eğitim durumu, annelerinin meslek ve eğitim durumu arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, kadınların sağlık kaygı düzeylerinin erkeklerin sağlık kaygı düzeylerine göre yüksek olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçları doğrultusunda; öğrencilerin %53,8’nin sağlık kaygı düzeyleri düşük ve %47,2’sinin sağlık kaygı düzeyleri yüksek olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık kaygısı, sağlıklı yaşam

PDF

___

ANAGNOSTOPOULOS, F. ve T. BOTSE, (2016), “Exploring the Role of Neuroticism and Insecure Attachment in Health Anxiety, Safety-Seeking Behavior Engagement, and Medical Services Utilization: A Study Based on an Extended Interpersonal Model of Health Anxiety”, SAGE Open, Cilt.6, Sayı.2: 1-13.
AYDEMİR Ö, İ. KIRPINAR, T. SATI, B. UYKUR, C. CENGİSİZ, (2013), “Sağlık Anksiyetesi Ölçeği’nin Türkçe İçin Güvenilirlik Ve Geçerlilik Çalışması”, Nöropsikiyatri Arşivi, C.50: 325-331.
CAN, A, (2014), SPSS İle Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi, Ankara: Pegem Akademi.
GLANZ B., B.K. RİMER ve K. VİSWNATH, (2008), Health Behavior And Health Education: Theory, Research, And Practice, US: Wiley&Sons.
GOCHMAN, David S., (1998), Health Behavior Emerging Research Perspectives, New York: Springer Science+Business Media.
GÖÇER, C., M.R. KARAMAN ve N. İANLIER, (2015), Türkiye’de Doğal Beslenme ve Yaşa Boyu Sağlık Zirvei’2015, Bilecik: T.C Başbakanlık Sağlık Koordinatörlüğü.
KARA, N, (2014), “Sağlık Kaygısının Eşlik Ettiği Bir Yaygın Anksiyete Bozukluğu Olgusunun Bilişsel Davranışçı Terapisi”, Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, C. 3: 99-10.
KARAPIÇAK KARAER Ö., S. ASLAN ve Ç. UTKU, (2012), “Panik Bozukluğu, Somatizasyon Bozukluğu Ve Hipokondriaziste Sağlık Kaygısı”, Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, C.1, S.1: 43-51.
KAVAS, A, (2000), Sağlıklı Yaşam İçin Doğru Beslenme, İstanbul: Literatür Yayınları.
KNUDSEN, A.K., L.I. BERGE, J.C. SKOGEN, K.E. VEDDEGJÆRDE ve I. WILHELMSEN, (2015), “The Prospective Association Between Health Anxiety And Cancer Detection: A Cohort Study Linking The Hordaland Health Study (HUSK) With The Norwegian Cancer Registry”, Journal Of Psychosomatic Research, C.79: 148- 152.
MIZE, Trenton D., (2017), “Profiles In Health: Multiple Roles And Health Lifestyle In Early Adulthood”, Social Science & Medicine, C.178: 196-205.
WHO, (2008), Sağlık Eğitimi, (Çeviren: M. Aykut, O. Ceyhan ve F. Çetinkaya), Kayseri: Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları No 116.
SALKOVSKIS P.M., K.A. RİMES, H.M. WARWİCK ve D.M. CLARK, (2002), “The Health Anxiety Inventory: Development and Validation of Scales for the Measurement of Health Anxiety and Hypochondriasis”, Psychol Med, C.32: 843-853.
SEZGİN, D, (2011), Tıbbileştirilen Yaşam Bireysellştirilen Sağlık, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
SEZGİN, D, (2013), “Tıbbileştirme”, Toraks Bülteni, Aralık: 27-29.
SHAHIDI, S., A. MOLAIE ve M. DEHGHANI, (2012), “Relationship Between Health Anxiety and Alexithymia in an Iranian Sample”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, C.46: 591-595.
ŞİMŞEKOĞLU, N, (2013), “Düzce Üniversitesi Araştırma Ve Uygulama Hastanesi’nde Görevli Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ve Sağlık Kaygısı Düzeyleri”, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi, Düzce.
ŞİMŞEKOĞLU N. Ve A.S. MAYDA, (2016), “Bir Üniversite Hastanesinde Görevli Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ve Sağlık Kaygısı Düzeyleri”, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, C.6, S.1: 19-29.
ÜNALAN, E, (2014), “Üniversite Öğrencilerinde Ruh Sağlığı, Sağlık Kaygısı ve Sağlık Davranışları Arasındaki İlişkiler”, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, İstanbul.
WHO, (1986), The Ottawa Charter for Health Promotion, First International Conference on Health Promotion, Ottawa: World Health Organization.
WHO, (1998), Health Promotion Glossary, Geneva: World Health Organization.
WOLFRADT U., M. OEMLER, K. BRAUN ve A. KLEMENT, (2014), “Health Anxiety And Habitual Rumination: The Mediating Effect Of Serenity”, Personality and Individual Differences, C. 71: 130-134.
WRIGHT, K.D., A.N. MEGAN, A. LEBELL ve N. CARLETON, (2016), “Intolerance of Uncertainty, Anxiety Sensitivity, Health Anxiety, and Anxiety Disorder Symptoms in Youth”, Journal of Anxiety Disorders, C.41: 35-42.