ULUSLARARASI SİSTEMDE “ÖTEKİ”NİN KİMLİK ANALİZİNE DAİR: BİZ’E KARŞI “ONLAR”

Kimliklerimiz, kim olduğumuzun bir yansımasıdır. Bu açıdan kimlik tanımlaması, tarih boyunca bireyin kendi varlığını konumlandırma adına yaptığı bir eylemdir. Bireyin “biz” olgusunu tanımlamasındaki süreçler, onun düşman algısını şekillendirmektedir. Bireyin bebeklik itibari ile ortak kimlik havuzu içinden kendine ait duygular ve kodları olması ile aynı zamanda ötekiler de tanımlanmaya başlamaktadır. Bu durum benzer şekilde devletler ve uluslararası sistemdeki kimlik tanımları için de geçerlidir. Kimliği anlamda inşacı yaklaşımlar önemlidir. Soğuk Savaş’ın sona erişi ile özellikle 1990 sonrası dönemde uluslararası ilişkiler teorilerinde konstrüktivizmin yeri ve etkisi, uluslararası sistemin sosyal bir alan olarak değerlendirilmesini başlatmıştır. Bu da devletin belli değerler ekseninde okunduğu canlı bir aktör algısı yaratmıştır. Bu çalışma kapsamında bireyden başlamak üzere uluslararası sistemde öteki tanımlarına evrilen bir okuma hedeflenmektedir. Bu açıdan çalışmada kimliğin kazanımı ve tanımı ile “biz” karşısında “öteki”nin yaratımının sadece birey ile sınırlı olmadığı; aksine tarih boyunca devlet ve sistem içinde yeniden üretildiği de görülecektir. Bu bağlamda çalışma kimliğin analizini bireyden sisteme uzanan süreci ile ele almayı hedeflemektedir. Çalışmanın odak noktası olarak bireyden başlamak süreç içinde devlet ile kazanılan kimlik ve tarih boyunca var olan öteki açıklamaları ve yaklaşımlarını okumada anlam kazanacaktır. Bu varsayımdan hareket ile çalışmada var olan kimliğin oluşumunun ve bunun uluslararası alanda tarihsel süreçte değişen/değişmeyen ilerleyişinin de ortaya konması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

çatışma, konstrüktivizmi, kimlik, etnisite, sistem

PDF

___

Amselle, J. _L. 1998. “Etni ve Kabile: Her kapıyı Açan Kavramlar”, Ed: Jean Leca, Uluslar ve Milliyetçilik, İstanbul: Metis yayınları.
Bock, P. K. 2001. İnsan Davranışının Kültürel Temelleri Psikolojik Antropoloji, Çev. N. Serpil Altuntek. İstanbul: İmge Kitabevi.
Cesari,j. 2015. “Batı’da İslamofobi: Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri Arasında Bir Mukayase”. J.I. Esposito ve İ. Kalın Editörler, İslamofobi, 21. Yüzyılda Çoğulculuk Sorunu. Çev. İ. Eriş . İstanbul: İnsan Yayınları, 63-92.
Connerton, P. 1996. How Societies Remember. New York: Cambridge University Press.
Çelenk A. T. 2016. “Vamık Volkan İle Röportaj "Herkesin Bir Çadırı Var" http://faraszade.com/politik-psikoloji-vamik-volkan-roportaj/
Çevik.A. 2012-2013. “Mağduriyet Psikolojisi ve Toplumsal Yansımaları”. 21. Yüzyılda Sosyal Bilimler, 12.
Çevik, A., ve Çevik-Ersaydı, B. S. 2011. “Türkiye-İsrail İlişkilerinde Psiko-Politik Etkenler Ve Toplumsal Algılar”. Akademik Orta Doğu, 52. Http://Www.Akademikortadogu.Com/Sayi_10.Html adresinden alındı
Demirtaş Madran, H. 2012. “Temel Beklenti Etkisi: Kendini Gerçekleştiren Kehanet”. Ed. Kenan Çayır, Müge Ayan Ceyhan. Ayrımcılık Çok Boyutlu Yaklaşımlar. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 393
Eriksen, T. H. 2002. Ethnicity and Nationalism: Anthropological Perspectives. USA: PlutoPress.
Eriksen, T. H. 2009. Küçük Yerler Derin Mevzular: Sosyal ve Kültürel Antropolojiye Giriş. Çev. Fahriye Adsay. İstanbul: Avesta Basın Yayın.
Evkuran, M. 2012. “Bir kimlik politikası olarak İslamofobi”. O. Alacahan ve B. Duman Editörler. İslamofobi: Kolektif Bir Korkunun Anatomisi. Ankara: Kemal İbn-i Hümam Vakfı Yayınları. ss. 203-217.
Freud, S. 1975. Kitle Psikolojisi. Çev. K. Şipal, İstanbul: Bozok Matbaası.
“George Kennan and Containment” yty erişim: https://history.state.gov/departmenthistory/short- history/kennan
“George Kennan's 'Long Telegram',” February 22, 1946, History and Public Policy Program Digital Archive, National Archives and Records Administration, Department of State Records Erişim: https://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/116178.pdf adresinden alındı.
Guibernau, M. 2010. Küreselleşme, Modernite Ve Ulusal Kimlik. D. I. Gündüz içinde, Ulusal Kimlik ve Etnik Açılım. İstanbul: Sarmal Yayınları.
Gürkaynak, E. Ç. 2009. “Çatışma Ortamlarında Üçüncü Tarafların Uzlaştırma Amaçlı Müdahaleleri: Paralel Diplomasiye Eleştirel Bir Bakış.” . Ed. N. Beriker Çatışmadan Uzlaşmaya Kuramlar, Süreçler ve Uygulamalar İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 275.ss. 131- 157.
Hawes, J 2019. The Shortest History of Germany: From Julius Caesar to Angela Merkel—A Retelling for Our Times. New York: The Experiment Publishing.
Hortaçsu, N. 2014. Grup İçi ve Gruplar Arası Süreçler 2. Baskı b.. İstanbul: İmge Kitabevi. Huntington, S. P. 1993. “The Clash of Civilizations?” Foreign Affairs, 723, 22. doi:10.2307/20045621
Kaya, E. E. & Özel Özcan, M. S. 2021. “International Migration and The Rise of Islamophobia as A "New Racism" Type” . İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10 4 , 3091-3109 . DOI: 10.15869/itobiad.896444
Kösoğlu, N. 1995, Mart. “Kültür/Kimlik Üzerine”. Türkiye Günlüğü, 33.
Kurubaş, E. 2008. “Etnik Sorunlar: Ulus-Devlet Ve Etnik Gruplar Arasındaki Varoluşsal İlişki” Doğu Batı, Sayı:44
Le Bon, Gustave 1997. Kitleler Psikolojisi, Düz. Yunus Ender, İstanbul: Hayat Yayıncılık,.
Lee. Stephen J. 2004. Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980. Ankara: Dost Kitabevi
Luraghi. R. 2015 Sömürgecilik Tarihi. Çev. Aydın Emeç. İstanbul: E Yayınları.
Moses, R. 2009. “Düşman Algısı: Psikolojik Bir Analiz”. Tarih Okulu Dergisi, 2010 VII https://dergipark.org.tr/tr/pub/usakjhs/issue/13544/164016
Özel Özcan. M. S. 2019. “Westphalian Devletler Sistemi ve Modernleşmenin Geleneksel Dünyanın Büyük Güçleri Olan İmparatorluklara Etkisi” . Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5 1, 49-62 https://dergipark.org.tr/tr/pub/kkujebpir/issue/49941/577976
Özel Özcan. M. S. 2021. İmparatorluklar. Ankara: Orion Yayınevi.
RobertsJ. M. 2015. Avrupa Tarih. Çev. Fethi Aytuna. İstanbul: İnkilap Yayınevi
Sancar. M. 2016. Geçmişle Hesaplaşma: Unutma Kültüründen Hatırlama Kültürüne. İstanbul: İletişim Yayınları.
Smith, A. 1991. Milli Kimlik. B. S. Şener, Çev. İstanbul: İletişim Yayınları.
Smith, A.2002. Ulusların Etnik Kökeni, Çev: Sonay Bayramoğlu, Hülya Kendir, Ankara: Dost Yayınevi.
Smith, A. 2012. “Milletin Savunusu”. Ed. Mümtaz’er Türköne, Milletler ve Milliyetçilik, İstanbul: Etkileşim Yayınları,
Şenel. A. 1995. Siyasal Düşünceler Tarihi. İstanbul: Bilim Ve Sanat Yayınları.
Topçuoğlu, A. 1995. Millet Devlet ve Etnisite Olgusu. Türkiye Günlüğü,33.
Thucydides. 1950. The History of the Peloponnesian War. Çev. Richard Crawley. London: E. P. Dutton & Co., Inc.
Türkdoğan, O. 1997. Etnik Sosyoloji. İstanbul: Timaş Yayınları.
Usta, A. 2009. “Etnik Şiddet Olgusu Üzerine Sosyo-Psikolojik Bir Değerlendirme”. 112.
Volkan Vamık D. Ve Itzkowitz. N. 2002. Türkler ve Yunanlılar: Çatışan Komşular. Çev. Banu Büyükkal. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Volkan, V. 2012-2013. Geniş Grup Kimliği ve Barış Sağlama Üzerine Bazı Düşünceler. 21. Yüzyılda Sosyal Bilimler, 12, 9-36.
Yanık, C. 2013. Etnisite, Kimlik ve Milliyetçilik Kavramlarının Sosyolojik Analizi. Journal of Philosophy20, 225-237.
Wallerstein I. 2015.Modern Dünya Sistemi Cilt III: Kapitalist Dünya Ekonomisinin Büyük Yayılımının ikinci Evresi: 1730-1840.Çev Latif Boyacı. İstanbul: Yayın Yayınları.
Wendt, A. 1992. Anarchy is what States Make of it: The Social Construction of Power Politics. International Organization, 462, 391–425. http://www.jstor.org/stable/2706858
1995. Constructing International Politics. International Security, 201, 71–81. https://doi.org/10.2307/2539217
Zara. A. 2018. Kolektif Travma döngüsü: Kolektif travmalarda uzlaşma, bağışlama ve onarıcı adaletin iyileştirici rolü. Klinik Psikiyatri. 21, 301-311.