SOSYAL AĞLARDA SİBER MAĞDURİYET DENEYİMLERİ VE SOSYAL KAYGI İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Öz Son yıllarda ciddi Ģekilde gelişme gösteren yeni medya araçları günümüz toplumlarının küreselleşme sürecindeki itici gücü haline gelmiştir. Haber siteleri, bloglar, sosyal paylaşım ağları gibi birçok yeni iletişim ortamı “yeni medya” olarak isimlendirilmektedir. Araştırmamızın da temel konusunu teşkil eden sosyal paylaşım ağları, bireylerarası, kültürlerarası ve toplumlararası iletiĢim ve etkileĢimi geleneksel medyaya oranla daha üst seviyeye takımımı ve aynı zamanda daha karmaşık hale getirmiştir. Sosyal ağlar, insanlar arasında gerçekleĢen yüzyüze iletiĢimin ortaya çıkarttığı etkinin benzerini sanal ortamda da ortaya çıkartabilmektedir. Karşılıklı etkileşime olanak sağlayan sosyal ağlar aracılığıyla sunulan olanaklar bir gruba ait olma hissini verebilmektedir. Bu ağlarda yüzünü görmedikleri insanlarla dertleşmek bazı kişilere daha kolay geldiği için derin ilişkiler içerisine girebilmektedir. Bu sanal mecralar, günlük yaşamı içerisinde kolay iletişim kuramayan bireylere bir çok kişiyle tanıma ve iletişim kurma imkanı sağlamaktadır. Ayrıca kendini ifade etmekte güçlük çeken, utangaç veya kendisine yeteri kadar güveni olmayan kiĢiler bile sanal ortamın verdiği rahatlıkla hayallerindeki kişi gibi davranabilmektedirler. Sosyal ağların sosyal ve ekonomik açıdan birçok faydasının olduğu tartışılmazdır. Fakat bunun yanında bu yeni mecranın ilkesiz, sınırsız ve özensiz bir Şeklide kullanılması bazı istenmeyen durumların da ortaya çıkmasına neden olmuştur. Kullanıcılar sosyal ağlarda yaşadıkları bazı deneyimler sonucunda psikolojik olarak bundan ciddi zararlar görmüş ve mağdur duruma düşmüşlerdir. Yaşanan bu mağduriyet kişilerin kaygı düzeylerini olumsuz yönde etkilemiş ve sosyal ilişkilerinde güvene dayalı problemler yaşamaya başlamışlardır. Konunun yukarıda ifade edilen öneminden dolayı, sosyal ağlarda yaşanan siber mağduriyet deneyimleri ve sosyal kaygı ilişkisini belirleme amacı taşıyan bir araştırma yapılmıştır. Araştırma betimsel araştırma türünde ve ilişkisel tarama yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bu yöntem içerisinde birincil verileri elde etme aracı olarak anket tekniği kullanılmıştır. Anketler anketörler aracılığıyla yüz yüze uygulanmıştır. Araştırmanın evrenini Selçuk Üniversitesinde 2017-2018 eğitim- öğretim yılında okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Bu evren içerisinden araştırmacıların zaman ve maliyet kısıtları dikkate alınarak tesadüfi olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme yöntemi kullanılmış ve 500 örnek belirlenmiştir. Verilerin analizinde SPSS 20 istatistik programı kullanılmıştır. Cevaplayanların frekans dağılımları, demografik özellikleri incelenmiş, güvenilirlik testleri ve regresyon analizleri yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Ağlar, Siber Mağduriyet, Üniversite Öğrencileri, sosyal algı

PDF

___

ACUN, Ramazan (2011), “Her Dem Yeniden Doğmak: Online Sosyal Ağlar ve Kimlik.” Millî Folklor Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi. (89): 66-77.
AKKAYA, Duygu, Talih (2013), Sosyal Medya Reklamlarında Tüketici Algılarının Tutum, Davranış ve Satın Alma Niyeti Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Edirne: T.Ü. SBE. Trakya Üniversitesi,
ALTUNIŞIK, Remzi., Coşkun, Recai., Yıldırım, Engin (2010), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (6.Baskı), Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
ARICAK, Osman Tolga, Kınay, Hüseyin ve Tanrıkulu, Taşkın (2012), "Siber Mağduriyet Ölçeği’nin İlk Psikometrik Bulguları." Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. (11): 1-6.
AYDOĞAN, Filiz ve Akyüz, Ayşen (2010), İkinci Medya Çağında İnternet. İstanbul: Alfa Yayınları.
BALCI, Ali (2015), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler, Ankara: Pegema Yayıncılık.
BLAİR, Julie (2003), “New Breed of Bullies Torment their Peers on the Internet”. Education Week, 22(21): 4- 6.
BULUNMAZ, Barış (2011), “Otomotiv Sektöründe Sosyal Medyanın Kullanımı ve Fiat Örneği.” Global Media Journal. 2(3): 19-50.
CHAPİN, John (2014), “Adolescents and Cyber Bullying: The Precaution Adoption Process Model,” Education and Information Technologies. 21(4): 719-728.
HAZAR, Murat (2011), “Sosyal Medya Bağımlılığı-Bir Alan Çalışması.” İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (32): 151-175.
JALALİ, Ali (2009), Halkla İlişkiler 2.0. Kargozare Ravabat, Ankara: Umumi Yayınevi.
JUVONEN, Jaana ve Gross, Elisheva F. (2008), “Extending the School Grounds?— Bullying Experiences in Cyberspace,” Journal Of School Health, 78(9): 496-505.
KARASAR, Niyazi (2000), Bilimsel Araştırma Yöntemi (10.Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
KOÇ, Harun (2004), Profesyonel Futbolcularda Durumluk Kaygı Düzeyini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya: D.Ü. SBE.
KOWALSKİ, M. Robin ve Limber, Susan P. (2007), “Electronic Bullying Among Middle School Students,” Journal of Adolescent Health, 41(6): 22-30.
KRYDER, C. L (2010), “Facebook Friend or Fan? You Decide”, Amwa Journal, 25(1): 32-33.
LENHART, Amanda (2007), “Cyberbullying and Online Teens. Pew Internet” & American Life Project, June, 1-8.
MARAKOĞLU, İsmail, Demirer, Serhat, Özdemir, Deniz, Sezer, Hafize (2003), “Periodontal Tedavi Öncesi Durumluk ve Süreklik Kaygı Düzeyi.” Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi,(6): 73-79.
MARANTO, Gina ve Matt, Barton (2010), “Paradox and Promise: MySpace, Facebook, and the Sociopolitics of Social Networking in the Writing Classroom.” Computers and Composition, 27(1): 36-47.
MARTENS, Ranier (1992), Competitive anxiety in sport. Human Kinetic Books, C.H.M.P.A.İ.G.N.S. 13 – 142.
PATCHİN, Justin W ve Sameer, Hinduja (2006), “Bullies Move Beyond the Schoolyard a Preliminary Look at Cyberbullying.” Youth Violence and Juvenile Justice, 4(2): 148-169.
SMİTH, Peter K., Jess Mahdavi, Manuel Carvalho, Sonja Fisher, Shanette Russell, Neil Tippett (2008), “Cyberbullying: Its Nature And İmpact İn Secondary School Pupils.” Journal Of Child Psychology And Psychiatry, 49(4): 376-385.
SOLİS, Brain ve Breakenridge, Deirdre K (2009), Putting the Public Back inPpublic Relations: How Social Media is Reinventing the Aging Business of PR, Upper Saddle River, New Jersey: FT Press
WATT, Anthony P ve Morris,Tony (2001), “Criterion Validity of the Sport Imagery Ability Measure” (SIAM), In Proceeding of the 10th World Congress Of Sport Psychology, 60-62.
YAZICIOĞLU, Yahşi ve Erdoğan, Samiye (2004), SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
YILMAZ, İbrahim Alpay, Dursun, Sibel, Güngör Güzeler, Elçin, Pektaş, Kemal (2014), “Üniversite Öğrencilerinin Kaygı Düzeyinin Belirlenmesi: Bir Örnek Çalışma.” Electronic Journal of Vocational Colleges, 4(4): 16-26.