KÜLTÜRLEŞME AÇISINDAN TÜRK KÜLTÜRÜNDE SÜNNET

Öz Sünnet, günümüz Türkiye’sinde erkek çocuk ve ebeveynleri açısından özel bir anlamtaşımakta yapılan törenle bayram havası içerisinde katılımcılar için anlamlı bir etkinlik olarakkabul edilmektedir. Günümüz sosyal yapısı içerisinde bu şekilde bir özel anlama sahip olmaklabirlikte “sünnet”, İslamiyet öncesi Türk kültürü içerisinde yer almamaktadır. Türk Arap ilişkileriçerçevesinde kökeni İslami olmayan ancak Araplarca İslami bir öğe olarak kabul edilen sünnet,Türklere İslamiyetin kabul ettirilmesi sürecinde dini bir öğe olarak sunulmuştur. Türklerinİslamiyeti kabulü sonrasında Türk kültürü çerçevesinde yaşamlarına uygulamaya başladıklarıyeni ritüeller, tarihsel yaşanmışlıklar açısından bugün sorgulanmamakla birlikte uzun süreli birçatışma ve sonrasında kültürleşme serüveninin sonucunda gerçekleşmiştir. Türk folklor çalışmaları kültürel ürünlerin yorum ve değerlendirilmesi noktasında yoğunbir şekilde tek merkezli bir yöntemi kabullenerek sorgulayıcı ve eleştirel olmaktan ziyadederleyici ve aktarıcı bir rolü tercih etmiştir. Bu çalışma bu amaçla nisbi bir sorgulama ve belirli birsınırlıkta disiplinler arası bir yöntemle sünnet ritüelinin Türk Arap ilişkilerinden bugüne gelinceyekadar ki cephesini minimal bir boyutta ele almayı hedef edinmiştir. Bu bağlamda sünnet, geçiştörenleri olarak kabul edilen doğum, evlenme ve ölüm ritüelleri gibi üst başlıkların altında elealınmıştır. Sahada tespit edilen ve aynı kültür evreni içerisinde yaşamaktan dolayı büyük orandabenzer özellikler taşıyan sünnet törenlerine yönelik çalışmaların dışında bir yaklaşımla, konununyazılı/sözlü kültür ürünleri ve tarih merkezli öğeleri esas alınarak yorumlanması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sünnet, Kültürleşme, Türk Kültürü

PDF

___

ARAT R.Rahmeti (Çev), (2008), Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacip,istanbul,Kabalc Yay.,
ATASEVEN, A., (2005), Tarih Boyunca Sünnet, Boğaziçi Yayınları
BARUTÇU Atilla (2013) Türkiye’de Erkeklik İnşasının Bedensel Ve Toplumsal Aşamaları, Yüksek Lisans Tezi, T.C. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı
DÜZGÜN, Ülkü Kara (2014). Türk Destan Kahramanı ve Başkurt Destanlarının Tipolojisi, KömenYayınları, Konya.
FİTZPATRİCK, J. P. (1966). The Importance of Community in the Process of Immigrant Assimilation, International Migration Review, 1(1), Fall. (Akt. YAMAN Fatih (2017) Uyum ve Ötekileşme Ayrımında Suriyeli Sığınmacılar, KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi Cilt 3 • Sayı 1 • Haziran)
GÜVEN, Filiz (2018). Kutsal Nesneler Bağlamında “Alem Gezdirmek” Ritüeli, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6 Sayı: 13 s. 373 – 381.
KARA, Seyfullah, (2002) Anadolu’da Selçuklularında Din ve Din Kurumları, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum
KADIOĞLU, Hakan Hadi, AYDIN İbrahim Hakkı, BEKİRYAZICI Eyüp (2006) “Dinî Ve Tıbbî Açıdan Sünnet”, Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 25, Erzurum, s.1-16
OKUMUŞ Ejder, (2016) “Toplum Bağlamında Din-Kültür Etkileşimi” Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/7 Spring, p. 269-292
ÖRNEK Sedat Veyis, (1971) Anadolu Folklorunda Ölüm, AÜDTCF. Yay., Ankara 1971.
ÖZÜNEL, Evrim ÖLÇER (2005) “Kan” Olgusunun Soyun Devamlılığı Bağlamındaki Dönüştürücülüğü, Millî Folklor, Sayı 65
PARSONS, T. (1954). Essays in Sociological Theory. New York: MacMillan Publishing.
REED, Evelyn (2014) Kadının Evrimi Anaerkil Klandan Ataerkil Aileye (Çev:Şemsa Yeğin, Payel Yayınevi, İstanbul
YAVUZ, Şahinde (2014) İktidar Olma SürecindeErkeklerin Erkeklikle İmtihanı, Millî Folklor, Sayı 104,
YEŞİL, Yılmaz (2014) Türk Dünyası’nda Geçiş Dönemi Ritüelleri Üzerine Tespitler, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, Cilt 3 Sayı 9