Zeynep ÇOKAL, Filiz DALKILIÇ YILMAZ, Meral BÜYÜKKURU

TÜRKİYE’DE LİSANS DÜZEYİNDEKİ TURİZM REHBERLİĞİ BÖLÜMLERİNİN STAJ YÖNERGELERİNİN MESLEĞE UYUMUNUN İNCELENMESİ

Öz Bir mesleğe yönelik yükseköğretim düzeyinde eğitim alan kişiler mesleğe atılmadan önce mesleğin gerekliliklerini teorik ve pratik olarak öğrenmek durumundadır. Turist rehberliği mesleği eğitimini alan kişiler de teorik bilgileri yükseköğrenimleri süresincealdıkları dersler kapsamında edinmekte, pratiği ise staj döneminde yapmaktadır. Yapılan staj uygulamaları ile amaçlanan, öğrencilerin yükseköğretim kurumlarında edindikleri teorik bilgilerini pratiğe dönüştürmeleridir. Bu çalışmanın amacı da Türkiye’de turizm rehberliği lisans eğitimi veren üniversitelerin uygulamış oldukları staj politikaları ele alınarak benzerlik ve farklılıkların belirlenmesi ve turist rehberliği mesleğinin gereklilikleri ile uyumunun incelenmesidir. Bu araştırma için nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Türkiye’de 2018-2019 eğitim öğretim döneminde öğrenci kabul eden ve ÖSYM tercih kılavuzunda yer alan 3’ü vakıf, 29’u devlet üniversitesinde olmak üzere 32 turizm rehberliği lisans programının staj yönetmeliği araştırma kapsamında incelenmiştir. Yönetmelikler; üniversitenin türü (devlet/ vakıf), programın bağlı olduğu kurum (fakülte ve yüksekokul), staj zorunluluğunun olup olmaması, staj muafiyetinin olup olmaması, staj dönemi, staj süresi, staj yerleri ve varsa turist rehberliği programına özel açıklamalar başlıkları ele alınarak değerlendirme yapılmıştır. Araştırma sonucunda, fakülte ve yüksekokulun bağlı olduğu üniversiteye göre staj yönetmeliklerinin farklılıklar gösterdiği, turist rehberliği bölümlerine özgü bir staj yönetmeliği olmadığı, staj yönetmeliklerinin çoğu üniversitede genel kapsamlı olduğu, turist rehberliği mesleğinin gerekliliklerini kapsayan zorunlu uygulamaların bulunmadığı tespit edilmiştir. Turizm rehberliği bölümü öğrencilerinin yapması gereken stajlarda yalnızca staj yapılacak yer konusunda bir farklılık olduğu ancak bunun da mesleğe yönelik pratik yapma zorunluluğunu kapsamadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Mesleğe Uyum, staj, staj yönetmeliği, turist rehberliği

PDF

___

AGGETT, M. ve Busby, G, (2011),OptingOut Of Internship: Perceptions Of Hospitality, TourismAndEvents Management Undergraduates At A British University. TheJournal of HospitalityLeisureSportandTourismEducation, C.X, S.1: 106–113.
AP, J. ve Wong, K. F. (2001), Case Study On TourGuiding: Professionalism, IssuesAndProblems. Tourism Management, C. XXII S. 5: 551–63.
AYMANKUY, Y. ve Aymankuy, Ş. (2013), Turizm İşletmeciliği Eğitimi Alan Öğrencilerin Turizm Sektöründeki İstihdamla İlgili Görüşleri Ve Sektördeki Kariyer Beklentileri (Balıkesir Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Örneği). Akademik Bakış Dergisi, S. 35: 1-21.
BALCI, Ş. ve Bekiroğlu, O. (2012). İçerikten Anlama Giden Bir Tünel Olarak İçerik Çözümlemesi: 2011 Genel Seçimleri’ndeAK Parti TV Reklamları Üzerine Bir Araştırma. Ö. Güllüoğlu (Der.). İletişim Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri Görsel Metin Çözümleme içinde (s. 268-323), Ankara: Ütopya Yayınevi.
BATMAN, O., Yıldırgan R. VeDemirtas, N. (2000),Turizm Rehberliği, Adapazarı: Değişim Yayınları.
BEGGS, B.,Ross, C. M. ve Goodwin, B. (2008), A Comparison Of StudentAndPractitionerPerspectives Of The Travel AndTourismİnternship. Journal of Hospitality, Leisure, Sports andTourismEducation(Pre-2012), C. VII, S.1: 31.
BREİTER, D.,Cargill, C. ve Fried-Kline, S. (1995), An IndustryView Of Experiential Learning. FIU HospitalityReview, C. XII, S. 1: 75-80.
BULUÇ, G. (1992), Turizm ve Otel İşletmeciliği Eğitiminde Stajın Önemi. Turizm Eğitimi Konferansı Workshop (s. 365-368). Ankara: Turizm Bakanlığı Turizm Eğitim Genel Müdürlüğü.
CHO, M. (2006), StudentPerspectives On TheQuality Of Hotel Management Internships. Journal of Teaching in Travel &Tourism, C. VI, S.1: 61-76. doi:10.1300/J172v06n01_04
COHEN, E. (1985). TheTourist Guide: TheOrigins, StructureAnd Dynamics Of a Role. Annals of TourismResearch, C. XII, S.1: 5-29.
ÇAPAR, B. (2002), Turizm Sektörü-Turizm Eğitim Kurumları İşbirliği, Staj Sorunları ve Çözüm Önerileri. Turizm Eğitimi Konferansı (s. 415-426). Ankara: Turizm Bakanlığı Turizm Eğitim Genel Müdürlüğü.
ÇETİN, Ş. (2005), Öğrenci Stajlarında Yararlanılan Dersler Üzerine Ampirik Bir Değerlendirme: Mersin Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, C. XVI, S.2: 154.
DOMONTE, T. Ve Vaden,A.G. (1987), CareerDecisions in Hospitality Management. HospitalityEducationandResearchJournal, C.XI : 51–63.
EMİR, O., Arslan, S. ve Kılıçkaya, Ş. (2008), Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Programı Öğrencilerinin Staj Uygulamaları Hakkındaki Görüşlerinin Değerlendirilmesi: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, C: X , S. 2: 273-291.
EVREN, S. (2010), Lisans Düzeyi Turizm Eğitimi Ders Programının Mezunlarca Değerlendirilmesi: Mersin Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Ve Otelcilik Yüksekokulu Mezunları Üzerinde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). T.C. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı, Mersin Türkiye.
FOX, T.(2001), A Sense of Place. CatererandHotelkepper, S. 189: 41–60.
GÜRBÜZ, S. ve Şahin, F. (2015) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
http://teftis.kulturturizm.gov.tr/TR,120445/turist-rehberligi-meslek-yonetmeligi.html Erişim Tarihi: 17.04.2019
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120622-2.htm Erişim Tarihi: 16.04.2019
http://www.wftga.org/main-members Erişim Tarihi: 12.04.2019
http://www.wftga.org/tourist-guiding/what-tourist-guide Erişim Tarihi: 12.04.2019
https://yokatlas.yok.gov.tr/index.php Erişim Tarihi: 19.04.2019
Hu, W. (2007). TourGuidesAndSustainable Development: The Case Of Hainan, China (Doktora Tezi), University of Waterloo, Ontario, Canada.
HUGHES, K.,Mylonas, A.ve Benckendorff, P. (2013),Students’ Reflections On İndustryPlacement: ComparingFourUndergraduateWork-Integrated Learning Streams. Asia-Pacific Journal of CooperativeEducation, C. XIV, S.4: 265–279.
HUNT, C. A.,Gao, J., &Xue, L. (2014), A Visual Analysis of TrendsInTheTitlesandKeywordsof Top-RankedTourismJournals. CurrentIssues in Tourism, 17(10), 849-855.
KARACAN, S. ve Karacan E. (2004), Meslek Yüksekokullarında (MYO) Yapılan Staj Uygulamalarına İlişkin Bir Araştırma: Kalite ve Verimlilik İçin İş Yerleri – MYO İşbirliğinin Gereği. Kocaeli Üniversitesi SBE Dergisi, C.VIII, S. 2: 168-184.
KAY, C. ve DeVeau, L.T. (2003), A Survey Of LodgingExecutives’ Views On İnternship Programs AndCooperatives. Journal of Hospitality&TourismEducation, C. XV, S.2: 24-29.
KOZAK, Nazmi (2005), Staj Dosyası (I):Öğrencilerin yaşadıkları Sorunlar; Staj Dosyası (II):Sektörün ve Turizm Programlarının Görüşleri; Staj Dosyası (III):Turizm Sektöründe Staj Üzerine Bazı Görüşler, http://www.turizmgazetesi.com/articles/article.aspx?id=25083, Erişim tarihi:09.04.2019.
LAM, T. Ve Ching, L. (2007), An ExploratoryStudy Of An Internship Program: The Case Of Hong Kong Students. International Journal of Hospitality Management, S. 26: 336-351.
MCMAHON, U. ve Quinn, U. (1995),MaximizingtheHospitality Management StudentWorkPlacementExperience: a Case Study.Educationand Training, C. XXXVII, S.4: 13–17.
ORDE, J. (2011). Touristguidingworldwide, http://www.wftga.org/membership/surveys- tourist-guiding-worldwide Erişim Tarihi: 16.04.2019
ÖZKAN, E. (1992), Yüksekokul Düzeyindeki Turizm Eğitim Kurumlarında Öğrenci Staj ve Uygulamalarında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Turizm Eğitimi Konferansı/Workshop (s. 357-360). Ankara: Turizm Bakanlığı Turizm Eğitim Genel Müdürlüğü.
PAVESİC, D. Ve Brymer, R.A.,(1990),JobSatisfaction: What’sHappeningToTheYoungManagers? Cornell Hotel andRestaurant Administration Quarterly, C. XXX S.4: 90–96.
PETRİLLOSE, M.J. ve Montgomery, R. (1998), An ExploratoryStudy Of InternshipPractices in HospitalityEducationAndIndustry'sPerceptionOfTheImportance Of İnternships in HospitalityCurriculum. Journal of Hospitality&TourismEducation, 9(4): 46-51.
RİCHARDSON, S. (2008). UndergraduateTourismAndHospitalityStudents’ AttitudesToward A CareerinTheIndustry: A Preliminary Investigation. Journal of Teaching in Travel &Tourism, C. VIII, S. 1:23–46,doi:10.1016/j.ijhm.2008.10.006.
RİGGS, R. J.,& Hu, S. J. (2013), DisassemblyLiaisonGraphsInspiredby Word Clouds. Procedia CIRP, 7, 521-526.
RONEY, S.A.ve Tin, P.(2007),CareerPerceptions Of UndergraduateTourismStudents: A Case Study in Turkey. Journal of HospitalityLeisure, Sport&TourismEducation, C.VI, S.1:5–22,doi:10.3794/johlste.61.118.
TAŞKIN, M. (2006), Ortaöğretim Turizm Eğitiminde Staj ve İzmir İli Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinde Bir Uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
TEMİZKAN S.P. ve Timur, B. (2014), Yüksek Öğretim Düzeyinde Verilen Turizm Eğitiminde Staj: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Modeli. VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi Bildiriler Kitabı, pp.:640-648.
TEMİZKAN, R. ve Arı, Ö.P. (2018), Türkiye’deki Turizm Lisans Programlarının Staj Yönetmeliklerinin İçerik Analizi. Journal of Gastronomy, Hospitality, and Travel, C. I, S.2: 37-44.
Turist Rehberliği Meslek Kanunu (2012) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/02/20130223-10.htm Erişim Tarihi: 14.04.2019
WU, S.C. ve Wu, W. C. (2006),TheResearch Of İnterns’ JobPerformanceAndJobSatisfactionınTheTourismIndustry. Journal of Hospitalityand Home Economics, C. III, S. 4: 473–491.
YILDIRIM, A. ve Şimşek, H. (2011), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.