HALKA ARZ VE SONRASI FİRMA DEĞERLEMELERİ: BIST ŞEHİR ENDEKSİ FİRMALARI ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA

Öz Halka arz sürecinin en önemli adımlarından biri firma değerinin doğruya en yakın şekilde tespit edilmesidir. Firma değerinin doğru bir şekilde tespit edilmesi olası yatırımcıların hisse senetlerine olan talebini artırarak halka arz işleminden beklenen getiriyi olumlu yönde etkileyecektir. Halka arz işleminde şirketin değerinin belirlenmesi için birçok farklı yöntem kullanılmaktadır. Bu çalışmada firma değerleme yaklaşımları ayrıntılı bir şekilde incelenerek halka arz sürecinde firma değerinin doğru tespit edilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca elde edilen sonuçlar, BİST’teki verilerle karşılaştırılarak, hangi değerleme yaklaşımının piyasa değerine yakın sonuçlar verdiğini tespit etmek çalışmanın amacıdır. Bu amaç doğrultusunda 31.12.2009 tarihinden sonra halka arz edilen BİST şehir endekslerine dâhil olan 8 firma analiz edilmiştir. Söz konusu firmaların 2009-2015 yılları arasındaki değerleri çeşitli değerleme yaklaşımlarına göre ölçülerek piyasa verileriyle karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak firma değerleme yaklaşımlarının birbirinden önemli ölçüde farklılıklar gösterdiği, firmanın gerçeğe en yakın değerinin tespit edilebilmesi için birden fazla yöntemin kullanılarak firma değerinin tespit edilmesinin daha yararlı olacağı ve halka arz işleminin firma değerini artırdığına veya azalttığına yönelik olarak bütün değerleme yaklaşımlarında birbirini destekleyen sonuçlara ulaşılamamıştır. Kısaca halka arz işleminin, firma değerini artırdığına veya azalttığına yönelik olarak bütün değerleme yaklaşımlarında birbirini destekleyen sonuçlara ulaşılamamıştır. Bununla birlikte firma değerleme yaklaşımlarının birbirinden önemli ölçüde farklılıklar gösterdiği, firmanın gerçeğe en yakın değerinin tespit edilebilmesi için birden fazla yöntemin kullanılarak firma değerinin tespit edilmesinin daha yararlı olacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Firma Değerleme, Halka Arz, Ekonomik Katma Değer Yöntemi (EVA), Piyasa Katma Değer Yöntemi (MVA), İndirgenmiş Nakit Akımları Yöntemi, BİST Şehir Endeksi

PDF

___

AKSOY, A., Tanrıöven, C., (2013) Sermaye Piyasası Yatırım Araçları ve Analizi, Ankara: Detay Yayıncılık
AKYÜZ, Y. (2013). “Ekonomik Katma Değer (EVA). ve Pazar Katma Değer (MVA). Analizi: İMKB’de İşlem Gören Seramik İşletmelerinde Bir Uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. C:18, S:2
ALKAN, G.İ., Demireli, E. (2007). “Türkiye’de Kullanılan Bazı İirket Değerleme Yöntemleri ve Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi C:9, S:2, s.27-39
ALTAN M., Karahan N.S. (2016). “Firmaya Serbest Nakit Akımları, Özsermayeye Serbest Nakit Akımları Ve Ekonomik Katma Değer Yöntemleri İle Firma Değerlemesi: Borsa İstanbul’da Karşılaştırmalı Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi S:35, s.11-23
ATAR, B. (2007). Halka Arz Sürecinde Fiyatlama Yöntemleri, Sonuçları Ve Uygulama: İMKB’de İşlem Gören Sportif Şirketler, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Finansal Piyasalar Ve Yatırım Yönetimi Bilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
BAL, H., (2010). “Özkaynağa Nakit Akımı ve Firmaya (Projeye) Nakit Akımı Yöntemlerinin Bir Projeye Yatırım Kararında Kabul ve Red Açısından Farklı Sonuç Vermelerini Etkileyen Faktörler”, İşletme Araştırmaları Dergisi, C:2, S:1 s.21-42.
BAYRAMOĞLU, F., Pekkaya, M., (2010) “İMKB tarafından Hesaplanan Endekslerde Yeni Gelişmeler ve İMKB İehir Endeksleri”, Muhasebe ve Finansman Dergisi S:45
BOLAK, M. (2001). Sermaye Piyasası Menkul Kıymetler ve Portföy Analizi, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Borsa İstanbul, Halka Arz ve Borsa İstanbul’da İşlem Görme, https://www.borsaistanbul.com/data/kilavuzlar/Halka_arz_ve_borsada_islem_gorme.pdf 29.12.2018
BOZKURT, Ü. (1998). Menkul Değer Yatırımlarının Değerlendirilmesi, İstanbul: Eğitim Yayınları
CHAMBERS, N. (2009). Firma Değerlemesi, İstanbul: Beta Yayınları.
ÇALI, M. (2015). Türkiye’de Firma Değerleme Yöntemleri ve Firma Değerini Etkileyen Faktörler, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Finansman Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
DEMETOĞLU, F.Y. (2016). İlk Halka Arzlarda Düşük Fiyatlama ve Maliyetlere Etkisi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Finansman Yüksek Lisans Tezi.
ELMAS, B. (2013). “Halka Açılan İirketlerin Hisse Senetlerinde Alım-Satım Yoluyla Kazanç Elde Edilebilir mi? BİST’den Deliller” Maliye-Finans Yazıları, C:1, S:99
ERCAN, M.K., Öztürk, M.B., Küçükkaplan, İ., Başcı, E.S., ve Demirgüneş, K. (2006). Firma Değerlemesi “Banka Uygulaması”, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
ERDİNÇ, Y. (1998). Borsada Analiz: Yatırıma Psikolojik Hazırlık, Yöntem Seçimi, Strateji ve Başarı, Ankara: Siyasal Kitabevi.
ERTUĞRUL, M. (2008). “Değer-Fiyat Ayrımı ve İşletme Değeri: Kuramsal Bir Bakış”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C:3, S:2, s.143-154
GEZER, M. (2007). Yatırımcılar Açısından Şirket Değerinin Belirlenmesinde Katma Değeri Ölçen Yöntemler ve Bir Uygulama, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
GÖKALP, N.M. (2014). Sermaye Piyasalarında Halka Arz “Yöntemler, Uygulama ve Analizi, İstanbul: Beta Yayınları.
HATİPOĞLU M., Yener E. (2013). “Firma Değerlemesinde İndirgenmiş Nakit Akımları Yöntemi: BİST Elektrik Endeksinde Bir Uygulama”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C:8, S:3, s.7-29
İVGEN, H. (2003). Şirket Değerleme, İstanbul: Finnet Yayıncılık.
KARAN, M.B. (2013). Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi, Ankara: Gazi Kitabevi
KARAKOCA, A. (2011). Farklı Değerleme Yöntemleri ile Firma Değerlemesi ve
İMKB Sektöründe Bir Uygulama, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Finans Bilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
KARSLI, M. (2004). Sermaye Piyasası Borsa Menkul Kıymetler, İstanbul: Alfa Basın Yayım Sayı:2
KULALI, İ., Bilir, H., (2013). “Finansal Çarpanlara Dayalı Değerlemenin Temel Esasları”, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C:13, S:27
KÜÇÜKARABA, M. (2012). Firma Değerlemesi ve Bir İMKB Uygulaması, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe ve Finansman Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
MASUN, M. A., (2017), “Firma Değerlemesi Yaklaşımları ve Otelcilik İşletmesi Örneği”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C:39, S:1
OYMAK, O. (2009). Firma Değerlemesi ve Bankacılık Uygulaması, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Para, Sermaye Piyasaları ve Finansal Kurumlar Bilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
ÖZBOYACI, M. (2010). Halka Arzın Şirketlerin Performansı Üzerine Etkisi ve İMKB’de Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Muhasebe Finansman Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
ÖZTEPE, E., Beylik, U., (2014), “Sağlık Kurumlarında Firma Değerleme: Bir Özel Hastane Uygulaması”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, C:2, S:4
SUMER, H., Pernsteıner, H., (2004). Şirket Birleşmeleri, İstanbul: Alfa Yayım.
TANER, B., Akkaya, B. C., (2003), “İşletme Değerini Belirleme Yöntemleri ve Farklı Sektörlerdeki İşletmeler Üzerine Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış Dergisi, C:3, S:1, s.1-7
ÜNAL, O.K. (2005). Sermaye Piyasası Hukuku ve Mevzuatı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
ÜNLÜ, S. (2008). Firma Değerlemesi ve Alternatif Değerleme Yaklaşımları, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. Finansal Piyasalar ve Yatırım Yönetimi Bilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
YILGÖR, A. G., (2005). “İşletme Performansının Değerlendirilmesinde Ekonomik Katma Değer (EVA). ve Piyasa Katma Değeri (MVA) Yöntemleri ve Bu Yöntemlerin Hisse Senedi Getirilerini Açıklama Gücünün İncelenmesi: İMKB 100 Örneği”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C:60, S:1, s.225-248