ERİL TOPLUMDA KADIN SESLERİ: AMASYALI KADIN ŞAİRLER VE OKSİTAN’DAKİ KADIN TRUBADURLAR ÜZERİNE MUKAYESELİ BİR ÇALIŞMA

Öz Amasya’da 15. ve 16. Yüzyıla ait tezkireler incelendiğinde önemli dört kadın şaire yer verildiği görülmektedir: Zeynep, Nisayi, Ayşe ve Mihri Hatun. Mihri Hatun’un divanının dört nüshasının bulunmasına rağmen bahsi geçen diğer kadın şairlerin eserlerine sadece tezkire ve yazışmalar üzerinden ulaşabiliyoruz. Bu şairelerin tamamı erkek şairler tarafından erkek okurlar için tasarlanmış divan edebiyatı sınırları içinde eser vermiştir. Buna benzer bir örneği on iki ve on üçüncü yüzyılda Oksitan edebi muhitlerinde de görüyoruz. 1150-1250 yılları arasında bir grup kadın, trobador erkeği merkeze alan kendi klasik edebiyatlarının sınırları içinde şiirler üretmiştir. Bu mukayeseli çalışma yukarıda belirtilen kadın yazarların eserlerinde kadınlık ve seslerin çokluğu kavramına odaklanmaktadır. Oksitan bölgesinden (Fransa'nın güney kesiminden) ve Amasya'dan (Anadolu'nun kuzey kesiminden) kadın yazarların kimliğini inşa eden sosyal koşulları daha iyi anlamak ve ilerlemelerinde önemli olup olmadığını araştırmak için inceleniyor. Ele alınan üç karşılaştırma hususu söz konusudur: birincisi, cinsiyet söylemi sorunu, farklı konular hakkında çoklu sesler kullanarak yazmak ve bu iki durumun kadın yazarların edebi tarzlarını ne ölçüde etkilediğidir. İkinci olarak, kadın yazarlar arasındaki mektup yazışmaları veya şiir üzerinden ne gibi etkileşimler olduğu da bu araştırmanın konusudur. Bu çalışma, dönemin kadın ve erkek şairleri arasındaki etkileşime de odaklanmaktadır. Her iki durumda da kadın yazarlar, söz konusu teknikleri erkek hegemonyası sınırları içindeki edebi dünyada statü kazanmak için bir müzakere aracı olarak kullanmışlardır.

Anahtar Kelimeler:

Erken modern, , orta çağ, , tezkire,

PDF

___

ANDREWS, G. Walter and Mehmet Kalpakli (2005). The Age of Beloveds: Love and the Beloved in Early-Modern Ottoman and European Culture and Society. Durham, Duke University Press.
BLOCH, Marc. (1961). Feudal Society. Chicago, University of Chicago Press.
BOGİN, Meg. (1980). The Women Troubadours. New York, Norton & Company.
BOLTON, W. F. (1980), The Wife of Bath: Narrator as Victim in Gender and Literary Voice. New York, Holmes & Meier: 54.
BRUCKNER, Matilda T. (1992). "Fictions of the Female Voice: The Women Troubadours." Speculum 67(4): 865-891.
EARNSHAW, Doris. (1988). The Female Voice in Medieval Romance Lyric. New York, Peter Lang.
FRASER, Veronica. (1997). "Two Contrasting Views of Love in the Songs of the Troubadours and the Trobairitz." Tenso 13(1).
GİBB, E. J. W. (1965). A History of Ottoman Poetry. London, Lowe and Brydone.
HAVLİOGLU, Didem. (2010). "On the Margins and Between the Lines: Ottoman Women Poets from the Fifteenth to the Twentieth Centuries." Turkish Historical Review 25(54): 25-54
İNALCIK, Halil, (2003). Şair ve Patron: Patrimonyal Devlet Ve Sanat üzerinde Sosyolojik Bir Inceleme. Ankara: Doğu Batı.
İSEN, Mustafa. (1990). Latifi Tezkiresi. Ankara, Kültür Bakanlığı.
LABBİE, Erin F. “THE VACANT MIRROR IN LOMBARDA'S TENSON.” Romance Notes, vol. 36, no. 1, 1995, pp. 13–26.
LEMAİRE, Ria. (1986). "Explaining Away the Female Subject: The Case of Medieval Lyric." Poetics Today 7(4).
MEREDİTH-Owens, G. M., ed. (1971). Meşa'ir üş-şu'ara; Or, Tezkere of 'Asik Celebi. London, Luzac.
MİLLER, Nancy K. (1986). The Poetics of Gender. New York, Columbia University Press.
PADEN, William, ed. (1989). The Voice of the Trobairitz: Perspectives on the Women Troubadours. Philadelphia, University of Pennsylvania Press.
Reis, Huriye. (2008). "Medieval Women, Poetry and Mihri Hatun." Sosyal Bilimler Dergisi 20.
SEHİ̄, a. Gunay K. (1978). Heşt Bihişt : Sehī Tez̲kiresi = Heşt Bihişt : the Tez̲akire by Sehī Beg : an Analysis of the First Biographical Work On Ottoman Poets with a Critical Edition Based On Ms. Süleymaniye Library, Ayasofya O. 3544, Inceleme, Tenkidli Metin, Dizin Günay Kut. Duxbury, Distribution Orient Press.
SİLAY, Kemal. (1997). “Singing His Words: Ottoman Women Poets and the Power of Patriarchy” in Zilfi, Madeline. C., ed. (1997). Women in the Ottoman Empire: Middle Eastern Women in the Early Modern Era. Leiden, Brill.
VALENCY, Maurice. (1958). In Praise of Love: An Introduction to the Love-Poetry of the Renaissance. New York, The Macmillan Company.
VAN Vleck, Amelia E. (1989) “‘Tost me trobaretz fenida:’ Reciprocating Composition in the Songs of Castelloza,” The Voice of the Trobairitz: Perspectives on the Woman Troubadours, ed. William Paden. Philadelphia, University of Pennsylvania Press.