ÇALIŞANLARIN ÖRGÜTSEL DESTEK ALGILARININ İŞTEN AYRILMA NİYETİ ÜZERİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞMENİN ARACILIK ROLÜ

Öz Nitelikli çalışanların işe alınmasının yanı sıra, işten ayrılma niyetlerinin azaltılması ve üyesi olduğu işletme ile özdeşleşmelerinin sağlanması da bir o kadar önemli hale gelmiştir. Çalışanların işten ayrılma niyeti düzeylerini ve örgütsel özdeşleşme düzeylerini etkileyen önemli faktörlerden biri algılanan örgütsel destektir. Algılanan örgütsel destek, çalışanların üyesi oldukları işletmeler tarafından değer görerek kendilerini güvende hissetmeleridir. Araştırmanın amacı, çalıaşnlardaki örgütsel destek algısının işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolünün olup olmadığını saptamaktır. Bu amaçla, araştırmanın örneklemini oluşturan Edirne ilinde faaliyet gösteren yağ işletmelerinde ki, 193 çalışandan anket aracılığıyla veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler, betimleyici ve korelasyon analizleri ile incelenmiştir. Ayrıca, algılanan örgütsel destek ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide örgütsel özdeşleşmenin aracılık etkisini incelemek için, Baron ve Kenny (1986) tarafından önerilen dört aşamalı regresyon analizinden ve Sobel Testi’nden yararlanılmıştır. Aratşırma bulgularına göre, algılanan örgütsel destek işten ayrılma niyetini negatif yönde, aracı değişken olan örgütsel özdeşlemeyi ise pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra, örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyetini negatif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Analiz sonucunda, çalışanların örgütsel destek algıları ile iĢten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkide örgütsel özdeşleşmenin kısmi aracılık etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

___

  • ANAFARTA, Nilgün, (2015), “Algılanan Örgütsel Destek Ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: İş Tatmininin Aracılık Rolü”, İstanbul Management Journal, C. XXVI, S. 79, s. 112- 130.
  • BALCI, Ali, BALTACI, Ali, FİDAN, Tuncer, CERECİ, Caner ve ACAR, Uğur, (2012), “Örgütsel Sosyalleşmenin, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Vatandaşlıkla İlişkisi: İlköğretim Okulu Yöneticileri Üzerinde Bir Araştırma”, Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, C. II, S. 2: s. 47-74.
  • BARON, Reuben, M. ve KENNY, David, A., (1986), “The Moderator-Mediator Variable Distinction İn Social Psychological Research: Conceptual, Strategic And Statistical Considerations”, Journal Of Personality And Social Psychology, C. LI, S. 6: s. 1173-1182.
  • ÇAKINBERK, Arzu, DERİN, Neslihan ve DEMİREL, T., Erkan, (2011), “Örgütsel Özdeşleşmenin Örgütsel Bağlılıkla Biçimlenmesi: Malatya ve Tunceli Özel Eğitim Kurumları Örneği”, İşletme Araştırmaları Dergisi, C. III, S.1: s. 89-121
  • ÇINAR, Orhan, KARCIOĞLU, Fatih ve AKDAİ, Kübra, (2016), “İş Yaşamında İş Tatmini, Örgütsel Özdeşleme ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Erzurum’da Bir Kamu Kurumu Örneği”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, C. IV, s. 3: 121-136.
  • ÇİFTCİ, Ö. Didem, MERİÇ, Erdal ve MERİÇ, Ayşe, (2015), “Örgütsel Sessizlik, Tükenmişlik Ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Ordu İli Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde Bir Uygulama”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. VIII, s. 41: 996-1007.
  • DEMİR, Mahmut, (2012), “Örgütsel Destek, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Eğilimi İlişkisi: Havalimanı Yer Hizmetleri İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma”, İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, C.I, s. 14: 49–64.
  • EKMEKÇİOĞLU, E. Burak ve SÖKMEN, Alptekin, (2016), “Algılanan Örgütsel Desteğin İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Örgütsel Bağlılığın Aracı Rolü: Sınır Birimi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, IREM Dergisi, C. IV, s. 2: 32-45.
  • ERDİRENÇELEBİ, Meral ve ERTÜRK, Ebru, (2018), “Çalışanların Örgütsel Yalnızlık Algısının İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, C. XVII, s. 2: 603-618.
  • ERDAŞ, K. Duygu, (2010), “Lider-Üye Mübadelesi, Algılanan Örgütsel Destek ve Öz Denetim Kişilik Özelliğinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki Etkileri”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • EROĞLU, Abdullah, (2005), “Çok Değişkenli İstatistik Tekniklerin Varsayımları”, SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (Ed. İ. Kalaycı), 1. Baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım,207-233.
  • FINDIK, Mehtap, (2011), “Algılanan Örgütsel Desteğin, Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Araştırması: Konya Aile Hekimleri Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
  • FINDIKLI, A. Mine, (2014), “Algılanan Lider Desteği ve Algılanan Örgütsel Destek İle İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde Örgütsel Özdeşlemenin Aracılık Rolü: İstanbul’da Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, İ. Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, C. XXV, S. 77: s. 136-157.
  • GİRAY, D., Muazzez ve ŞAHİN, N., Deniz, (2014), “Liderlik Stillerinin Duygusal Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetiyle İlişkilerinde Örgütsel Destek Algısının Aracılık Rolü”, Türk Psikoloji Dergisi, C. XXIX, S. 73: s. 1-14.
  • HUSSAİN, Tariq ve ASİF, Saleha, (2013), “Is Employees’ Turnover Intentıon Drıven By Organızatıonal Commıtment and Perceıved Organızatıonal Support?”, Journal of Quality and Technology Management, C. VIII, S. 2: s. 1-10
  • İPLİK, Esengül, İPLİK, F. Nur ve EFEOĞLU, İ. Efe, (2014), “Çalışanların Örgütsel Destek Algılarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Rolü”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, C. 0, s. 12: 109-122.
  • İnce, A. Rıza, (2016). “Algılanan Örgütsel Desteğin İşe Adanmışlık Üzerindeki Etkisinde Yönetici Desteğinin Aracılık Rolü”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C. XV, s. 57: 649-660.
  • JAYASUNDERA, Anuruddhika, JAYAKODY, Jask ve JAYAWARDANA, Ananda, (2016). “Perceived Organizational Support and Turnover Intention of Generation Y Employees: The Role of Leader-Member Exchange”, Sri Lankan Journal of Management, C. XXI, S.2: s. 1-35.
  • KANBUR, Engin (2018), “Havacılık Sektöründe Psikolojik Güçlendirme, İş Performansı Ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, C. XIV, s.1: 147-162.
  • KERSE, Gökhan ve KARABEY, C. Nur (2017), “Algılanan Örgütsel Desteğin Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisi: Örgütsel Sinizmin Aracı Rolü”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. VI, s. 4: 375-398.
  • KOÇAK, Daimi ve YÜCEL, İlhami (2018), “Algılanan Örgütsel Destek ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide Duygusal Bağlılığın Aracı Etkisinin İncelenmesi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. XXXII, S. 3: s. 683-704
  • KÜÇÜKUSTA, Deniz (2007), “Konaklama İşletmelerinde İş-Yaşam Dengesinin Çalışma Yaşamı Kalitesi Üzerindeki Etkisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Bursa
  • LOI, Raymond, HANG-YUE, Ngo ve FOLEY, Sharon, (2006), “Linking Employees Justice Perceptions To Organizational Commitment And İntention To Leave: The Mediating Role Of Perceived Organizational Support”, Journal Of Occupational And Organizational Psychology, C. XVII, S. 6: s. 101-120.
  • NAYIR, Funda (2013), “Algılanan Örgütsel Destek Ölçeğinin” Kısa Form Geçerlik Güvenirlik Çalışması”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 0, S. 28: 89-106.
  • ÖNDEROĞLU, Seçil (2010), “Örgütsel Adalet Algısı, İş Aile Çatışması ve Algılanan Örgütsel Destek Arasındaki Bağlantılar”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji (Sosyal Psikoloji) Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • ÖZDEMİR, Asım (2010), “Örgütsel Özdeşleşmenin Algılanan Örgütsel Destek, Cinsiyet ve Kıdem Değişkenlerine Göre İncelenmesi”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. XIV, s.1: 238-250.
  • TAŞLIYAN, Mustafa, YILMAZ, Ö. İhsan ve ÇİÇEKLİOĞLU, Hüseyin, (2016), “Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Özdeşleşme İle İlişkisi Üzerine Bir Araştırma”, 2.
  • ULUSLARARASI Çin’den Adriyatik’e SOSYAL Bilimler Kongresi, 5 - 6 - 7 Mayıs 2016, Payas / Hatay.
  • POLAT, Mustafa ve MEYDAN, C., Harun, (2011), “Örgüt Kültürü Bağlamında Güç Eğilimi Ve Örgütsel Bağlılık İlişkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. XXV, S. 1: s. 145-172.
  • TOKGÖZ, Emrah ve SEYMEN, A., Oya (2013), “Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Bir Devlet Hastanesinde Araştırma”, Öneri Dergisi, C. X, S.39: s. 61-76.
  • TUMWESİGYE, Godfrey, (2010), “The Relationship Between Perceived Organisational Support And Turnover İntentions İn A Developing Country: The Mediating Role Of Organisational Commitment”, African Journal of Business Management, C. IV, S. 6: s. 942-952
  • TUNA, Muharrem ve YEİİLTAİ, Murat, (2014), “Etik İklim, İşe Yabancılaşma ve Örgütsel Özdeşleşmenin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, C. XV, S. 1: 105-117.
  • TURGUT, Hakan, SORAN, Semih ve ATEİ, M. Fikret (2017), “Örgütsel Özdeşleşme İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde Psikolojik Dayanıklılığın Aracı Rolü”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (16. UİK Özel Sayısı): 576-592.
  • TURUNÇ, Ömer ve ÇELİK, Mazlum (2010a), “Algılanan Örgütsel Desteğin Çalışanların İş-Aile, Aile-İş Çatışması, Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Savunma Sektöründe Bir Araştırma”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. XIV, s. 1: 209-232.
  • TURUNÇ, Ömer ve ÇELİK, Mazlum (2010b), “Çalışanların Algıladıkları Örgütsel Destek ve İş Stresinin Örgütsel Özdeşleşme ve İş Performansına Etkisi”. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. XVII, s. 2: 183-206.
  • TURUNÇ, Ömer (2011), “Örgütsel Adaletin Çalışanların Örgütsel Özdeşleşme Ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü”, "İş, Güç" Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, C. XIII, s. 1: 143-166.
  • TURUNÇ, Ömer ve AVCI, Umut (2015), “Algılanan Örgütsel Destek ve Lider-Üye Etkileşiminin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: İş Stresinin Aracılık Rolü”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, C. XII, S. 1: s. 43-63.
  • TÜZÜN, K. İpek ve Kalemci, R. Arzu (2012), “Organizational And Supervisory Support İn Relation To Employee Turnover İntentions”, Journal of Managerial Psychology, C. XXVII, S. 5: s. 518-534.
  • UZUN, Tevfik (2018), “Öğretmenlerin Algıladığı Örgütsel Destek ile Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Örgütsel Güvenin Aracı Rolü”, Karadeniz Sosyal Bilimler Degisi, C. X, S. 18, s. 133-155.
  • YENİHAN, Bora, ÖNER, Mert ve ÇİFTYILDIZ, Kemal (2014). “İş Stresi ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Otomotiv İşletmesinde Bir Araştırma”, Çalışma İlişkileri Dergisi, C. V, S. 1: s. 38-49.
  • YILDIRIM, M. Halit, ERUL, E. Eylül ve KELEBEK, Pınar, (2014), “Tükenmişlik ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Banka Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Organizasyon ve Yönetim Dergisi, C. VI, S. 1: 34-44.
  • YÜKSEL, İhsan (2006), “Örgütsel Destek Algısı ve Belirleyicilerinin İşten Ayrılma Eğilimi ile İlişkisi”, İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi Dergisi, C. XXXV, S 1: s. 7-32.
  • ZAGENCZYK, J., Thomas, GİBNEY, Ray, FEW, W., Timothy ve SCOTT, L., Kristin (2011) “Psychological Contracts and Organizational Identification: The Mediating Effect of Perceived Organizational Support”, Journal of Labor Research, C. 0, S. 32, s. 254-281.
Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi-Cover
  • ISSN: 2147-2610
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2012
  • Yayıncı: Kürşat Öncül