ANLAM DEĞİŞMELERİNİN ÖRTMECELERDEKİ YERİ

Öz Doğrudan söylenmesi çeşitli sebeplerden dolayı uygun görülmeyen söz ve sözcüklerinyerine kullanılan örtmecelerin ortaya çıkışında anlam değişmesi olayının önemi büyüktür. Dilinbütün imkânlarından faydalanan insanoğlu, en kötü, olumsuz ve ayıp kabul edilen kavramlarıbile dile getirirken kelimelerin anlamlarında değişiklikler yaparak anlatımda akıcılık sağlar.Kelimelerin birincil anlamlarında daralma, genişleme (genelleşme) ve kaymaya gidilerekkelimelere çokanlamlılık kazandırılır. Hatta bazı durumlarda kelimeler birincil anlamlarınıtamamen kaybederek yeni bir anlam da kazanabilir. Böylece örtmece sanatından yararlanmaksureti ile iletişim esnasında başkalarının duygularını incitmekten, mesajımıza hoş olmayananlamlar yüklemekten sakınabilir, insanların fiziksel ve ruhsal yetersizliklerine daha pozitifreferanslar yükleyebiliriz. Bu şekilde hayatı daha yaşanılır hâle getiren örtmecelerin yazılı vesözlü anlatımda edep kurallarına uygun bir üslup elde edilmesindeki yeri ortaya çıkar. Sosyalilişkilerde istenilen başarının elde edilmesinde de örtmecelerin gerekliliği gözardı edilmemelidir.

___

  • ADIVAR, Halide Edip, (1994), Sinekli Bakkal, İstanbul: Atlas Kitabevi