Nurgül KILIÇ, Rüya YILMAZ DAĞDEVİREN, Hülya CANER, ÜNAL AKKEMİK

TÜRKİYE’DE KULLANILMAKTA OLAN PALİNOLOJİ VE POLEN TERİMLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME VE ÖNERİLER

Ülkemizde polenle ilgili çalışmalar 1960’lı yılların sonlarında başlamış ve günümüze kadar artarak devametmiştir. Bu çalışmalar incelendiğinde kullanılan polen terminolojisiyle ilgili pek çok farklılıklar olduğu görülmüştür.Bazı terim isimleri Latince bazıları İngilizce kullanılmış, terimlere Türkçe isimler verilmemiştir. Bu amaçla polen bilimive polen morfolojisine ilişkin 54 terim seçilmiş, bu terimlerin Türkçe karşılıklarına ilişkin öneriler sunularak şekillerleaçıklanmıştır. Bu kapsamda yapılan değerlendirmelerle, diyad, tetrad, sferoidal, prolat, oblat gibi terimlerin oldukça yalınve tam olarak Türkçe karşılıkları verilebilmiştir. Buna karşın bazı terimlerin Türkçe karşılıklarının tartışılmasının gerekliolduğu sonucuna varılmıştır. Dış taraf (distal), polen yüzeyi olmayan (intectate) gibi terimlerde önerilen Türkçekarşılığın tartışılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu çalışma ile bir adım atılmış olup yeni çalışma vedeğerlendirmelerle ülkemizdeki Palinoloji bilim alanı ve polen morfolojisi ile ilgili terimlerin karşılıkları yerleşmişolacaktır.

AN ASSESSMENT AND RECOMMENDATIONS ON PALYNOLOGY AND POLLEN TERMS USED IN TURKEY

Studies about pollen in our country started in the late 1960s and continued increasingly until today. When these studies are examined it is seen that there are many differences regarding the pollen terminology used. Some term names were used in Latin and some in English, no Turkish names were given for the terms. For this purpose, 54 terms related to the palynology and pollen morphology were selected, and suggestions related to the Turkish equivalents of these terms were presented and explained in figures. With the evaluations made in this context, the terms such as diad, tetrad, spheroidal, prolate, oblate can be given quite plain and complete Turkish equivalents. However, it has been concluded that it is necessary to discuss the Turkish equivalents of some terms. It is thought that it would be beneficial to discuss the Turkish equivalent suggested in terms such as distal and intectate. With this study, a step has been taken and with the new studies and evaluations, the terms of Palynology and pollen morphology in our country will be settled.

PDF

___

Aslan, M., Doğan, C., 2012. Türkiye’deki Hyoscyamus L. (Solanaceae) Türlerinin Polen Morfolojisi. KSÜ Doğa Bil. Derg., 15 (1): 20-29.

Avcı, S., Sancak, C., Can, A., Acar, A., Pınar, N.M., 2013. Pollen morphology of the genus Onobrychis (Fabaceae) in Turkey. Turk J Bot. 37: 669-681.

Aytuğ, B., 1967. Polen Morfolojisi ve Türkiye’nin Önemli Gymnospermleri Üzerinde Palinolojik Araştırmalar. İstanbul: Kutulmuş Matbaası.

Aytuğ, B., Aykut, S., Merev, N., Edis, G., 1971. İstanbul Çevresi Bitkilerinin Polen Atlası. İstanbul: İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları No: 174, Kurtulmuş Matbaası.

Aytuğ, B., Merev, N., 2002. Palinoloji Ders Notu. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi, Ders Notları No:67.

Baldemir, A., Alan, Ş., Acar Şahin, A., Paksoy, M.Y., Pınar, N.M., 2018. Pollen morphology of Scaligeria DC. (Apiaceae) in Turkey. Turk J. Bot. 42: 462-477.

Beug H.J., 2004. Leitfaden der Pollenbestimmungfür Mitteleuropa und angrenzendeGebiete. Dr Friedrich Pfeil, München.

Doğan Güner, E., Duman, H., Pınar, N.M., 2011. Pollen morphology of the genus Seseli L.(Umbelliferae) in Turkey. Turk J. Bot. 35: 175-182.

Erdtman, G., 1943. An Introduction to Pollen Analysis. Chronica Botanica Co., Waltham, Mass., 239.

Erdtman, G., 1945. Pollen morphology and plant taxonomy: III. Morina L. Sven. Bot. Tidskr. 39: 187– 191.

Erdtman, G., 1947. Suggestions for the classification of fossil and recent pollen grains and spores. Sven. Bot. Tidskr. 41: 104–114.

Erdtman, G., 1952. Pollen Morphology and Plant Taxonomy (An Introduction to Palynology, 1). Chronica Botanica Co., Waltham, Mass., 539.

Erdtman, G., 1954. An Introduction to Pollen Analysis. Chronica Botanica Co., Waltham, Mass., 239.

Erdtman, G., 1969. Handbook of Palynology—An Introduction to the Study of Pollen Grains and Spores. Munksgaard, Copenhagen. 486.

Faegri, K. Iversen, J., 1950. Textbook of Modern Pollen Analysis. Munksgaard, Copenhagen, 168.

Fægri, K., 1956. Recent trends in palynology. Bot. Rev. 22: 639–664.

Fernandez-Moran, H., Dahl, A. O., 1952. Electron microscopy of ultra-thin frozen sections of pollen grains. Science, 116:465.

Fritzsche, J., 1837. Über den Pollen. Mém. Sav. Étrang. Acad. Sci. Pétersbourg 3: 649–672.

Hyde, H.A., 1944. Pollen analysis and the museums. Mus. J. 44: 145–149.

Iversen, J., Troëls-Smith, J., 1950. Pollen morfologiskedefinitionerogtyper. Danmarks Geol. Undersogelse, IV, 3(8): 1-53.

Jackson, D.D., 1928. A Glossary of Botanic Terms. 4th ed. Duckworth.

Karlıoğlu Kılıç, N., Yilmaz Dağdeviren, R., Paksoy, M.Y., Tuncalı Yaman, T., 2020. Pollen morphology of eight endemic Inula L. (Asteraceae) species in Turkey. Palynology, https://doi.org/10.1080/01916122.2020.1784306.

Linnaeus, C., 1750. Philosophy of Botany. Stockholm. (‘1751’) 362.

Manten, A.A., 1966. Half a century of modern palynology. Earth-Sci. Rev. 2: 277–316

Maurizio, A., Louveaux, J., 1960. Pollens des plantesMellifèresd'Europe. Pollens Spores 2: 159– 182.

McAndrews J.H., Berti A.A., Norris, G., 1973. Key to the Quaternary Pollen and Spores of the Great Lakes Region. Life Science Miscellaneous Publication, Royal Ontario Museum, Toronto.

Mühlethaler, K., 1953. Untersuchungenüber die Struktur der Pollenmembran. Mikroskopie, 8: 103.

Moore P.D., Webb J.A., 1978. An Illustrated Guide to Pollen Analysis. Hodder & Stoughton, London.

Moore P.D., Webb J.A, Collinson M.E., 1991. Pollen Analysis. 2nd edn. Blackwell Scientific Publications, Oxford.

Özler, H., Pehlivan, S., Celep, F., Doğan, M., Kahraman, A., Yavru Fişne, A., Başer, B., Bagherpour, S., 2013. Pollen morphology of Hymenosphace and Aethiopis sections of the genus Salvia (Lamiaceae) in Turkey. Turk J. Bot. 37: 1070-1084.

Pınar, N.M., Coskuncelebi, K., Simsek, D., Okur, S., Makbul, S., Acar, A., 2016.Pollen morphology of Scorzonera (Asteraceae) in Turkey. Phytotaxa 252 (4): 233–262.

Potonié, R., 1934. I. ZurMorphologie der fossilen Pollen und Sporen. Arb. Inst. Paläobotanik PetrographieBrennsteine 4: 5–24.

Punt, W., Blackmore, S., Clarke G.C.S., 1976-2009. The North-West European Pollen. Flora volumes 1-9. Elsevier, Amsterdam.

Punt, W., Hoen, P.P., Blackmore, S., Nilsson, S., Thomas, A.L., 2007. Glossary of pollen and spore terminology. Rewiev of Palaeobotany& Palynology, 143: 1-81.

Selling, O., 1947. Studies in Hawaiian pollen statistics. Bernice P.Bishop Mus. Spec. Publ. 38: 1–430.

Walker, J.W., Doyle, J.A., 1975. The bases of angiosperm phylogeny: palynology. Ann. Mo. Bot. Gard. 62: 664–723.

Wodehouse, R.P., 1928. The phylogenetic value of pollen grain characters. Ann. Bot. 42: 891–934.

Wodehouse, R. P., 1935. Pollen Grains. Their Structure, Identification and Significancein Science and Medicine. McGraw-Hill, New York, N.Y., 574.

Yıldırımlı, Ş., 2015. Bitki Sözlüğü-Ansiklopedik ve Etimolojik, Çoğunluğu Latince, Yunanca, Almanca, Fransızca, İngilizce, Osmanlıca Karşılıklarıyla Türkçe Açıklamalı 13050 Sözcük ve Terim. Ankara: Ofset Fotomat Matbaacılık.