Katı Atık Yönetiminde Kullanılan Bazı Kavramlar ve Açıklamaları

Öz Nüfus artışı, kentleşme ve sanayileşmeyle birlikte değişen üretim ve tüketim kalıpları katı atıkların hem miktar ve hacim olarak hem de kompozisyon olarak artmasına yol açmıştır. Katı atık miktarındaki nicelik ve nitelik artışı, bu atıkların çevre ve insan sağlığına en az etki edecek şekilde yönetilmesini gündeme getirmiştir. Katı atık yönetiminin temelde yerel bir hizmet olması ve atığın giderek değişen yapısı, farklı yönetim biçimlerinin yanında konuya ilişkin pek çok kavramın oluşmasına yol açmıştır. Bu çalışmanın amacı, katı atık yönetiminde kullanılan kavramların ve açıklamalarının incelenmesidir. Çalışma kapsamında, atık, katı atık, katı atık yönetimi, entegre katı atık yönetimi, sürdürülebilir katı atık yönetimi ve sıfır atık kavramları çeşitli alt kavramlarla birlikte ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Katı atık, katı atık yönetimi, entegre katı atık yönetimi, sürdürülebilir katı atık yönetimi, sıfır atık

Some concepts and their explanations used in solid waste management

PDF

___

Abduli, M. A., 1996. Industrial waste management in Tehran. Environment International, 22 (3): 335-341.
Anand, S., 2010. Solid Waste Management. Mittal Publications, New Delhi (India).
Armağan, B., Demir, İ., Demir, Ö. ve Gök, N., 2006. Katı Atıkların Ekonomide Değerlendirilmesi. İstanbul Ticaret Odası Yayınları (Yayın No: 2006-23), İstanbul.
Artiola, J. F., 2019. Industrial waste and municipal solid waste treatment and disposal, In: Brusseau, M. L., Pepper, I. C and Gerba, C. P. (Ed.), Environmental and Pollution Science (Third Edition), Academic Press, pp. 377-391.
Aydoğan, Ö., Varank, G., ve Bilgili, M. S., 2011. Gaziantep tıbbi atık yönetimi. Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi (Sigma), 3: 132-140.
Ayeleru, O. O., Okonta, F. N. and Ntuli, F., 2018. Municipal solid waste generation and characterization in the City of Johannesburg: A pathway for the implementation of zero waste. Waste Management, 79: 87-97.
Badran, M. F. and El-Haggar, S. M., 2006. Optimization of municipal solid waste management in Port SaidEgypt. Waste Management, 26: 534-545.
Bharadwaj, A., Yadav, D. and Varshney, S., 2015. Nonbiodegradable waste – its impact & safe disposal. International Journal of Advanced Technology in Engineering and Science, 3(1): 184-191.
Bontoux, L. and Leone, F., 1997. The legal definition of waste and its impact on waste management in Europe. Institute for Prospective Technological Studies, EUR17716-EN. A Report Prepared by IPTS for the Committee for Environment, Public Health and Consumer Protection of the European Parliament, Printed in Spain.
Christensen, T. H., 2011. Introduction to waste management. In: Christensen, T. H. (Ed.), Solid Waste Technology & Management. Blackwell Publishing Ltd, pp. 2-16.
Curran, T. and Williams, I.D., 2012. A zero waste vision for industrial networks in Europe. Journal of Hazardous Materials, (207-208), 3-7.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. 2014. Düzenli Depolama Tesisleri Saha Yönetimi ve İşletme Kılavuzu. https://webdosya.csb.gov.tr/db/destek/editordo sya/Duzenli_Depolama_ Tesis _Saha_Yon_ve_ isletme_kilavuzu.pdf (Ziyaret Tarihi: 20/07/2020).
Devlet Planlama Teşkilatı. 2000. VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (2001-2005) içme suyu, kanalizasyon, arıtma sistemleri ve katı atık denetimi özel ihtisas komisyonu raporu. DPT:2503-ÖİK:524.
Duran, E. B. ve Cuci, Y., 2016. Katı atık düzenli depolama sahası sızıntı suyunun fizikokimyasal arıtım yöntemleriyle arıtılabilirliğinin araştırılması. KSU Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(2): 104-110.
Garcia, A. J., Esteban, M. B., Marquez, M. C. and Ramos, P., 2005. Biodegradable municipal solid waste: characterization and potential use as animal feedstuffs. Waste Management, 25: 780-787.
Hakami, B., A. and Abu Saif, E., S., 2015. Household solid waste composition and management in Jeddah City, Saudi Arabia: A planning model. International Research Journal of Environment Sciences, 4(1): 1-10.
Jibril, J. D., Sipan, İ., Sapri, M., Shika, S. A., Isa, M. and Abdullah, S., 2012. 3R’s critical success factor in solid waste management system for higher educational institutions. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 65: 626 – 631.
Lehmann, S., 2011. Optimizing urban material flows and waste streams in urban development through principles of zero waste and sustainable consumption. Sustainability, 3: 155-183.
Loehr, R. C., 1978. Hazardous solid waste from agriculture. Environmental Health Perspectives, 27: 261- 273.
Ma, J. and Hipel, K. W., 2016. Exploring social dimensions of municipal solid waste management around the globe -A systematic literature review. Waste Management, 56: 3-12.
McDougall, F. R., White, P. R., Franke, M. and Hindle, P., 2001. Integrated Solid Waste Management: A Life Cycle Inventory. Second Edition, Blackwell Science, United Kingdom, Oxford.
Memon, M. A., 2010. Integrated solid waste management based on the 3R approach. Journal of Material Cycles and Waste Management, 12: 30-40.
Ölmez, E. ve Yıldız, Ş., 2008. İnşaat ve yıkıntı atıklarının yönetimi ve planlanan İstanbul modeli. Kent Yönetimi, İnsan ve Çevre Sorunları ’08 Sempozyumu, 02- 06 Kasım İstanbul, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İSTAÇ Genel Müdürlüğü.
Palabıyık, H. ve Altunbaş, D., 2004. Kentsel katı atıklar ve yönetimi. Yıldırım, U. ve Marın M. (Ed.), Çevre Sorunlarına Çağdaş Yaklaşımlar. Beta Basım Yayın, İstanbul.
Pushpakalambiga, R. and Jasmine, J., 2020. Biodegradable and non-biodegradable waste management. Journal of Community and Social Health Nursing, 2 (1): 25-28.
Rathoure, A. K., 2020. Introduction to zero waste: Management practices. In: Rathoure, A. K (Ed.), Zero Waste Management Practices for Environmental Sustainability. CRC Press, pp. 1-12.
Saleh, H. M., 2016. Introductory chapter: introduction to hazardous waste management. In: Saleh, H. M. and Abdel Rahman, O. (Ed.), Management of Hazardous Wastes. IntechOpen, DOI: 10.5772/64245, pp. 3-12.
Shekdar, A. V., 2009. Sustainable solid waste management: An integrated approach for Asian countries. Waste Management, 29: 1438-1448.
Shen, L. Y., Vivian, W. Y. T., Tam, C. M. and Drew, D. 2004. Mapping approach for examining waste management on construction sites. Journal of Construction Engineering and Management, 130 (4): 472- 481.
Song, Q., Li, H. and Zeng, X. 2015. Minimizing the increasing solid waste through zero waste strategy. Journal of Cleaner Production, 104: 199-210.
Speight, J. G., 2015. Waste gasification for synthetic liquid fuel production. In: Luque, R. and Speight, J. G. (Ed.), Gasification for Synthetic Fuel Production. Woodhead Publishing Series in Energy 2015, pp. 277-301.
Tchobanoglous, G. and Kreith, F., 2002. Handbook of solid waste management. Second Edition, McGrawHill. Tchobanoglous, G., Kreith, F. and Williams, M. E., 2002. Introduction, Waste Generation and Management in A Technological Society. In: Tchobanoglous, G and Kreith, F (Ed.), Handbook of Solid Waste Management. Second Edition, McGrawHill Handbooks, pp. 1.1-1.27.
Türkiye Belediyeler Birliği. 2014. Düzenli depolama sahalarının tasarımı, yer seçimi ve vahşi depolama alanlarının ıslahı. https://www.tbb.gov.tr/ download.php?dosya= storage/catalogs/086427 4001399277406.pdf& dosyaAdi=duzenli-depola ma-sahalarinin-tasarimi -yer-secimi-ve-vahsi-depo lama-alanlarinin-islahi (Ziyaret Tarihi: 20/07/ 2020).
United Nations Environment Programme. 2009. Developing integrated solid waste management plan training manual, volume 2 assessment of current waste management system and gaps therein. DTI/1140/JP, UNEP DTIE International Environmental Technology Centre, Japan.
US EPA. 2011. Municipal solid waste generation, recycling, and disposal in the United States: facts and figures for 2010. https://archive.epa.gov /epawaste/nonhaz/ municipal/web /pdf/msw_ 2010_factsheet.pdf (Ziyaret Tarihi: 18/07/2020).
Uz Zaman, A. and Lehmann, S., 2013. The zero waste index: a performance measurement tool for waste management in a ‘zero waste city’. Jorunal of Cleaner Production, 50: 123-132.
Uz Zaman, A., 2014. Identification of key assessment indicators of the zero waste managament systems. Ecological Indicators, 36: 82-693.
Ünal, E., Duyguluer, F. ve Bolat, E. Z., 1998. İmar Terimleri. Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü: 288, Yerel Yönetimler Araştırma ve Eğitim Merkezi: 3, Kentsel Hizmetler Dizisi: 3,Yorum Matbaası, Ankara.
Velvizhi, G., Shanthakumar, S., Das, B., Pugazhendhi, A., Priya, T. S., Ashok, B., Nanthagopal, K., Vignesh, R. and Karthick, C., 2020. Biodegradable and non-biodegradable fraction of municipal solid waste for multifaceted applications through a closed loop integrated refinery platform: paving a path towards circular economy. Science of the Total Environment, 731: 1-28.
World Health Organization. 2005. Management of solid health-care waste at primary health-care centres, WHO Document Production Services, Geneva, Switzerland, https://www.who.int/water_sanita tion_health/medicalwaste/decisionmguide_rev_o ct06.pdf (Ziyaret Tarihi: 18/07/2020).
Yılmaz, A. ve Bozkurt, Y., 2010. Türkiye’de kentsel katı atık yönetimi uygulamaları ve Kütahya Katı Atık Birliği (KÜKAB) örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1): 11-28.
Young, C., Ni, S. and Fan, K., 2010. Working towards a zero waste environment in Taiwan. Waste Management & Research, 28: 236-244.
Yuan, H. and Shen, L.,2011. Trend of the research on construction and demolition waste management. Waste Management, 31: 670-679.
Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik (Tarih: 26.03.2010, Resmi Gazete Sayısı: 27533). Atık Yönetimi Yönetmeliği (Tarih: 02.04.2015, Resmi Gazete Sayısı: 29314).
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (Tarih: 25.01.2017, Resmi Gazete Sayısı: 29959).
Sıfır Atık Yönetmeliği (Tarih: 12.07.2019, Resmi Gazete Sayısı: 30829).
2872 sayılı Çevre Kanunu (Tarih: 11.08.1983, Resmi Gazete Sayısı: 18132)