Türkiye, Karadeniz'de Yeni Ufuklara Yelken Açmak İstiyor

SSCB’nin dağılmasının ardından birinci jeopolitik dönüşüm sürecine giren Karadeniz bölgesi, Avrupa-Atlantik dünyasının son yıllarda bölgeye girmek için yoğunlaştırdığı çabaları neticesinde yeni bir değişim süreci yaşamaktadır. AB ve ABD’nin bölge politikaları, Rusya Federasyonu’nun bu politikalara mukavemeti, Türk Boğazlarının mevcut statüsünü belirleyen Montrö Sözleşmesi’nin tartışmaya açılma çabaları, Türkiye’yi de yeni şartlar karşısında aktif politikalar üretmeye zorlamaktadır. Bu makalede, değişim sürecinin yapısal unsurları ve aktörlerin tutumları incelenerek, Türkiye’nin Karadeniz Ekonomik İşbirliği üzerinden süreci etkileme potansiyeli ele alınacaktır.

Turkey Wants to Set Sail for New Horizons in the Black Sea?

The Black Sea region which entered its first geo-political transition period following the dissolution of the Soviet Union, is recently experiencing a new transformation as a result of the currently intensified attempts of the Euro- Atlantic world to have an access to the region. The regional policies of the EU and the US, the Russian resistance to these policies, the efforts to re-open the debate on the Montrö Agreement which determine the current status of the Turkish Straits has forced Turkey to produce newly active policies in the face of these new dynamics. This article will examine the structural elements and the differing stances of the actors involved in the transition period and further analyze Turkey’s potential to effect this period through the Black Sea Economic Cooperation.

___

Akgün, Mensur, Karadeniz’de Güvenlik ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği, İstanbul, TÜSES, 1994.
Avrupa Birliği Resmî Internet Sayfası, “Wider Europe - Neighbourhood: A New Framework for Relations with our Eastern and Southern Neighbours”, 11 Mart 2003, http://europa.eu.int/eur-lex/en/com/cnc/2003/com2003_0104en01.pdf.
Batur, Nur, “Karadeniz’de Atina’nın İşi Ne?”, Milliyet, 23 Haziran 1992.
Bordonaro, Federico, Bulgaria, Romania and the Changing Structure of the Black Sea’s Geopolitics, 20 Mayıs 2005, http://www.pinr.com/report.php?ac=view_ report&report_id=302&language_id=1.
Çınar, Hasibe, Karadeniz Ekonomik İşbirliği, Ankara, DPT Yayınları, Ocak 1995.
Developing a New Black Sea Security Agenda: Oil, Pipelines and Regional Security,14 Ocak 2004, http://www.nixoncenter.org/Program%20Briefs/PB%202004/ BlackSea%20Conference1-4-04.pdf.
Dr Ece.J. Nur, İstanbul Boğazındaki Deniz Kazaları, 22 Şubat 2006, http://www.denizhaber.com/index.php?sayfa=yazar&id=11.
Elekdağ, Şükrü, “Karadeniz’in Yazgısı Değişmeli”, Milliyet, 2 Kasım 1999.
Elekdağ, Şükrü, “Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ)”, Milliyet, 25 Kasım 1996.
Elekdağ, Şükrü, “I. Karadeniz Kalkınma Kurultayı”, ss. 157-158.
Herre, Sabine, “Ukraina Doljna Ostatysya za Bortom”, Die Tageszeitung, 13 Nisan 2004.
Kanbolat, Hasan, “Pax Ottomana’dan Pax Americana’ya mı? Karadeniz’in Değişen Jeopolitiği”, Stratejik Analiz, Cilt 6, No. 72, Nisan 2006.
Kanbolat, Hasan, “Türkiye, Karadeniz Ekonomik İşbirliği’nin Dönem Başkanlığı’na Hazırlanıyor”, Stratejik Analiz, Cilt 7, No. 74, Haziran 2006.
Kanbolat, Hasan, “Karadeniz’in Tarihi Yeniden Yazılıyor”, Cumhuriyet Srateji, No. 103, 19 Haziran 2006.
Kanbolat, Hasan, Türkiye, KEİ Dönem Başkanlığı’na Hazırlanıyor, 10 Kasım 2006, http://www.asam.org.tr/tr/yazigoster.asp?ID=1229&kat1=&kat2=2.
Kanbolat, Hasan, “Karadeniz Ekonomik İşbirliği’nin Canlandırılması ve Türkiye”, Stratejik Analiz, Cilt 7, No. 81, Ocak 2007.
Kanbolat, Hasan, KEİ Yeniden Yapılandırılıyor, 23 Ocak 2007, http://www.asam. org.tr/tr/yazigoster.asp?ID=1373&kat1=&kat2=2.
Kanbolat, Hasan, “İlişkilerin Geliştirilmesi Gerekiyor”, Tek Borsa, Cilt 7, No. 219, 1-7 Temmuz 2007.
Kanbolat, Hasan, “Is BSEC Turning Into the BSC?”, Today’s Zaman, 3 Temmuz 2007.
Kancı, Özden ve Durdular, Ercan, “Karadeniz Ekonomik İşbirliği”, Bilgi, No. 7, Aralık 1993.
T.C. Cumhurbaşkanlığı Resmî İnternet Sayfası, Devlet Denetleme Kurulu’nun Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel Müdürlüğünün 2001, 2002, 2003 Yıllarındaki Eylem ve İşlemleriyle, Denizcilik Müsteşarlığının Eylem ve İşlemlerininAraştırılıp Denetlenmesine İlişkin Rapor Özeti, 6 Temmuz 2004, http://www.cankaya.gov.tr/tr_html/DDK/kegki.htm.
T.C. Dışişleri Bakanlığı Araştırma ve Siyaset Planlama Genel Müdürlüğü, Türkiye Dış Politikasında 50 Yıl Montrö ve Savaş Öncesi Yılları (1935-1939), Ankara, Tarih bilinmiyor.
T.C. Ulaştırma Bakanlığı, Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel Müdürlüğü İnternet Sayfası, “Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri”, http://www.coastalsafety.gov.tr/default.asp?id=1&sid=73&srt=&recNo=2&lng.
“Ulduz Savaşlarının Övladı Azerbaycan’da”, Ekspress, 29-31 Ekim 2005.
Yordanov, Ivan, New NATO Membership-Thoughts on the Role of NATO/PfP in the Black Sea, Ocak 2004, http://www.harvard-bssp.org/static/files/28/bulletin.pdf.