Meşrutiyetin üç Halkçılığı ve Kemalist Halkçılığa etkileri

Halkçılık gerek bir hareket olarak gerekse düşünce olarak II. Meşrutiyet aydınının gelişimi ile birlikte Türk düşünce dünyasına girmiştir. Düşünsel köklerini ağırlıklı olarak Rus Narodnik Hareketi'nden alan Meşrutiyet Halkçılığı, 1- Ziya Gökalp Halkçılığı, 2- Halka Doğru Cemiyeti Halkçılığı ve 3-Yusuf Akçura Halkçılığı olmak üzere üç farklı yönelim üzerinden gelişmiştir. Kemalist Halkçılık ise Meşrutiyet Halkçılığı 'nın birikimi üzerinde yükselmiş ve onun özellikle Gökalp ve Akçura yönelimlerinden önemli ölçüde etkilenmiş, onlardan güçlü izler taşımıştır. Ancak bu izler aynı oranda da Fransız Devrimi'nin Üçüncü Sınıf anlayışına yaklaşmış ve ulusal birlik-bütünlük anlamındaki dayanışma anlayışı ile harmanlanarak yeni ve kendine özgü bir halkçılık anlayışı olarak belirmiştir. Bu anlamda Kemalist Halkçılık, ulus ve ulus devlet inşası sürecinin dayandığı en temel ittifak siyaseti olarak belirmiştir.

Three populism of the constitutional monarchy and their effects on Kemalist populism

Both as a movement and as a thought, Populism entered to the Turkish world of thinking with the development of Second Constitutional Revolution's intellectuals. Constitutional Monarchy Populism's roots can be found in the Russian Narodnik Movement and it developed in a three distinct way: 1- Populism of Ziya Gokalp, 2-Towards the People Committee's Populism and 3- Populism of Yusuf Akçura. Kemalist Populism was built upon the historical heritage of the Constitutional Monarchy Populism and it was affected particularly from Gökalp 's and Akçura 's way of thinking. However these signs came close to the Third Class understanding of the French Revolution by the same degree and it was mixed with the solidarity thought connecting national unity-integrity and producing a new and original understanding of populism. In this sense, Kemalist Populism came to the scene as the most fundamental unity policy in the course of nation and nation state building.

PDF

___

Ahmad, Feroz; İttihatçılıktan Kemalizme, Çev. Fatmagül Berktay Baltalı, Kaynak Yayınları, İstanbul, 1999.
Akçura, Yusuf; "İttifak'a Dair", Siyaset ve İktisat, Yay. Haz. Erdoğan Mura, Sinemis Yayınları, Ankara, 2006a, s. 11-20.
Akçura, Yusuf; "Cihan Harbine İştirakimiz ve İstikbalimiz", Siyaset ve İktisat, Yay. Haz. Erdoğan Mura, Sinemis Yayınları, Ankara, 2006b, 1-10.
Akçura, Yusuf; "Milliyetçilik, Halkçılık", Siyaset ve İktisat, Yay. Haz. Erdoğan Mura, Sinemis Yayınları, Ankara, 2006c, 113-115.
Akçura, Yusuf; "İktisadiyat ve Fırkalar", Siyaset ve İktisat, Yay. Haz. Erdoğan Mura, Sinemis Yayınları, Ankara, 2006d, 93-100.
Akçura, Yusuf; Üç Tarz-ı Siyaset, Lotus Yayınları, Ankara, 2008.
Akşin, Sina; Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, İmge Yayınevi, Ankara, 2001.
Altan, Çetin; Atatürk'ün Sosyal Görüşleri, Dönem Yayınları, İstanbul, 1965.
Arıkan, Zeki; "Tanzimat ve Meşrutiyet Döneminde İzmir Basını", Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türkiye Ansiklopedisi, 1. Cilt, İletişim Yayınları, İstanbul, 1985, s. 103-111.
Atatürk'ün Bütün Eserleri; Cilt 9, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2006.
Atatürk'ün Bütün Eserleri; Cilt 16, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2005.
Atatürk'ün Bütün Eserleri; Cilt 22, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2007.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, "Bakanlar Kurulu'nun Görev ve Yetkisini Belirten Kanun Teklifi Dolayısıyla", 01.12.1921,
http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=SoylevDemecler&_IcerikNo=83, erişim: 20.04.2011.
Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, "Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Üçüncü Toplanma Yılını Açarken", 01.03.1922, http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=SoylevDemecler&_IcerikNo=93, erişim: 20.04.2011.
Aykut, Şeref; Kamâlizm -CHP Programının İzah-, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2008.
Berkes, Niyazi; Batıcılık, Ulusçuluk ve Toplumsal Devrimler, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2002a.
Berkes, Niyazi; "Unutulan Adam Yusuf Akçura", Türk Düşünce Ufukları: Yusuf Akçura, Der. Orhan Çakmak-Atilla Yücel, Alternatif Yayınları, İstanbul, 2002b.
Eliçin, Emin Türk; Kemalist Devrim İdeolojisi, Ant Yayınları, İstanbul, 1970.
Frangakis-Syrett, Elena; "Uluslararası Önem Taşıyan Bir Akdeniz Limanının Gelişimi: Smyrna (1700-1914)", Çev. Işık Ergüden, İzmir 1830-1930 Unutulmuş Bir Kent Mi? -Bir Osmanlı Limanından Hatıralar-, Der. Marie-Carmen Smyrnelis, İletişim Yayınlan, İstanbul, 2008, s. 27-58.
Georgeon, François; Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri: Yusuf Akçura 1876-1935, Çev. Alev Er, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 2005.
Georgeon, François; Osmanlı-Türk Modernleşmesi (1900-1930), Çev. Ali Berktay, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2006.
Gökalp, Ziya; Türkçülüğün Esasları, Yay. Haz. Kemal Bek, Bordo Siyah Yayınları, İstanbul, 2003.
Gökalp, Ziya; "Halkçılık", Teori Dergisi, Ocak 2007, s. 56-62.
Heyd, Uriel; Türk Ulusçuluğunun Temelleri, Çev. Kadir Günay, Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı, Ankara, 2002.
Karaömerlioğlu, M. Asım; "Tek Parti Döneminde Halkçılık", Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce, Cilt-2: Kemalizm, İletişim Yayınları, İstanbul, 2002, s. 272-283.
Kasaba, Reşat; Osmanlı İmparatorluğu ve Dünya Ekonomisi, Çev. Kudret Emiroğlu, Belge Yayınları, İstanbul, 1993.
Kaya, Alp Yücel; "19. Yüzyıldan 21. Yüzyıla İzmir Ekonomisinde Süreklilik ve Kırılmalar", Değişen İzmir'i Anlamak, Der. Deniz Yıldırım-Evren Haspolat, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2010, s. 42-106.
Kili, Suna; Atatürk Devrimi, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 1981.
Kurmuş, Orhan; Emperyalizmin Türkiye'ye Girişi, Yordam Yayınları, İstanbul, 2008.
Odabaşı, Arda; "2. Meşrutiyet Dönemi Türk Halkçılığı ve Halka Doğru Dergisi", Teori Dergisi, Eylül 2005, s. 9-27.
Odabaşı, Arda; "ilk Türk 'Halka Doğru Gitme' Eylemi ve İlk 'Halka Doğru Gidenler'", Teori Dergisi, Ocak 2007, s. 40-55.
Perinçek, Doğu; Atatürk'ün CHP Program ve Tüzükleri, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2008.
Selek, Sabahattin; Anadolu İhtilâli, Burçak Yayınları, İstanbul, 1968.
Serçe, Erkan; "II. Meşrutiyet Döneminde İzmir", Değişen İzmir'i Anlamak, Der. Deniz Yıldırım-Evren Haspolat, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2010, s. 23-41.
Smyrnelis, Marie-Carmen; "Öndeyiş: Tarihini Arayan Şehir", Çev. Işık Ergüden, İzmir 1830-1930 Unutulmuş Bir Kent Mi? -Bir Osmanlı Limanından Hatıralar, Der. Marie-Carmen Smyrnelis, İletişim Yayınları, İstanbul, 2008, s. 9-26.
Şenoğlu, Kemal; Yusuf Akçura -Kemalizmin İdeoloğu-, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2009.
Tekeli, İlhan; "Türkiye'de Halkçılık", Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, 7. Cilt, İletişim Yayınları, İstanbul, 1983, s.1929-1935.
Toprak, Zafer; "Aydın, Ulus,-Devlet ve Popülizm", Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, Der. Sabahattin Şen, Bağlam Yayınları, İstanbul, 1995, s. 39-81.
Tunaya, Tarık Zafer; Türkiye'de Siyasal Partiler -İkinci Meşrutiyet Dönemi-, İletişim Yayınları, İstanbul, 1998.
Ulusoy, Mehmet; "Türkçülüğün ve Halkçılığın Seçkin Kuramcısı Yusuf Akçura", Teori Dergisi, Haziran 2006, s. 61-80.
Walicki, Andrzej; Rus Düşünce Tarihi -Aydınlanma'dan Marksizme-, Çev. Alaeddin Şenel, İletişim Yayınları, İstanbul, 2009.
Yerasimos, Stefanos; Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye -Bizans'tan 1971'e-, Çev. Babür Kuzucu, Gözlem Yayınları, İstanbul, 1980.
Yıldız, Veysel; "Rusya'da Halkçılığın Doğuşu ve Gelişimi", Teori Dergisi, Eylül 2005, s. 44-48.