Emekli Erkanıharp Miralay Selahattin Bey'in II. Meşrutiyet'in ilanına katkısı

İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı Devletinde istibdat yönetimine son vermiş ve meşrutiyetin yeniden ilân edilmesini ve Osmanlı Devletinin birliğinin sağlanmasını amaçlamıştır. İttihat ve Terakki Cemiyeti, gizli olarak teşkilatlandığı Makedonya bölgesinde meşrutiyetin ilânı için eylem planlamıştır. Cemiyet, eylem aşamasında padişahın, bölgedeki faaliyetlerden haberdar olacağı ihtimalini değerlendirmiş ve bu duruma yönelik tedbirler almaya çalışmıştır. Bu kapsamda cemiyet, Makedonya bölgesinde başlayacak bir ihtilâl için sarayın Anadolu'dan (özellikle de İzmir'den) asker göndereceğini tahmin ederek bir yıl öncesinden çalışmalara başlamıştır. Bu amaçla, 1907 yılında İzmir'de görevli olan Erkânıharp Kaymakam (yarbay) Selahattin Bey, Dr. Nazım tarafından cemiyete kazandırılmıştır.

Contribution of retired Staff Colonel Selahattin Bey to Proclamation of 2 nd Constitution

The Union and Progress Party ended the autocratic government in the Ottoman State and had the purpose of the proclamation of Constitution anew, thus leading to the unity in the State. The Union and Progress Party planned a move in the Macedonia region, where it had secretly became organized, for the proclamation of Constitution. Based on the possibility that the Sultan would get aware of their activities in the region, the party tried to take various measures against this. For this purpose, the party had started work one year before as they guessed that the Government (the Sultan's House) would possibly send troops from Anatolia (especially from İzmir) to suppress the revolt. Then, Staff Lieutenant Colonel Selahattin Bey, while being on duty in izmir, was gained by Dr.Nazım to the party to this end.

PDF

___

Akşin, Sina: 31 Mart Olayı, Sevinç Matbaası, Ankara, 1970.
Akşin,Sina: Jön Türkler ve İttihat Terakki, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1987.
Atatürk'ün Milli Dış Politikası: (Milli Mücadele Dönemine Ait 100 Belge) 1919-1923, T.C. Kültür Bakanlığı, Atatürk Dizisi, C.l, Ankara, 1994, s. 209-210.
Aydemir, Şevket Süreyya: Makedonya'dan Orta Asya'ya Enver Paşa: Birinci Cilt (1860-1908), Remzi Kitabevi, İstanbul, 1970.
Bay ar, Celâl: Ben De Yazdım, Millî Mücadeleye Giriş 5, Sabah Kitapları, İstanbul, 1997.
Bayur, Yusuf Hikmet: Türk İnkılâbı Tarihi, Cilt:I-Kısım:l, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1991.
Cengiz, Halil Erdoğan (Yayma Hazırlayan): Enver Paşa'nın Anıları (1881-1908), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2006.
Çelik, Bilgin: İttihatçılar ve Arnavutlar: II.Meşrutiyet Döneminde Arnavut Ulusçuluğu ve Arnavutluk Sorunu, Büke Kitapları, İstanbul, 2004.
Drejtorıa e Pergjıthsmhme e Arkıvave, Udherrefyes i Arkıvıt Qendror Shteteror, Tirane, 2000. Kasapı, Vangjel: " Selaudin Shkoza Reformator i Madh Ushtar", Rılındja, 10 Mart 1999, sayı: 14, s.12.
Eyicil, Ahmet: Osmanlı İttihat ve Terakki Liderlerinden Doktor Nâzım Bey, 1872-1926, Gün Yayıncılık, 2005.
Gazet'e Korçes, 12 Ocak 1921 (Arnavutça gazete).
Görgülü, İsmet: On Yıllık Harbin Kadrosu 1912-1922, TTK Basımevi, Ankara, 1993.
Karal, Enver Ziya: Osmanlı Tarihi IX. Cilt: İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı (1908-1918), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1999.
Kuran, Ahmet Bedevi: İnkılâp Tarihimiz ve İttihat ve Terakki, Tan Matbaası, İstanbul, 1948.
Kuran, Ahmet Bedevi: Osmanlı İmparatorluğu, İnkılâp Hareketleri ve Milli Mücadele, Celtüt Matbaası, İstanbul, 1959.
Kuran, Ahmet Bedevi: Osmanlı İmparatorluğu, İnkılâp Hareketleri ve Milli Mücadele, Celtüt Matbaası, İstanbul, 1959.
Külçe, Süleyman: Firzovik Toplantısı ve Meşrutiyet, Ticaret Basımevi, İzmir, 1944.
Külçe, Süleyman: Osmanlı Tarihinde Arnavutluk, İzmir, 1944.
Menteşe, Halil: "Halil Menteşe'nin Hatıraları", Cumhuriyet Gazetesi, 15 Ekim 1946.
Menteşe, Halil: "Halil Menteşe'nin Hatıraları", Cumhuriyet Gazetesi, 16 Ekim 1946.
Menteşe, Halil: "Halil Menteşe'nin Hatıraları", Cumhuriyet Gazetesi, 17 Ekim 1946.
Özcan, Halil: Atatürk Dönemi Türkiye Arnavutluk İlişkileri (1920-1938), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2009.
Savaşkan, Cemalettin: Yüzbaşı Cemil'in Anıları: Arnavutluk'tan Sakarya'ya Komitacılık, Kebikeç Yayınları, Ankara, 1966.
Shqiperi e Re, 26 Nisan 1921 (Arnavutça gazete).
Sönmez, Banu İşlet: II. Meşrutiyette Arnavut Muhalefeti, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2007.
Temo, İbrahim: İttihat ve Terakki Cemiyetinin Teşekkülü ve Hıdematı Vataniye ve inkılâbı Milliye Dair Hatıratım, Mecidiye Romanya, 1939.
Tunaya, Tarık Zafer: Türkiye'de Siyasal Partiler C.I, İkinci Meşrutiyet Dönemi (1908-1918), Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul,1984.
UnatJFaik Reşit: "Atatürk'ün II. Meşrutiyet İnkılâbının Hazırlanmasındaki Rolüne Ait Bir Belge", Belleten, Türk Tarih Kurumu, cilt:XXVI, sayı: 101-104, Ankara, 1962.
Üzer, Tahsin: Makedonya Eşkiyalık Tarihi ve Son Osmanlı Yönetimi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1999.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı: Hürriyet Kahramanı Resneli Niyazi Hatıratı, Hâtırat-ı Niyazi, 1908 Yılında İkinci Meşrutiyetin Ne Suretle İlân Edildiğine Dair Vesikalar, Örgün Yayınevi, İstanbul, 2003, s.8.
Vlora, Avlonyalı Ekrem Bey: Osmanlı Arnavutluk'undan Anılar (1885-1912) Çeviren Atilla Dirim, İletişim Yayınları, İstanbul, 2006.
Yel, Selma; Özcan, Halil: "Mustafa Kemal'in Selahattin Saip Bey'i Arnavutluk'ta Görevlendirmesinin Sebep ve Sonuçları", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:XXIV, sayı:70, s. 63-64.