Taşıma Şekillerine Göre Türkiye'de Dış Ticaretin Analizi: Mevcut Durum, Sorunlar ve Beklentiler

Özet: Türkiye, sahip olduğu coğrafi konumu itibariyle üç büyük kıtanın ortasında yer alan deniz, kara, hava, demiryolu ve boru taşımacılığı ile birçok ülke/bölge ile ulaşım sağlayabilen dünyada sayılı ülkelerden biridir. Ancak bu coğrafi üstünlüğünü ticaret hacmine yeterli ölçüde yansıtamamıştır. Avrupa Birliği ulaştırma politikalarının temelini oluşturan çok modlu taşıma biçimi henüz oluşturulamadığından taşıma sistemi belirli alanlarda yoğunlaşmaktadır. Örneğin ihracatın büyük bir kısmının denizyolu taşımacılığı ile gerçekleştirilmesine rağmen coğrafi koşulların da etkisiyle büyük ihraç limanlarının demiryolu bağlantıları yetersizdir. Demiryolu taşımacılık hacmi düşük, karayolu taşıma- cılığı ise daha yüksektir. Dolayısıyla ürünlerin en az maliyetle en kısa zamanda; satıcıdan alıcıya ulaşmasını sağlayan etkin, verimli ve sürdürülebilir bir taşıma sistemi kurulama- mıştır. Bu çalışmada Türkiyede genelde dış ticarette, özelde ise ihracatta taşıma/ulaştır- ma şekilleri incelenmektedir.

Foreign Trade Analysis According to Transportation in Turkey: Current Status, Problems and Prospects

Abstract: Turkey is one of the few countries in the World that locates geographically in the middle of the three great continents and makes maritime, air, rail and road transportation by many countries/regions. However, Turkey hasn t reflected this geographical superiority to foreign trade sufficiently. Transportation system has been concentrated in the certain areas due not to constitute multi-modal transport form created by the transportation policies of European Union. For instance, although a large part of the export has been carried by maritime transport, there are inadequate links of rail transportation with the major exportation ports because of the negative geographical conditions. In addition, the volume of the rail transport is low, whereas road transport is high. Therefore, it hasn t been established an effective and sustainable transport system that enables to bring the products to buyers from sellers at the least cost. In this study, it is to analyze the foreign trade, especially export transportation forms of Turkey. Keywords: Foreign trade, Transportation, Logistics, Export

PDF

___

Bakırcı, M. (2012). “Ulaşım Coğrafyası Açısından Türkiye’de Havayolu Ulaşımının Tarihsel Gelişimi ve Mevcut Yapısı”. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 25, Ocak - 2012, 340 - 377.
Çalış, A. (2003). İhracatta Nakliyat. Ankara: İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Lojistik Sektörüne Yönelik Uygulamaları. (2013). Ankara: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Yayın No: 8, Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayın No: 1.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 2015 Yılı Şubat Ayı Veri Bülteni, Dış Ticaret Şirket ve Esnaf Geçici İdari Verileri. (2015).
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Dış Ticaret İstatistikleri. http://risk.gtb.gov.tr/istatistikler/ istatistikler/dis-ticaret-istatistikleri/resmi-dis-ticaret-istatistikleri. Erişim tarihi: 05.03.2015.
Servantie, D. (2014). “Geçmişten Geleceğe AB Ulaştırma Politikası”. İktisadi Kalkınma Vakfı Değerlendirme Notu.
Türkiye Ulaşım ve İletişim Stratejisi- Hedef 2023, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, 2011 www.sp.gov.tr/upload/.../93C5Y+Turkiye_Ulasim_veIletisim_Stratejisi.p Erişim tarihi:15.05.2015.
Karayolları Genel Müdürlüğü Devlet Yol Envanteri, 2015 http://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Kurumsal/YolAgi.aspx (15.05.2015).
Karayolları Yıllar İtibariyle Faaliyet Raporları http://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Kurumsal/YolAgi.aspx/ET.
Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu Kalkınma Planı(2014-2018), Ankara. www.kalkinma.gov.tr/.../Kalknma%20Planlar/.../Onuncu%20Kalkınma%20. Erişim tarihi:15.04.2015.
Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyon Raporu, Lojistik Hizmetlerinin Geliştirilmesi, 2014, Ankara.
Kalkınma Bakanlığı 2015 Yılı Programı.
Kayserilioğlu, E. (2004). Deniz Taşımacılığı Sektör Profili. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
Servantie, D. (2014). Geçmişten Geleceğe AB Ulaştırma Politikası, İktisadi Kalkınma Vakfı Değerlendirme Notu.
Tanyaş, M. ve Arıkan, F. (2013). Bursa İli Lojistik Merkez Ön Fizibilite Raporu, 17.01.2013, Bursa.
Tepav, Takipçi Ülkeler, Piyasa Yapıcı Ülkelere Karşı: Küresel Entegrasyonun Neresindeyiz?
TİM, Ekonomi ve Dış Ticaret Raporu, 2014, http://www.tim.org.tr/tr/tim-gundem-timekonomi-ve-dis-ticaret-raporu-2014-ile-ihracatin-anatomisini-cikardi. html. Erişim tarihi:10.03.2015.
TÜİK (2011). Ulaştırma İstatistikleri Özeti.
TÜİK, Dış Ticaret İstatistikleri Aralık 2013 http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri. do?id=16070 Erişim tarihi:10.03.2015.
Türkiye’nin Lojistik Görünümü. www.economy.gov.tr/portal/.../turkiyenin_lojistik_ gorunumu.pdf Erişim tarihi:10.03.2015.
Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü http:// www.denizticareti.gov.tr/(14.04.2015).
Uras, G. (2014). “İhracat için 1.2 Milyon, İthalat İçin 600 Bin Sefer”. Olayların İçinden, Milliyet, 03.04.2014.
Vizyon 2023,Ulaştırma ve Turizm Paneli Raporu,Temmuz-2003,Ankarawww.utikad.org. tr/.../TUBITAK%20Ulastirma%20ve%20Turizm%20Pan (20.04.2015).