Otobiyografik Şiir

Öz Hızla geçip giden yaşam karşısında insanoğlunun belki de tek ve en büyük silahı hafızasıdır. İnsanoğlu kronolojik anılar dizisinden oluşan özyaşam öyküsünün biricik başkahramanıdır. Çocukluk, gençlik, yetişkinlik ve olgunluk aşamalarından hafızamızda kalan kimi soluk, kimi travmatik olaylar, durumlar âdeta yazarı da başkahramanı da muhatabı da kendimiz olan yegâne öykümüzün parçalarıdır. Elbette ki her insan için özyaşam öyküsü önemlidir, ancak onlardan çok azı bu kişisel öykülerini başkalarıyla paylaşmak noktasında isteklidir. Zaten bu öyküler paylaşılsa da öykü sahibi olumlu ya da olumsuz herhangi bir yönden dikkate değer(!) bir isim değilse bu öykü pek ilgi görmeyecektir. Edebî birikim içerisinde otobiyografiler okurun özellikle dikkatini çeker. Bunun temel nedeni anlatının yazarın hayal ürünü bir kurgu olmaması, doğrudan gerçeği ele vermesidir. Okur sır keşfine çıkmış bir maceracı gibi bu özel öykünün sayfalarında gezindikçe yazarla sırdaş olduğu duygusuna kapılır. Bunun bir başka nedeni ise karakterler gibi değil de okur gibi kanlı canlı bir başka insanla yani yazarkahramanla kendisi arasında karşılaştırma olanağı bulabilmesidir. Bilindiği üzere okurun özellikle de tahkiyeli bir metni okuma edimi sırasında sıkça yaptığı temel eylem karakterle bir özdeşim kurmaktır. Bu durum otobiyografi gibi “gerçeklik” değerinin yüksek olduğu türlerde daha belirgin olarak hissedilir.

Anahtar Kelimeler:

Otobiyografi

PDF

___

Akbulut, N. (2015). “ Otobiyografiler, Kendini ve Yaptıklarını Önemsemektir”. Diyalog Dergisi. S. 2015/1. s. 56-57.
Aksoy, N. (2009). Kurgulanmış Benlikler: Otobiyografi, Kadın, Cumhuriyet. İstanbul: İletişim Yayınları.
Belge, M. (2018). Şairaneden Şiirsele/ Türkiye’de Modern Şiir. İstanbul: İletişim Yayınları.
Bostan, H. (2013). “Neydim, Ne Oldum?: Amerika’da Köleleştirilen Afrikalı Bir Prens”. s.155-173. Otur Baştan Yaz Beni-Oto/Biyografiye Taze Bakışlar. Ed. Abdülhamit Kırmızı. İstanbul: Küre Yayınları.
Büyüktuncay, M. (2014). “Otobiyografi ve Paul Ricoeur: Tarihsel Anlatıda Zamanın Biçimlendirilmesi. CBÜ. Sosyal Bilimler Dergisi. C.12. S.1. s. 1-19.
Denizarslanı Bilginer, Y. (2010). Kendiliğin Anlatıları: Çağdaş Amerikan Edebiyatında Otobiyografi İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Doğan, Ş. (1993). Otobiyografi ve Anı Korelasyonunda Anlatıcı ve Protogonist Özdeşliği Üzerine”. s. 105-114. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. C.10.S.1.s. 105-114
Dostoyevski, F. M. (2005). Yeraltından Notlar. İstanbul: Kum Saati Yayınları.
Durakbaşa, A. (1995). “Feminist Tarih Açısından Otobiyografiler: Halide Edip”. Kadın Araştırmalar Dergisi. S.3.s. 7-13.
Durbaş, R. (2018). Edebiyat Anılarda Yaşar. İstanbul: Doğan Kitap.
Erhan, A. (2001). Resimli Ahmetler Tarihi. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Işınsu Durmuş, T. (2011). “Mısr-ı Hünerde Kendüyi Satmak Gerek Kişi”: Tezkire
Önsözleri, Divan Dibaceleri ve Sebeb-i Teliflerde Sanatçı Kendini Nasıl “Satar””. Bilig Dergisi. S.57. s.65-81.
Kaman, S. (2016). “Ahmet Erhan’ın Şiirlerinde Argo ve Sövgü”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S.32. s. 65-81.
Kanık, O.V. (1993). Orhan Veli-Bütün Şiirleri. İstanbul: Adam Kara, H. (2013). “Otobiyografik Anlatılarda Bağıntısal Benlik”. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. S. 1.s. 234-264.
Kaya, D. (2004). Yaşnâmeler. Ankara: Akçağ Yayınları.
Kaya, D. (2009). Sivas Halk Şairleri. Sivas 1000 Temel Eser. Sivas: Sivas Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü Yayınları.
Kaya, D. (2010). Ansiklopedik Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayınları.
Kırmızı, A. (Ed.) (2013). “Oto/Biyografik Vebal: Tutarlılık ve Kronoloji Sorunları”. s. 11-27. Otur Baştan Yaz Beni-Oto/Biyografiye Taze Bakışlar. Hazırlayan: Abdülhamit Kırmızı. İstanbul: Küre Yayınları.
Meşe, İ. (2012). “İki Kurgusal Metin Olarak Otobiyografi ve Tarih: Afet İnan Örneği”. Fe Dergisi. S. 4/1. s. 28-41.
Oral, H. ( 2014). “ Orhan Veli”. Sakın Şaşırma Orhan Veli 100 Yaşında. Ed. Murat YALÇIN. (s.7-15) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Öğretir, İ. (2015). “ Çağdaş Otobiyografi Yazımı”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S. 19/3. s. 69-75.
Özsoy, M.Ş. (2014). “Orhan Veli’ye Kafiye Olsun Diye”. Sakın Şaşırma Orhan Veli 100 Yaşında. Ed. Murat YALÇIN. (s.15-21) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Özyer, N. (1993). “Edebî Tür Olarak Otobiyografi ve İki Örnek”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. C.10.S.1. s. 73-85.
Ran, N. H. (2011). Bütün Şiirleri, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Said, E. (2009). Joseph Condrad ve Otobiyografide Kurmaca. İstanbul: Agora Kitaplığı.
Tüzer, İ. (2008). İsmet Özel/ Şiire Damıtılmış Hayat. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Yalçın, M. (Ed.). (2014). “ Orhan Veli”. Sakın Şaşırma Orhan Veli 100 Yaşında. Ed. Murat Yalçın. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Yazıcı, N. (2006). “Türk Edebiyatında Otobiyografi”. Türkbilig Türkoloji Araştırmaları Dergisi. S.11. s. 189-217.
Yazıcı Yakan, A. (2003). “ Otobiyografi”. Doğu Batı Düşünce Dergisi. “Edebiyat Üstüne”. 2003 Şubat, Mart, Nisan. S. 22. s. 135-143.
Yorgancı, O. (2012). Nazım Hikmet. İstanbul: Anonim Yayıncılık.
Zengin, B. (1998). “Otobiyografi”. Cumhuriyet Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. S. 20-21. s. 237-347.
Özsoy; M. Ş. (2014). “Orhan Veli’ye Kafiye Olsun Diye”, Sakın Şaşırma Orhan Veli 100 Yaşında. Ed. Murat Yalçın. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.