Kişi-Örgüt Uyumu, Zorunlu Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Lider-Üye Etkileşimi İlişkisi

Öz Bu çalışmanın amacı kişi-örgüt uyumunun zorunlu örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisinde lider-üye etkileşiminin aracı etkisinin incelenmesidir. Araştırma verileri, Manisa ilinde faaliyet gösteren bir üretim işletmesinin 450 çalışanından 297’sine yapılan anket ile elde edilmiştir. Elde edilen bu veriler SPSS ve AMOS programları kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda; kişi-örgüt uyumunun zorunlu örgütsel vatandaşlık davranışını olumsuz, lider-üye etkileşimini ise olumlu etkilediği, lider-üye etkileşiminin ise zorunlu örgütsel vatandaşlık davranışını olumsuz etkilediği bulunmuştur. Diğer yandan,   lider-üye etkileşiminin kişi-örgüt uyumu ile zorunlu örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide kısmi aracı etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Yapılan literatür araştırması sonucunda bu üç kavramın bir arada incelendiği çok az sayıda çalışma olduğu görülmüş dolayısıyla bu çalışmanın literatüre katkısının olacağı düşünülmüştür. 

___

  • Afsar, B., ve Badir, Y. F. (2016). “Person–Organization Fit, Perceived Organizational Support, and Organizational Citizenship Behavior: The Role of Job Embeddedness”. Journal of Human Resources in Hospitality ve Tourism, 15(3), 252- 278.
  • Ahmadian, S., Sesen, H., ve Soran, S. (2017). “Expanding The Boundaries of Compulsory Citizenship Behavior: Its Impact on Some Organizational Outputs”. Business and Economic Horizons. 13(1), 110-118.
  • Alkan, S. E., ve Turgut, T. (2015). “A Research About The Relationship of Psychological Safety and Organizational Politics Perception with Compulsory Citizenship Behavior and The Pressures Behind Compulsory Citizenship Behavior”. Research journal of Business and Management, 2(2), 185-203.
  • Anand, S., Vidyarthi, P., ve Rolnicki, S. (2017). “Leader-Member Exchange and Organizational Citizenship Behaviors: Contextual Effects of Leader Power Distance and Group Task Interdependence”. The Leadership Quarterly. 29, 489-500.
  • Ardıç, K., Uslu, O., Oymak, Ö., Özsoy, E., ve Özsoy, T. (2016). “Comparing Person Organization Fit and Person Job Fit”. Journal Of Economics ve Management, 25, 5- 13.
  • Baron, R. M., ve Kenny, D. A. (1986). “The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations”. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Bauer, T. N., ve Green, S. G. (1996). “Development of Leader-Member Exchange: A Longitudinal Test”. Academy of Management Journal, 39(6), 1538-1567.
  • Besen, E., ve Aktaş, H. (2016). “Birey-Örgüt Uyumu ve Yöneticiye Duyulan Güven ile Lider-Üye Etkileşimi Bağlamında Bursa’da Otomotiv Sektörü Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”. Yönetim: İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 81, 1-19.
  • Bolat, O. İ. (2011). “Öz Yeterlilik ve Tükenmişlik İlişkisi: Lider-Üye Etkileşiminin Aracılık Etkisi”. Ege Akademik Bakış, 11(2), 255-266.
  • Bretz, R. D., Jr., ve Judge, T. A. (1992). “The Relationship between Person-Organization Fit and Career Success”. Ithaca, NY: Cornell University, School of Industrial and Labor Relations, Center for Advanced Human Resource Studies. 1-34.
  • Bulgurcu, G. E. (2016). “Lider-Üye Etkileşiminin Çalışanların Tutumları Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Araştırma”. Journal Of International Social Research, 9(43), 1737-1743.
  • Caplan, R. D. (1987). “Person-Environment Fit Theory and Organizations: Commensurate Dimensions, Time Perspectives, and Mechanisms”. Journal of Vocational Behavior, 31(3), 248-267.
  • Chatman, J. A. (1989). “Improving İnteractional Organizational Research: A Model of Person-Organization Fit”. Academy of management Review, 14(3), 333-349.
  • Chen, P., Sparrow, P., ve Cooper, C. (2016). “The Relationship Between PersonOrganization Fit And Job Satisfaction”. Journal Of Managerial Psychology, 31(5), 946-959.
  • Dilshani, A. (2015). “The Impact of Leader Member Exchange (LMX) on Job Burnout”. Proceedings of 8th International Research Conference, 228-237.
  • Eisenberger, R., Karagonlar, G., Stinglhamber, F., Neves, P., Becker, T. E., GonzalezMorales, M. G., ve Steiger-Mueller, M. (2010). “Leader–Member Exchange and Affective Organizational Commitment: The Contribution of Supervisor's Organizational Embodiment”. Journal of Applied Psychology, 95(6), 1085-1103.
  • Elicker, J. D., Levy, P. E., ve Hall, R. J. (2006). “The Role Of Leader-Member Exchange İn The Performance Appraisal Process”. Journal of Management, 32(4), 531-551.
  • El-Sakka, N. (2016). “The Relationship Between Person-Organization Fit, Burnout, And Turnover Intention Among CIC Academic Staff”. The Business ve Management Review, 7(2), 53-67.
  • Farzaneh, J., Dehghanpour Farashah, A., ve Kazemi, M. (2014). “The İmpact of PersonJob Fit and Person-Organization Fit on OCB: The Mediating and Moderating Effects of Organizational Commitment and Psychological Empowerment. Personnel Review, 43(5), 672-691.
  • Farooqui, M. S., ve Nagendra, A. (2014). “The İmpact of Person Organization Fit on Job Satisfaction and Performance of The Employees”. Procedia Economics And Finance, 11, 122-129.
  • Goh, S., ve Wasko, M. (2012). “The Effects of Leader-Member Exchange on Member Performance in Virtual World Teams”. Journal of the Association for Information Systems, 13(10), 861-885.
  • Graen, G., ve Scandura, T. A. (1985). “Leader-Member Exchange Scale-17”. Cincinnati, OH: University of Cincinnati.
  • Graham, L. N., ve Van Witteloostuijn, A. (2010). “Leader-Member Exchange, Communication Frequency and Burnout”. Discussion Paper Series/Tjalling C. Koopmans Research Institute, 10(08), 1-41.
  • Harmancı Seren, A. K., ve Ünaldı Baydın, N. “Zorunlu Vatandaşlık Davranışı Ölçeğinin Türkçede Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması: Hemşireler Üzerinde Bir Araştırma”. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 4(2), 43-49.
  • Hooper, D., Coughlan, J. ve Mullen, M. (2008) “Structural Equation Modelling: Guidelines For Determining Model Fit”, Dublin Institute of Technology Articles, 6(1), 53-60.
  • Huang, J., Wang, L., ve Xie, J. (2014). “Leader-Member Exchange and Organizational Citizenship Behavior: The Roles of İdentification With Leader and Leader's Reputation”. Social Behavior and Personality: an International Journal, 42(10), 1699-1711.
  • Huang, J. vd. (2015). “Leader–Member Exchange Social Comparison and Employee Deviant Behavior: Evidence From A Chinese Context”. Social Behavior And Personality: An International Journal, 43(8), 1273-1286.
  • Ishak, N. A., ve Alam, S. S. (2009). “Leader-Member Exchange and Organizational Citizenship Behavior: The Mediating İmpact Of Self-Esteem”. International Journal of Business and Management, 4(3), 52-61.
  • İlhan, M., ve Çetin, B. (2014). “LISREL ve AMOS Programları Kullanılarak Gerçekleştirilen Yapısal Eşitlik Modeli (Yem) Analizlerine İlişkin Sonuçların Karşılaştırılması”. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 26-42.
  • Jung, Y., ve Takeuchi, N. (2014). “Relationships Among Leader–Member Exchange, Person–Organization Fit and Work Attitudes İn Japanese And Korean Organizations: Testing A Cross-Cultural Moderating Effect”. The International Journal of Human Resource Management, 25(1), 23-46.
  • Krishnan, V. R. (2005). “Leader-Member Exchange, Transformational Leadership, and Value System”. EJBO-Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies. 10(1), 14-21.
  • Kristof, A. L. (1996). “Person‐Organization Fit: An İntegrative Review of Its Conceptualizations, Measurement, and Implications”. Personnel psychology, 49(1), 1-49.
  • Lamm, M. S., Shaw, G. E., Kuyumcu, D., ve Dahling, J. (2010). “The Effect of PersonOrganization Fit on the Display of Organizational-Citizenship Behaviors Directed towards the Organization (OCB-Os)”. TCNJ Journal of Student Scholarship, 12, 1- 8.
  • Liden, R. C., Wayne, S. J., ve Sparrowe, R. T. (2000). “An Examination of The Mediating Role of Psychological Empowerment The Relations Between The Job, İnterpersonal Relationships, and Work Outcomes”. Journal of Applied Psychology, 85(3), 407.
  • Liden, R. C.; Maslyn, J. M. (1998). “Multidimensionafity of Leader-Member Exchange: An Empirical Assessment through Scale Development”. Journal of Management, 24(1), 43-72.
  • Liu, Y., Zhao, H., ve Sheard, G. (2017). “Organizational Citizenship Pressure, Compulsory Citizenship Behavior, and Work–Family Conflict”. Social Behavior and Personality: an international journal, 45(4), 695-704.
  • Lupiana, F., ve Rijanti, T. (2015). “The Influence Of Job Stress And Person-Organization Fit On Turnover Intention By Using Job Satisfaction As Mediating Role”. Proceeding, 1-14.
  • Mazur, K. (2012). “Leader-Member Exchange and Individual Performance The MetaAnalysis. Management, 16(2), 40-53.
  • Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları, (2. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Netemeyer, R. G., Boles, J. S., McKee, D. O., ve McMurrian, R. (1997). “An İnvestigation İnto The Antecedents Of Organizational Citizenship Behaviors İn A Personal Selling Context”. The Journal of Marketing, 61, 85-98.
  • Nie, D., ve Lämsä, A. M. (2015). “The Leader–Member Exchange Theory in The Chinese Context and The Ethical Challenge of Guanxi”. Journal of Business Ethics, 128(4), 851-861.
  • Ozutku, H. (2007). “Yönetici, Ast Etkileşimi ile İs Tatmini Arasındaki İlişki”. Amme İdaresi Dergisi, 40(2), 79-98.
  • Polatçı, S., ve Cindiloğlu, M. (2013). “Kişi-Örgüt Uyumunun Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi: Duygusal Bağlılığın Aracılık Rolü”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 299-313.
  • Saeed, I., Waseem, M., Sikander, S., ve Rizwan, M. (2014). “The Relationship of Turnover İntention with Job Satisfaction, Job Performance, Leader Member Exchange, Emotional Intelligence and Organizational Commitment”. International Journal of Learning and Development, 4(2), 242-256.
  • Salamon, S., D., Deutsch, Y. (2006). “OCB as a Handicap: An Evolutionary Psychological Perspective”. Journal of Organizational Behavior, 27, 185– 199.
  • Samanci, S., ve Basim, H. N. (2018). “Akademisyenlerin Örgütsel Adalet Algıları ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları: Psikolojik Sermayenin Aracılık Rolü”. Business ve Economics Research Journal, 9(2), 363-380.
  • Schneider, B. (1987). “The People Make The Place”. Personnel psychology, 40(3), 437- 453.
  • Sekiguchi, T. (2004). “Person-Organization Fit and Person-Job Fit in Employee Selection: A Review of The Literature”. Osaka Keidai Ronshu, 54(6), 179-196.
  • Şahin, F. (2011). “Lider-Üye Etkileşimi ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Üzerinde Cinsiyetin Etkisi”, Ege Akademik Bakış, 11(2), 277-288.
  • Tugal, F. N., ve Kilic, K. C. (2015). “Person-Organization Fit: It’s Relationships with Job Attitudes and Behaviors of Turkish Academicians”. International Review of Management and Marketing, 5(4), 195-202.
  • Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2012), “İş Tatmini-Kişi-Örgüt Uyumu ve Amire GüvenKişiÖrgüt Uyumu İlişkisinde Dağıtım Adaletinin Düzenleyici Rolü”, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(2), 57-78.
  • Ulutaş, M., Kalkan, A., ve Bozkurt, Ö. Ç. (2008). “The Effect Of Person-Organization Fit On Job Stress and Conflict: An Application on Employees of Businesses İn Dalaman International Airport”. International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 3(1), 281-291.
  • Vigoda-Gadot, E. (2007). “Redrawing The Boundaries of OCB? An Empirical Examination of Compulsory Extra-Role Behavior İn The Workplace”. Journal of Business and Psychology, 21(3), 377-405.
  • Volmer, J., Niessen, C., Spurk, D., Linz, A., ve Abele, A. E. (2011). “Reciprocal Relationships between Leader–Member Exchange (LMX) and Job Satisfaction: A Cross‐Lagged Analysis”. Applied Psychology, 60(4), 522-545.
  • Wang, L., Chu, X., ve Ni, J. (2010). “Leader-Member Exchange and Organizational Citizenship Behavior: A New Perspective From Perceived Insider Status and Chinese Traditionality”. Frontiers of Business Research in China, 4(1), 148-169.
  • Wei, Y. C. (2012). “Person-Organization Fit and Organizational Citizenship Behavior: Time Perspective”. Journal of Management ve Organization, 18(6), 833-844.
  • Yaniv, E., Lavi, O. S., ve Siti, G. (2010). “Person-Organisation Fit and its Impact on Organisational Citizenship Behaviour As Related To Social Performance”. Journal of General Management, 36(2), 81-89.
  • Yen, W. S., ve Ok, C. (2011). “Effects of Person-job Fit and Person-organization Fit on Work Attitudes and Organizational Citizenship Behaviors of Foodservice Employees in the Continuing Care Retirement Communities”, 1-5.
  • Yıldız, S. M. (2011). “Relationship between Leader–Member Exchange and Burnout in Professional Footballers”. Journal of Sports Sciences, 29(14), 1493-1502.
  • Yücel, İ. ve Çetinkaya, B. (2016). “Birey-Örgüt Uyumu ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkide Cinsiyetin Rolü: Kayseri Örneği”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3), 17-30.
  • Zhao, H., Peng, Z., ve Chen, H. K. (2014). “Compulsory Citizenship Behavior and Organizational Citizenship Behavior: The Role Of Organizational İdentification and Perceived İnteractional Justice”. The Journal of psychology, 148(2), 177-196.