Türkiye’de Devlet Eliyle Katılım Bankacılığı Dönemi: Bir Etkinlik Analizi

Öz Katılım bankaları klasik bankaların uyguladığı yöntemlerden farklı bir yol izlemektedir. Klasik bankalardaki faiz argümanı İslami düşünceye sahip kişilerin ihtiyaçlarını karşılayamamaktadır. Türkiye’de bilinen adıyla katılım bankaları bu görevi yerine getirmektedir. Özel bankalarla başlayan katılım bankacılığı ülkemizde son yıllarda devlet tarafından da yürütülmeye başlanmıştır. Bu çalışmada Ziraat ve Vakıf Katılım Bankalarının etkinliği belirlenmiştir. Ampirik analiz 2016Q-2017Q dönemi için veri zarflama analiziyle gerçekleştirilmiştir. Analiz bulguları CCR ve BCC yaklaşımı için raporlandırılmıştır. Ziraat Katılım Bankası CCR modeline göre dört, BCC modeline göre ise yedi dönemde tam etkindir. Vakıf Katılım Bankası ise sırasıyla CCR modeli için 3, BCC modeli için yedi dönemde tam etkindir. Etkinliğin yanı sıra analizde ölçek etkinliği, ölçeğe göre getiri ve süper etkinlik araştırmasına da yer verilmiştir. Ziraat Katılım Bankası 2017-III döneminde süper etkindir. Vakıf Katılım Bankası ise 2016-II dönemine ait değerde süper etkin olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak önemli ölçüde performans sergileyen katılım bankacılığının Türkiye’de daha yaygın hale getirilmesi gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Etkinlik, Veri Zarflama Analizi, Katılım Bankacılığı

PDF

___

Abedifar, P., Hasan, I. ve Tarazi, A. (2015), “Islamic Banking and Finance: Recent Empirical Lıterature and Directions for Future Research”. Journal of Economic Behavior & Organization, 29(4), 637-670.
Acar, M. F., Erkoç, T. E. ve Yılmaz, B. “Türk Bankacılık Sektörü İçin Karşılaştırmalı Performans Analizi”. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 1-11.
Altınok B., (2002). Toplam Etkinlik Ölçümü: Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Buğan, M. F. (2015). Katılım Bankaları ile Konvansiyonel Bankaların Etkinliklerinin VZA ve Malmquist TFV Endeksi ile Karşılaştırması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
BDDK,https://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/Raporlar/Diger_Raporlar/13334calist ay_raporu_24072014.pdf. Erişim Tarihi: 26.07.2018.
Bozdağ, N., Altan, Ş. ve Atan, M. (2001). Toplam etkinlik ölçümü: Data envelopment analysis (veri zarflama analizi) ve bankacılık sektöründe bir uygulama, V. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, Çukurova Üniversitesi, 20–22 Eylül, Adana.
Cingi, S. ve Tarım, A. (2000). “Türk Banka Sisteminde Performans Ölçümü DEA Malmquist TFV Endeksi Uygulaması”. TBB, Araştırma Tebliğleri Dizisi, 2000(01), 1-34.
Ergün, S. ve Köse, N. (2015). “Türk Mevduat Bankacılığı İçin Etkinlik Analizi: Küresel Finans Krizinin Etkileri”. Verimlilik Dergisi, 0(3), 7-32.
Günal, M. (2007). Para, Banka ve Finansal Sistem. Ankara: Yeni Dönem Yayınları.
Hamim, M., Naziruddin, A. ve Syed, H. (2006). “Efficiency of Islamic Banking in Malaysia: A Stochastic Frontier Approach”. Journal of Economic Cooperation, 27(2), 37-70.
Hussein, K. A. (2003). Operational Efficiency in Islamic Banking: The Sudanese Experience. Islamic Development Bank Islamic Research And Training Institute, Research Paper Series No:65.
Kurşun, S. ve Kuşakçı, A. O. (2016). “Bankacılık Sektöründe Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Değerlendirmesi Literatür Taraması”. İstanbul Commerce University, Journal of Science, 15(30), 133-151.
Osman İ. H., Hitti A. ve Al-Ayoubi, B. (2008). Data Envelopment Analysis: A Tool for Monitoring the Relative Efficiency of Lebanese Bank. European and Mediterranean Conference on Information Systems 2008 (EMCIS 2008), Late Breaking Paper, May 25-26, Dubai.
Özel, G. (2014). “Devlet Üniversitelerinin Etkinlik Analizi: Türkiye Örneği”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 29(3), 124-136.
Özgür, E. (2008). “Katılım Bankalarının Finansal Etkinliği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.B.F. Dergisi, 10(1), 159-175.
Öztürk, D., Canbaz, M. F. ve Gür, M. (2017). “Katılım Bankaları İle Mevduat Bankalarının 2009-20016 Yılları Etkinliklerinin VZA İle Karşılaştırılması”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları, (2017)1, 328-327.
Ramanathan, R., (2003). An Introduction to Data Envelopment Analysis: A Tool for Performance Measurement. Sage Publications, New Delhi.
Samad, A. (1999). Comparative Efficiency of the Islamic Bank vis-a-vis Conventional Banks in Malaysia. IIUM Journal of Economics and Management, 7(1), 1-27.
Sufian, F. (2007). The Efficiency of Islamic Banking Industry: A Non Parametric Analysis with Non-Discretionary Input Variable. Islamic Economic Studies, 14(1- 2), 53-87.
Topçuoğlu, Ö. Bozkurt, E., Efeoğlu, R. ve Yazıcılar, F. G. (2016). Türkiye’de Lojistik Sektörünün Ekonomiye Katkısı: Bir Etkinlik Analizi. 2. Uluslararası Kafkasya-Orta Asya Dış Ticaret ve Lojistik Kongresi, 20-22 Ekim, Erzurum.
Vakıf Katılım Bankası, http://vakifkatilim.com.tr/hakkimizda/index.html, Erişim Tarihi:26.07.2018
Yayar, R. ve Baykara, H. V. (2012). “TOPSIS Yöntemi ile Katılım Bankalarının Etkinliği ve Verimliliği Üzerine Bir Uygulama”. Business and Economics Research Journal, 3(4), 21-42.
Ziraat Katılım Bankası, http://www.ziraatkatilim.com.tr/bankamiz/Sayfalar/hakkimizda.aspx, Erişim Tarihi:26.07.2018.