1930 Antalya Belediye Seçimleri ve Yansımaları

1930 yılı Eylül ayında başlayıp Ekim ayının yirmisinde tamamlanması planlananbelediye seçimleri Türkiye Cumhuriyeti Tarihi açısından olduğu kadar Türk vatandaşlarıiçinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Çünkü, bu seçim cumhuriyet tarihinde iki partininkatıldığı ilk seçim olma özelliği taşımaktadır. Türk vatandaşları 1923’den itibaren ilk defabir seçimde farklı bir partiye oy verme fırsatı bulmuşlardır. Bu seçimi önemli kılan ikinci birhusus ise Türk kadının ilk defa bu seçimlerde aday olma ve oy kullanma hakkına kavuşmuşolmasıdır. 1930 belediye seçimleri çok partili hayata geçiş denemelerinin ikinci adımınıoluşturan Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın tamda kurulma aşamasında gerçekleşmiştir. Buvesileyle 12 Ağustos 1930’da kurulan SCF daha 18 günlük bir parti iken bu seçimlere katılmakararı almıştır. SCF bir taraftan ülke genelinde teşkilatlanma çalışmalarını sürdürürkendiğer taraftan da belediye seçimlerine hazırlanmıştır. SCF ülkenin önemli şehirlerinden biriolan Antalya’da da teşkilatlarını kurmuş ve belediye seçimlerine katılmıştır. Ülke genelindeolduğu gibi Antalya’da da bu seçim sürecinde arzu edilmeyen olaylar ve gelişmeleryaşanmıştır. Bu çalışmada konu Ali Fethi Okyar’ın özel arşivinde bulunan SCF'ye ait resmiarşiv belgelerine dayalı olarak ele alınacaktır. Antalya ve çevresinde SCF ve CHF arasındaseçimin nasıl cereyan ettiği, özellikle Antalya’da vali, kaymakam, emniyet ve jandarma gibibürokratların nasıl hareket ettiklerini kayıt altına alan belgeler ışığında değerlendirilecektir.

1930 Municipal Elections and Reflections in Antalya

elections were carried out during the exect foundation of the free republic organization to be the second step of trying to start the system of multy political parties. Fort hat reason the SCF founded in 1930 han a decission oc joining this elections having eighteen days years of age. In one hand SCF prepared fort he manupicality elections on the secon hand continued to get orginized in all parts of country. SCF founded its organization in Antalya to be one of the most important cities in Turkey and joined the elections. Events and developments that have not been written this choice in Antalya as well as through the fabric. Thıs work ıs already based on the offıcıal archıve certıfıcates of Ali Fethi Okyar's specıal archıves. how ıt has selected between the SCF and CHF ın Antalya and envıronment, ıts evaluatıon ın the documents recognızed how motıon ethıcs recognızed ın Antalya, governor, safety and genderıng.

___

  • Balkaya, İ. S, (2.06). Serbest Cumhuriyet Fırkası Arşiv Belgelerine Göre 1930 Belediye Seçimleri, Güneş Vakfı Yayınları, Erzurum.
  • Güçlü, M.(1994).”Antalya’da Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın Faaliyetleri”. Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih İncelemeleri Dergisi. s.327-337.
  • Serbest Cumhuriyet Fırkası Ali Fethi Okyar Özel Arşivi.
  • Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi.
  • Umumi Nüfus Tahriri Fasikül 1.(1929).T.C. Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü 28 Teşrinievvel 1927. Hüsnütabiat Matbaası Ankara, s. 5-23