KENT TEORİSİNİN ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİNE DAİR BİR İNCELEME

Çalışma kapsamında, kente dair kuramsal bir çerçevenin ortaya çıkışı ve gelişimi tarihsel bir perspektif üzerinden eleştirel olarak incelenmeye çalışılmaktadır. Kentsel teorinin ortaya çıkışı, ilk olarak Karl Marx, Frederick Engels ve Max Weber'in çalışmalarında incelenmektedir. Marx, Engels ve Weber'in çalışmaları incelendiğinde, kentin henüz tek başına bir analiz nesnesi olarak ele alınmadığı görülmektedir. Bu yüzden, kent mekânına yönelik sistematik bir yaklaşımın henüz ortaya atılmadığı görülmektedir. İkincil olarak, 1920'lerde ortaya çıkan kentsel teori ve kent sosyolojisi, Chicago Okulu'nun temsilcilerinden Robert Park ve Louis Wirth'in çalışmaları kapsamında ayrıntılı bir şekilde analiz edilmektedir. Chicago Okulu kentsel kuram açısından değerlendirildiğinde, kentlerdeki insan yerleşmelerinin biyoloji ve ekoloji kavramları çerçevesinde analiz edilmeye çalışıldığı; insan yerleşmelerinin fiziksel çevreye uyum sağlama süreci bitki ve hayvanların uyum sağlama biçim ve süreçleriyle benzerlikleri yönünden ele alındığı gözlemlenmektedir. Üçüncü olarak, 1970'li yıllarda ortaya çıkan kenti sermaye birikim süreçleri üzerinden analiz eden Çağdaş Kent Sosyolojisi; Henri Lefebvre, Manuel Castells ve David Harvey'in çalışmalarında detaylı bir şekilde incelenmeye çalışılmaktadır

A STUDY TOWARDS THE EMERGENCE AND THE DEVELOPMENT OF URBAN THEORY

In the study, the emergence and development of a theoretical framework towards the urban area is tried to be critically analyzed through a historical perspective. The emergence of an urban theory, was firstly analyzed at Karl Marx, Frederick Engels and Max Weber’s studies. In Marx, Engels and Weber’s studies, it is observed that the city is not a single object of analysis. Therefore, it is seen that a systematic approach towards the urban area had not been develop yet. Secondly, the urban theory and urban sociology that had been emerged during the 1920s onwards analyzed in detail in Robert Park and Louis Wirth’s studies who are the representatives of the Chicago School. When Chicago School is evaluated in terms of urban theory, it is observed that human settlements in cities tried to be examined within the framework of biology and ecology concepts; the human settlements adaptation to the physical environment tried to be tackled with the similarities of the formation and processes of adaptation of plants and animals. Thirdly, Contemporary Urban Sociology that examined cities from the capitalist accumulation processes was analyzed in detail at the studies of Henri Lefebvre, Manuel Castells, and David Harvey

PDF

___

Aslanoğlu, R. (1998), Kent, Kimlik ve Küreselleşme, Asa Kitabevi, Bursa.
Aslanoğlu, R. (2000), Kent, Kimlik ve Küreselleşme, İkinci Baskı, Asa Kitabevi, Bursa.
Bal, H. (2002), Kent Sosyolojisi, Turhan Yayınları, Isparta.
Borden, I. (2011), Georg Simmel: Sosyolog, Sanatçı, Düşünür, Cantekin Matbaacılık, Ankara.
Castells, M. (1976), “Theory and Ideology in Urban Sociology”, in Pickvance (ed.), Urban Sociology, Routledge:Taylor and Francis Group London and New York.
Castells, M. (2002), “Urban Ideology”, in Ida Susser (ed.), The Castells Reader on Cities and Social Theory, Blackwell, ss.34-44.
Duru, B. ve Alkan, A. (2002), “Giriş:20.Yüzyılda Kent ve Kentsel Düşünce,” Bülent Duru ve Ayten Alkan (der.), 20.Yüzyıl Kenti, İmge Yayınevi, Ankara, ss.7-25.
Frisby, D. (1988), Fragments of Modernity, The MIT Press.
Frisby, D. (1992), Simmel and Since. Essay on Georg Simmel’s Social Theory. London and New York: Routledge.
Giddens, A. (1997), Sociology, Third Edition, Cambridge.
Giddens, A. (2000), Sosyoloji, Haz. H. Özel & C. Güzel, Ayraç Yayınları, İstanbul.
Giddens, A. (2005), Sosyoloji: Kısa Fakat Eleştirel Bir Giriş, Phoenix, Ankara.
Gottdiener, M. (2001), “Mekân Kuramı Üzerine Tartışma :Kentsel Praksise Doğru”, Çev.:H.Çağatay Keskinok, Praksis Dergisi, Sayı:2, Bahar, ss.248-269, Ankara.
Güllüpınar, F. (2011), “Kent Kuramları”, Fatime Güneş (ed.), Kent Sosyolojisi, Anadolu Üniversitesi Yayın No 2418, Açıköğretim Fakültesi Yayın No 1403, ss.51-83.
Harvey, D. (1982), The Limits to Capital, OUP, Oxford.
Harvey, D. (1985), Consciousness and Urban Experience, Baltimore, John Hopkins University Press.
Holton, R.J. (1999), Kentler, Kapitalizm ve Uygarlık, (Çev. Ruşen Keleş), İmge Yayınevi, Ankara.
Keleş, R. (1997), Kentleşme Politikası, 4. Baskı, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
Keleş, R. (2006), Kentleşme Politikası, 9. Baskı, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
Lefebvre, H. (1976), The Survival of Capitalism, Allison&Busby, London.
Lefebvre, H. (1977), “Reflections on the Politics of Space”, in R.Peet (ed.), Radical Geography, Maarufa Press, Chicago.
Lefebvre, H. (1979), Space: Social Product and Use Value, J. Freidberg (Ed.) Critical Sociology: European Perspective, Grassman, New York
Lefebvre, H. (1991), The Production of Space, (Translated by) Doland Nicholson-Smith, Blackwell Oxford UK.
Lefebvre, H. (1996), The Right to the City içinde (Ed. Ve çev. Eleonore Kofman-Elizabeth Lebas), Writing on Cities Oxford: Blackwell Publishers, Oxford, USA.
Mellor, J. (1977), Urban Sociology in an Urbanized Society, Routledge&Kegan Paul.
Onur, D. (2012), Türkiye’de Kapalı Topluluk Yerleşimleri: Edirne Avrupa Kenti Örneği, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
Özdemir, E. (2012), “Kentin Tanımlanmasında Sosyolojik Yaklaşımlar”, Köksal Alver (Ed.), Kent Sosyolojisi, Hece Yayınları, Ankara, ss. 151-177.
Özyurt, C. (2007), “Yirminci Yüzyıl Sosyolojisinde Kentsel Yaşam”, BAU SBE Dergisi, 10 (18), ss.111-126.
Park, R. (1952), Human Communities: the City and Human Ecology, Glencoe, The Free Press
Parker, S. (2004), Urban Theory and The Urban Experience. London and NewYork: Routledge.
Pınarcıoğlu, N. Ş., Kanbak, A. ve Şiriner, M. (2010), “Kent Kuramları”, Kent Sosyolojisi Çalışmaları, Örgün Yayınevi, İstanbul, ss.71-102
Reismann, L.(1964), The Urban Process, Collier Macmillan.
Ritzer, G. ve Stepnisky, J. (2013), Çağdaş Sosyoloji Kuramları ve Klasik Kökleri, Howison, I.E. (Çev.), 4. Baskı, Tarcan Matbaası, Ankara.
Saunders, P. (1986), Social Theory and The Urban Question, Unwin Hyman Ltd.
Saunders, P. (2013), Sosyal Teori Kentsel Sosyoloji (Çev. Songül Doğru Getir), İdeal: Kültür Yayıncılık, İstanbul.
Serter, G. (2013), “Şikago Okulu Kent Kuramı: Kentsel Ekolojik Kuram”, Planlama, 23(2), ss. 67-76.
Simmel, G. (1976), The Metropolis and Mental Life, The Sociology of Georg Simmel, New York: Free Press.
Simmel, G. (1996), Metropol ve Zihinsel Hayat, (Çev. Bahar Öcal Düzgören), Cogito. Kent ve Kültür Özel Sayısı Sayı: 8, s.81-89
Swingewood, A. (1998).Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi, (Çev. Osman Akınay). Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
Şengül, T. (1999), “Yerel Yönetim Kuramları: Yönetimden Yönetişime”, Çağdaş Yerel Yönetimler, 8(3), ss.3-19.
Şengül, T. (2000), “Radikal Kent Kuramları Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme: Alternatif Bir Yaklaşıma Doğru”, Amme İdaresi Dergisi, 33(1), ss.27-58.
Şengül, T. (2001), “Sınıf Mücadelesi ve Kent Mekânı”, Praksis (2), ss.9-31. Urry, J. (1999), Mekânları Tüketmek, Ayrıntı, İstanbul.
Weber, M. (1958), The City, Chicago: Free Press.
Weber, M. (2000), “Şehrin Doğası”, (Hazırlayan Ahmet Aydoğan), Şehir ve Cemiyet, Weber, Tönnies, Simmel, İz Yayıncılık, İstanbul.
Weber, M.(2003), Şehir: Modern Kentin Oluşumu, Bakış Yayınları, İstanbul.
Williams, R. (1973), The Country and The City, Chatto&Windus.
Wirth, L. (1938), “Urbanism As A Way of Life”, American Journal of Sociology, 44, ss.1-24.
Wirth, L., (1938), Urbanism as a Way of Life, in P. Hatt and A. J. Reiss (Eds.) Cities and Society, Free Press, New York.
Wirth, L. (2002), Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentlileşme, Yirminci Yüzyıl Kenti içinde, B.Duru ve A. Alkan (Der.), İmge Kitabevi, Ankara.