2015

TÜKETİCİ FİYATLARININ DOLAYLI VERGİLERE ASİMETRİK TEPKİLERİ: 2006-2015 DÖNEMİ TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Bu çalışmada dolaylı vergiler ile tüketici fiyatları arasındaki ilişki 2006Q1-2015Q2 dönemi üçer aylık verileri ile Türkiye için test edilmiştir. Seriler öncelikle mevsimsel etkilerden arındırılmış ve durağanlık açısından sınanmıştır.Serilerin birinci dereceden durağan olduklarının tespiti üzerine, aralarındaki ilişkinin sınanmasında Johansen Eş Bütünleşme Testi ve Hata Düzeltme Modeli'nden yararlanılmıştır. Çalışma bulgularına göre dolaylı vergilerdeki değişikliklerin kısa dönemde tüketici fiyatları üzerinde etkisi olmamakla birlikte, uzun dönemde tüketici fiyatları üzerinde aynı yönde etkide bulunduğu gözlemlenmiştir. Çalışmada ayrıca dolaylı vergilerdeki değişimin yönünün tüketici fiyatları üzerinde farklı etkiler yaratıp yaratmadığı aynı örneklemden yararlanılarak hata düzeltme modeli ile test edilmiştir. Bulgular; ters yöndeki değişimlerin farklı etkiler yaratacağını savunan asimetri hipotezini desteklemektedir

ASYMMETRIC RESPONSES OF CONSUMER PRICES TO INDIRECT TAXES: THE CASE OF TURKEY FOR THE PERIOD OF 2006-2015

In this paper the relationship between indirect taxes and consumer prices are tested with quarterly data of the period 2006Q1-2015Q2 for Turkey. Series are primarily seasonally adjusted and tested for stationarity. After finding that series are first-order stationary, the relationship between them are tested by employing Johansen Cointegration Test and Error Correction Model. According to findings of the paper, while the changes in indirect taxes have no effect on consumer prices in short term, it is observed that they affect consumer prices in a positive way in the long term. It is also tested that if the direction of the changes in indirect taxes differ in terms of the effects on the consumer prices. Our findings do give support to the asymmetry hypothesis which suggests different effects for opposite changes

PDF

___

Alamgir, M. (1968) "The Domestic Prices of Imported Commodities in Pakistan: A Further Study", The Pakistan Development Review, 8(1), ss. 35-73.
Asteriou, D. ve Hall, S. G. (2015), Applied Econometrics, Palgrave Macmillan. Atkinson, A. B. (1977) "Optimal Taxation and The Direct versus Indirect Tax Controversy", Canadian Journal of Economics, 10(4), ss. 590-606.
Atkinson, A. B. ve Stiglitz, J. E. (1976) "The Design of Tax Structure: Direct Versus Indirect Taxation", Journal of Public Economics, 6(1976), ss. 55-75.
Bacon, R. W. (1991) "Rockets and Feathers: The Asymmetric Speed of Adjustment of UK Retail Gasoline Prices to Cost Changes", Energy Economics, 13(3), ss. 211-218.
Besley, T. J. ve Rosen, H. S. (1999) "Sales Taxes and Prices: An Empirical Analysis", National Tax Journal, 2(June), ss. 157-178.
Borenstein, S., Cameron, A. C. and Gilbert, R. (1992) "Do Gasoline Prices Respond Asymmetrically to Crude Oil Price Changes?", Quarterly Journal of Economics, 112(1), ss. 305-339.
Christopoulos, D. K. (2003) "Does Underground Economy Respond Symmetrically to Tax Changes? Evidence from Greece", Economic Modelling, 20 (2003), ss. 563-570.
Dickey, D. A. ve Fuller, W. (1979) "Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root", Journal of the American Statistical Association, 74 (366), ss. 427-431.
Engle, R. F. ve Granger, C. W. J. (1987) "Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing", Econometrica, 55(2), ss. 251-276.
Giles, D. E. A., G. T. Werknehand B. J. Johnson, (2001), "Asymmetric Responses of the Underground Economy to Tax Changes: Evidence From New Zealand Data", Economic Record, 77(237), ss. 148-159.
Irfan, M. (1974) "Shifting and Incidence of Indirect Taxes on Tobacco and Petroleum Products in Pakistan", The Pakistan Development Review, 13(1), ss. 66-87.
Karp, L. S. ve Perloff, J. M. (1989) "Estimating Market Structure and Tax Incidence: The Japanese Television Market", Journal of Industrial Economics, 37(3), ss. 225-39.
Karrenbrock, J. D. (1991) "The Behaviour of Retail Gasoline Prices: Symmetric or Not?", Federal Reserve Bank of St Louis Review, 73, ss. 19-29.
Kotlikoff, L. J. ve Summers, L. H. (1987) "Tax Incidence," The Handbook of Public Economics, editör Alan J. Auerbach ve Martin Feldstein, ss. 1043-1092.
Koutsouvelis, P. ve Papastathopoulos, A. (2013) "The Effects of Indirect Taxes on Consumer Prices: Empirical Evidence for Greece", Advances in Management & Applied Economics, 3(1), ss. 61-76.
Manning, D. N. (1991) "Petrol Prices, Oil Price Rises and Oil Price Falls: Some Evidence for The U.K. Since 1972", Applied Economics, 23(9), ss. 1535-1541.
Mieszkowski, P. (1969), "Tax Incidence Theory: The Effects of Taxes on the Distribution of Income", Journal of Economic Literature, 7(4), ss. 1103-1124.
Nadaroğlu, H. (1998), Kamu Maliyesi Teorisi, Beta Basım Yayın: İstanbul. Pal, M. (1964) "The Determinants of the Domestic Prices of Imports", The Pakistan Development Review, 4(4), ss. 597-622.
Phillips, P. C. B. ve Perron, P. (1998) "Testing for A Unit Root in Time Series Regression", Biometrika, 75(2), ss. 335-346.
Radhu, G. M. (1965) "The Relation of Indirect Tax Changes to Price Changes in Pakistan", The Pakistan Development Review, 5(1), ss. 54-63.
Spence, M. (1973) "Job Market Signalling", Quarterly Journal of Economics, 87(3), ss. 355-379.
Stiglitz, J. E. (1975) "The Theory of ‘Screening’, Education and The Distribution of Income", American Economic Review, 65(3), ss. 283- 300.
Sullivan, D. (1985) "Testing Hypothesis About Firm Behaviour in the Cigarette Industry", Journal of Political Economy, 93(31), ss. 586-598.
T.C. Maliye Bakanlığı Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü Bütçe Gerekçeleri, http://www.gep.gov.tr/Web/GenelMudurlukDokuman.aspx?prmts=96 9.
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, Bütçe Finansmanı İstatistikleri, https://www.hazine.gov.tr/tr-TR/Istatistik-Sunum-Sayfasi?mid=5 9&cid = 12.
T.C. Merkez Bankası Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, http://evds.tcmb.gov.tr/. Türkan, E. (2009) "Son Vergi Düzenlemeleri ile Ortaya Çıkan Fiyat İndirimleri Tüketiciye Yansıtıldı Mı?", http://www.tcmb.gov.tr/.../ercan_turkan _vergi. pdf.
TÜSİAD (2012), "Dolaylı ve Dolaysız Vergilerin Türk Mali Sistemi İçerisindeki Yeri: Siyasal, Sosyal ve Ekonomik Sonuçları", Yayın No:TÜSİAD-T/2012-10/532, http://www.tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/6843-dolayli-vedolaysiz-vergilerin-turk-mali-sistemi-icerisindeki-yeri-siyasal-sosyalve-ekonomik-sonuclari.