Osman DEMİRDÖĞEN, Sinan KUL, Hamit ERDAL

DAĞITIM MERKEZİ YER SEÇİMİ PROBLEMİNE STOKASTİK BİR MODEL ÖNERİSİ: TRA BÖLGESİNDE BİR UYGULAMA

Dağıtım Merkezi (DM) yer seçimi problemi uzun yıllardır lojistik yöneticileri için önemli, stratejik bir karar problemi olmuştur. Bunda özellikle günümüz modern lojistik, enerji ve telekomünikasyon sistemlerinde topla-dağıt ağ yapılarının kullanılmasının önemli rolü vardır. Topla-dağıt ağ yapısında, merkezi konumda olan ve dağıtım merkezi olarak adlandırılan bu tesis, diğer yardımcı işlevlerin yanında temel olarak toplama ve dağıtma işlevini yerine getirir. Topladağıt ağ yapılarında bütün başlangıç-varış noktaları arasındaki akışlar doğrudan sevkiyat yerine, ölçek ekonomilerinden yararlanmak için DM'lerde toplanır ve yine DM'ler üzerinden varış noktalarına gönderilir. Bu sayede, daha az sevkiyat oranı ve daha düşük maliyetler ile daha fazla noktaya sevkiyat sağlamak mümkün olur. Bu çalışmada, TRA bölgesinde bulunan illerin arz kaynaklarına uzaklığı nedeniyle lojistik maliyetlerinin azaltılması ve bölgesel kalkınma bakımından en fazla faydanın sağlanabilmesi için uygun bir DM kuruluş yeri araştırılmıştır. Bu kapsamda uzmanlarla yapılan görüşmeler neticesinde DM yer seçimi problemi için beş kriter belirlenmiştir. Uzmanların değerlendirmeleri esnasında tercihlerini net olarak ifade etmekte zorlanmaları, kriter ağırlıklarının ve alternatif illerin kesin kriter değerlerine ulaşılamaması nedeniyle bu çalışmada Stokastik Çok Kriterli Kabul Edilebilirlik Analizi-TRI (SMAA-TRI) yöntemi kullanılmıştır.

A STOCHASTIC MODEL PROPOSAL FOR DISTRIBUTION CENTER LOCATION PROBLEM: A CASE STUDY IN TRA DISTRICT

Distribution Center (DC) location problem has been an important strategic decision problem for logistics managers for many years. Especially, the use of collection and distribution network structure has a vital role in today's modern logistics, energy and telecommunication systems. In a collection and distribution network structure, a facility, named DC, is located centrally serves mainly as a collection and distribution point, among other auxiliary functions. In collection and distribution network structures, flows among all origin-destination pairs are not conducted by direct connection lines, but instead by means of collecting DCs and are sent to the destinations again via DCs for the purpose of taking advantages of the economies of scale. In this way, provide less transportation rates to more points is possible with lower costs. In this study, a suitable DC location has been investigated for the reduction of logistics costs due to the farness to supply sources of TRA provinces and in order to provide the maximum benefit in terms of regional development. In this context, five criteria are identified for DC location problem as a result of interviews with experts. In this study, it is utilized Stochastic Multicriteria Acceptability Analysis (SMAA-TRI) because of the fact that the experts had difficulties to express their exact preferences during the evaluations and fail to get the criteria weights and exact criteria values of alternative provinces.

PDF

___

Ağdaş, M. (2014) Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Lojistik Tesis Yer Seçimi: Kamu Sektöründe Bir Uygulama, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Malzeme Tedarik ve Lojistik Yönetimi Bölümü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Alumur, S. ve Kara, B. Y. (2008) "Network Hub Location Problems: The State of the Art", European Journal of Operational Research. 190(1), ss. 1 21.
Awasthi, A., Chauhan, S.S. ve Goyal, S.K. (2011) "A Multi-criteria Decision Making Approach for Location Planning for Urban Distribution Centers Under Uncertainty", Mathematical and Computer Modelling, 53(1), ss. 98 109.
Aygün, S. (2014) Ana Dağıtım Üssü Yer Seçim Problemleri ve Bir Kamu Kurumu için Gerçek Bir Ana Dağıtım Üssü Yer Seçim Problemi, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Malzeme Tedarik ve Lojistik Yönetimi Bölümü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Badri, M.A. (1999) "Combining the Analytic Hierarchy Process and Goal Programming for Global Facility Location-Allocation Problem". International Journal of Production Economics, 62(3), ss. 237 248.
Bastı, M. (2012) "P-Medyan Tesis Yeri Seçim Problemi ve Çözüm Yaklaşımları", Online Academic Journal of Information Technology, III(7), ss. 47 75.
Bayraktutan, Y. ve Özbilgin, M. (2013) "Türkiye'de İller Düzeyinde Karayolu Yük Trafiği Dağılımının Analizi", Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 17(2), ss. 81 92.
Chan, F.T.S. ve Chung, S.H. (2004) "Multi-Criteria Genetic Optimization for Distribution Network Problems", International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 7(8), ss. 517 532.
Chen, C.T. (2001) "A Fuzzy Approach to Select the Location of the Distribution Center", Fuzzy sets and systems, 118(1), ss. 65 73.
Erdal, H. (2014) Mühimmat Dağıtım Ağı Optimizasyonu, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Malzeme Tedarik ve Lojistik Yönetimi Bölümü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Farahani, R. Z., SteadieSeifi, M. ve Asgari, N. (2010) "Multiple-criteria Facility Location Problems: A Survey", Applied Mathematical Modelling, 34(7), ss. 1689 1709.
Güzel, D. ve Erdal, H. (2015) "A Comparative Assesment of Facility Location Problem via Fuzzy TOPSIS and Fuzzy VIKOR: A Case Study on Security Services", International Journal of Business and Social Research, 5(5), ss. 49 61.
Hokkanen, J., Lahdelma, R., Miettinen K.. ve Salminen, P. (1998) "Determining The Implementation Order of A General Plan by Using A Multicriteria Method", Journal of Multi-Criteria Decision Analysis, 7(5), ss. 273 284.
Karabay, S., Köse, E. ve Kabak, M. (2014) "Stokastik Çok Kriterli Kabul Edilebilirlik Analizi ile Bir Kamu Kurumu için Tesis Yeri Seçimi", Ege Akademik Bakış, 14(3), ss. 361 369.
Kuo, M.S. (2011) "Optimal Location Selection for An International Distribution Center by Using A New Hybrid Method", Expert Systems with Applications, 38, ss. 7208 7221.
Kuo, M.S., Tzeng, G. H. ve Huang, W. C. (2007) "Group Decision-making Based on Concepts of Ideal and Anti-ideal Points in A Fuzzy Environment", Mathematical and Computer Modelling, 45(3), ss. 324 339.
Lahdelma, R., Miettinen, K.. ve Salminen, P. (2003) "Ordinal Criteria in Stochastic Multicriteria Acceptability Analysis (SMAA)", European Journal of Operational Research, 147(1), ss. 117 127.
Lahdelma, R., Miettinen, K.. ve Salminen, P. (2005) "Reference Point Approach for Multiple Decision Makers", European Journal of Operational Research, 164(3), ss. 785 791.
Lahdelma, R. ve Salminen, P. (2001) "SMAA-2: Stochastic Multicriteria Acceptability Analysis for Group Decision Making", Operations Research, 49(3), ss. 444 454.
Mayer, G. ve Wagner, B. (2002) "HubLocator: An Exact Solution Method for the Multiple Allocation Hub Location Problem", Computers & Operations Research, 29(6), ss. 715 739.
Menou A., Benallou, A., Lahdelma, R. ve Salminen, P. (2010) "Decision Support for Centralizing Cargo At A Moroccan Airport Hub Using Stochastic Multicriteria Acceptability Analysis", European Journal of Operational Research, 204(3), ss. 621 629.
Özger, A. (2008) Havayolu Kargo Taşımacılığında Ana Dağıtım Üssü Yerleşim Problemine Tamsayılı Model Yaklaşımı, Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sivil Havacılık Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir.
Tavakkoli-Moghaddain, R. ve Shayan, E. (1998) "Facilities Layout Design by Genetic Algorithms", Computers & Industrial Engineering, 35(3), SS. 527 530.
Tervonen, T. (2012) "JSMAA: Open Source Software for SMAA Computations", International Systems Science, ss. 1 13.
Tervonen, T., Lahdelma, R., Dias, J. A., Figueira, J. ve Salminen, P. (2007) "SMAA-TRI". In Environmental Security in Harbors and Coastal Areas, Springer, Netherlands, ss. 217 231.
Tervonen, T. ve Lahdelma, R. (2007) "Implementing Stochastic Multicriteria Acceptability Analysis, European Journal of Operational Research, 178(2), ss. 500 513.
Tervonen, T., Linkov, I., Figueira, J., Steevens, J., Chappel, M. ve Merad, M. (2009) "Risk-based Classification System of Nanomaterials", Journal of Nanopartical Research, 11, ss. 757 766.
Wenning, R. J., Apitz, S. E., Belluck, D. A., Chiesa, S., Figueira, J., Filip, Z., Ignatavicius , G., Kiker, M.K., Lahdelma, R., MacDonell, M., Mannini, A., Raissouni, B., Sinka, D. ve Xenidis, Y. (2007) "Environmental Security". In Environmental Security in Harbors and Coastal Areas, Springer, Netherlands, ss. 19 36.