MİRDÂSÎ DEVLETİ’NİN BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ’NE TÂBİ HALE GETİRİLMESİ SÜRECİNDE BÖLGEDEKİ TÜRKMEN FAALİYETLERİ

Öz Mirdâsî Devleti’nin hâkimiyet süreci (1024-1080), Türklerin Halep bölgesinde en yoğun ve en etkili faaliyetlerde bulunduğu döneme denk gelmektedir. Bu dönemin iyi analiz edilmesi Türklerin Halep bölgesine gelişi ve buralara yerleşmeleri konusunda ciddi bilgilere ulaşmamızı sağlar. Bu süreç içerisinde pek çok Türk komutan mahiyetindekilerle birlikte bölgeye gelmiş, gerek tek başına gerekse Arap kabileleriyle birlikte faaliyetlerde bulunmuşlardır. Türkler ayrıca bölgede askerî yeteneklerinden en çok istifade edilen hatta ordu komutanlığı, valilik gibi görevlere getirilen bir millet olmuşlardır. Bu çalışmada da göreceğimiz üzere, henüz daha 11. Yüzyıldan itibaren bölgede Türklerin desteğini arkalarına alan devletler veyahut kabileler, bölgede durumlarını daha güçlü hale getirmiştir. Türklerin bu kadar aktif olduğu bu süreç sonunda ise Halep bölgesi tamamen Büyük Selçuklu Devleti aracılığıyla Türklerin eline geçmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Halep, Mirdâsî, Anûş Tegin, Hanoğlu Hârûn

PDF

___

Abdülmevlâ M. A. (1985). Benu Mirdasi’l-Kilabîyyun fi Haleb ve Şimali’ş-Şam, İskenderiye: Dârü’l Mâʿrifeti’l Câmiyye.

Bundârî, M. (1943). Zübdetü’n-Nusra ve Nuhbetü’l Usra, İran ve Horosan Selçukluları Tarihi, (Çev. Kıvameddin Burslan). İstanbul: Maarif Matbaası.

Damalı, A. (2001). 150 Devlet 1500 Sultan, İslam Sikkeleri, İstanbul: Nilüfer Vakfı Yayınları.

Diler, Ö. (2009). Islamic Mints, İslam Darp Yerleri, Cilt: 3, İstanbul: Mas Matbaacılık.

el-Azhari, T. K. (1997). The Seljuqs of Syria, During the Crusade (1070-1154), Berlin: Publisher, Klaus Schwarz Verlag.

Eskikurt, A. (2014). 7. ve 12. Yüzyıllar arasında Anadolu’yu Kateden Bazı Askerî Seferler ve Güzergâhları. Journal of History School, Sayı: XX, Yıl:7, s. 35-79, İzmir.

Haldon, J. (2007). Bizans Tarihi Atlası, (Çev. Ali Özdamar). İstanbul: Kitap Yayınları.

İbn Hallikân. (1970). Vefayâtu'l-a'yân ve ebnâu'z-zamân, Cilt: 3, Lübnan, Beirut: Translated. Baron Mac Guickin de Slane.

İbnü’l-Adîm. (1988). Bugyetü’t-taleb fi târîhi Haleb, Cilt: I, III, V, (Neşr. Suhayl Zakkar). Beyrut: Dârü’l-Fikr.

İbnü’l-Adîm. (1997). Zübdetü’l-Haleb min târîhi Haleb, Cilt: I, (Neşr. Suheyl Zekkar). Şam: Daru’l Kitabu’l Arabi.

İbnü’l-Cevzi, (1999). el-Muntazam fî Târîhi’l-Ümem’de Selçuklular, (Seçme, Tercüme ve Değerlendirme. Ali Sevim), Ankara: TTK.

İbnü’l-Esîr. (1989). el-Kâmil fi’t-târîh, Cilt: 9, 10, (Çev. Abdülkerim Özaydın). İstanbul: Bahar Yayınları.

İbnü’l-Kalânisî. (1908). Zeylü Târihî Dımaşk, (Neşr. H.F. Amedroz). Leyden.

K.Hitti, P. (1951). History of Syria, London: MacMillan Co. Ltd.

Kırkıl, E. (1999). Selçuklu Döneminde Halep, (Basılmamış Doktora Tezi). Elazığ: Fırat Üniversitesi.

Merçil, E. (1992). “Besâsirî”, DİA, Cilt: 5, s. 528-529, İstanbul.

Merçil, E. (2005). “Mirdâsîler”, DİA, Cilt: 30, s. 149-151, İstanbul.

Özaydın, A. (2009). “Sâlih b. Mirdâs”, DİA, Cilt: 36, s. 41, İstanbul.

Özgüdenli, O. G. (2012). Tuğrul Bey Dönemi. Selçuklu Tarihi El Kitabı, Editör: Refik Turan, Ankara: Grafiker Yayınları.

Psellos, M. (2014). Mikhail Psellos’un Khronographias’ı, (Çev. Işın Demirkent). 20. Baskı, Ankara: TTK.

Roux, J. P. (2007). Türklerin Tarihi, Pasifikten Akdeniz’e 2000 Yıl, (Çev. Aykut Kazancıgil, Lale Arslan-Özcan). 3. Baskı, İstanbul: Kabalcı Yayınları.

Scylitzes, J. (2000). A Synopsis of Histories (811-1057), Translated by John Wortley. Kanada: Published by the Centre for Hellenic Civilization at University of Manitoba.

Sevim, A. (1997). “Hârûn b. Han”, DİA, Cilt: 16, s. 258, İstanbul.

Sevim, A. (2000). Suriye ve Filistin Selçukluları Tarihi, 3. Baskı, Ankara: TTK.

Sevim, A. (2011). Ünlü Selçuklu Komutanları, Afşin, Atsız, Artuk ve Aksungur, 2. Baskı, Ankara: TTK.

Sıbt İbnü’l-Cevzî. (2013). Mir’âtu’z-zamân fi târîhi’l-a’yân, Cilt: XVIII, Beirut: el-Resalah el-A’lamiah.

Sümer, F. (1988). “Afşin”, DİA, Cilt: I, s. 440-441, İstanbul.

Turan, O. (2011). Selçuklular Zamanında Türkiye, 11. Bakı, İstanbul: Ötüken Yayınları.

Uluçay, Ç. (2012). İlk Müslüman Türk Devletleri,4. Baskı, İstanbul: Ötüken Yayınları.

Yahyâ b. Saʿîd el-Antâkî, (1990). Târîh el-Antâkî. (Neşr. Ömer Abdullah Tedmurî). Lübnan.

Yazıcı, T. (1997). “Halep”, DİA, Cilt: 15, s. 239-244, İstanbul.

Yazılıtaş, N. (2009). Fâtımî Devleti’nde Türkler, Ankara: TTK.

Zakkar S. (1971). The Emirate of Aleppo (1004-1094), Beirut-Lebanon: Published, Dar Al-Amanah.