Yeni Buluntularla Yazılıkaya/Midas Vadisi’nde Yontmataş Buluntulara Dair İlk Gözlemler

Eskişehir ili, Han İlçesi Yazılıkaya Köyü sınırları içerisinde yer alan Yazılıkaya/Midas Vadisi günümüzdedaha çok vadi içerisinde bulunan Phryg Anıtları ile bilinmektedir. Bölgedeki ilk çalışmalar W. M. Leaketarafından vadi içerisinde bulunan anıtların incelenmesi ile başlamıştır. Vadinin kuzey girişinde AkparaKale, güneydoğusunda ise Gökgöz Kale, Pişmiş Kale ve Kocabaş Kale yer almaktadır. Vadi içerisindegerçekleştirilen çalışmalar daha çok Phryg, Helenistik ve Roma Dönemleri ile sınırlı kalmış olup; özellikle tarihöncesi dönemlerin anlaşılması için yapılan çalışmalar çok azdır. Yazılıkaya Vadisi içerisinde2017-2018 yılları arasında Anadolu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Rahşan Tamsü Polat ve ekibitarafından gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında Phryg, Helenistik ve Roma Dönemlerine ait buluntuların yanında Paleolitik Dönem, Neolitik, Kalkolitik ve Tunç Çağı buluntuları da ele geçmiş ve bölgeninçok daha erken dönemlerde de iskân edildiği ortaya çıkarılmıştır.

[FIRST OBSERVATIONS ON THE CHIPPED STONES FROM YAZILIKAYA/MİDAS VALLEY

Yazılıkaya / Midas Valley, which is located within the boundaries of Yazılıkaya Village of the Han District of Eskişehir, is now known by the Phrygian Monuments located in the valley. The first studies in the region began with the study of the monuments found in the valley by W. M. Leake. At the north entrance of the valley Akpara Kale, and at the southeast Gökgöz Kale, Pişmiş Kale and Kocabaş Kale are located. The studies carried out in the valley were more limited to the Phryg, Hellenistic and Roman periods; There are very few studies about prehistoric periods. During the surveys conducted by Rahşan Tamsü Polat and his team from the Department of Archeology at Anadolu University between the years 2017-2018, in addition to the finds dated to Phrygian, Hellenistic and Roman Periods; Paleolithic Period, Neolithic, Chalcolithic and Bronze Age finds were also discovered, and it was understood that the region was settled much earlier.

PDF

___

Arık 1956: R. O. Arık, “Ankara, Konya, Eskişehir Gezileri”, Türk Tarih Kurumu, Ankara.
Baykal-Seeher 2001:A. Baykal-Seeher, “Die Lithik von Orman Fidanlığı”, T. Efe (Ed.), The Salvage Excavations at Orman Fidanlığı: A Chalcolithic Site in Inland Northwestern Anatolia, TASK, İstanbul: 159-186.
Calder 1928: W. M. Calder, “Exploration Archeologique de la Phrigie”, Monumenta Asiae Minoris Antiqua I.
Chaput 1941: E. Chaput, “Phrygia: Exploration Archéologique, Tome 1; Géologie et Géographie Physique”, Paris, de Boccard.
38 Kolankaya-Bostancı 2018:267 Res. 4, Kolankaya-Bostancı 2015:349-377 Fot. 9-10.
39 Kolankaya-Bostancı 2018:254.
Cox ve Cameron 1937: C. W. M. Cox ve A. Cameron, “Exploration Archeologique de la Phrigie”, Monumenta Asiae Minoris Antiqua V, XLV-XLVII.
Cambel 1948: H. Çambel, “Frikya’da Midas Şehri Yakınında Bulunan Prehistorik Mezar”, IV. Türk Tarih Kongresi, 228-229.
Dinçer 2018: B. Dinçer, “Alt Paleolitik Satır ve Kıyıcıların Tekno-Tipolojisi: Tekirdağ Buluntuları”, A. Baysal (Ed), Anadolu Arkeolojisinde Taş Aletler: Teori, Metot, Pratik, Ege Yayınları, 31-68.
Dinçer ve Türkcan 2011: B. Dinçer ve A. U. Türkcan, “Frigya’da İlk İnsanın İzleri: Kuzfındık Vadisi Paleolitik Dönem Bulguları (Eskişehir)” Arkeoloji ve Sanat 137, 45-52.
Efe 1989: T. Efe, “1988 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları” [Bildiri], AST 7 18-23, 405-424.
Efe 1990: T. Efe, “Three Early Sites in the Vicinity of Eskişehir: Asmainler, Kanlıtaş, and Kes Kaya”, Anatolica 16: 31-60.
Efe 1994: T. Efe,“1992 Yılında Kütahya, Bilecik ve Eskişehir İllerinde Yapılan Yüzey Araştırmaları”, [Bildiri], AST,11, Ankara. 571-592.
Efe 1996: T. Efe, “Orman Fidanlığı’nda 1992-1994 “Yılları arasında Yapılan Kurtarma Kazıları”, KST 27, 95-107.
Efe 1999: T. Efe,“Orman Fidanlığı Kurtarma Kazıları: 1992-1994 Yılları Arasında Yapılan Çalışmalar”, AA 15: 73-104.
Efe 2001: T. Efe, “ The Salvage Excavations at Orman Fidanlığı”, TASK Vakfı Yayınları: İstanbul.
Efe ve Türkteki 2007: E. Turan ve M. Türkteki, “Keçiçayırı (Seyitgazi-Eskişehir) 2007 Yılı Kurtarma Kazıları”, Colloquium Anatolicum VI, 75-84.
Erikan 2016: F. Erikan, Porsuk Vadisi ve Çevresi KalkolitikDönemYerleşimleri YontmataşEndüstrisi ve HammaddeKaynakları, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
Gatsov 2003: I. Gatsov, “The Latest Result from the Technological and Typological Analysis of Chipped Stone Assemblages from Ilipinar, Pendik, Fikirtepe and Menteşe, NW Turkey”, Documenta Praehistorica XXX:153-158.
Gatsov 2009: I. Gatsov, “Prehistoric Chipped Stone Assemblages from Eastern Thrace and the South Marmara Region 7th-5th Millennium BC”, BAR International Series 1904. Archaeopress, Oxford.
Gatsov ve Gurova 2008:I. Gatsov ve M. Gurova, “Chipped Stone Assemblages from Ilıpınar, Part I”, J. J. Roodenberg, S. Roodenberg(Ed.), Life and Dead in a Prehistory Settlement in Northwest Anatolia, Ilıpınar Excavations III, ss. 227-268, Nederlands Institute Voor Het Nabije Oosten, Leiden.
Gatsov ve Nedelcheva 2007: I. Gatsov ve P. Nedelcheva,“The Chipped Stone Assemblages of Menteşe and Problem of the Earliest Occupation of Marmara Region”, Janusz Krzysztof Kozłowski, Marek Nowak (Ed.), Mesolithic/Neolithic Interactionsin the Balkans and in the Middle Danube Basin, BAR International Series 1726.
Gatsov ve Nedelcheva 2011: I. Gatsov ve P. Nedelcheva,“Neolithic Chipped Stone Assemblages in Northwestern Anatolia, Turkey”, Eurasian Prehistory, 8(1-2):ss. 89-95.
Gatsov ve Nedelcheva 2016: I. Gatsov ve P. Nedelcheva,“Earliest Lithic Material from Keçiçayırı Site, Central NW Anatolia and Barcın Höyük, NW Anatolia”, Ü. Yalçın(ed), Anatolian Metal VII, Anatolia and Neighbours 10.000 years ago, Bochum, ss. 95-98.
Haspels 1971: C. H. E. Haspels, “The Highlands of Phrygia. The Sites and Monuments I-II” , Princeton. Kolankaya-Bostancı 2015: N. Kolankaya-Bostancı, “Höyüktepe 2014 Yılı Erken Tunç Çağı Yontmataş Endüstrisi”, Kureyşler Barajı Kurtarma Kazıları 2014, Bilgin Kültür Sanat Yayıncılık, Ankara, 349-377.
Kolankaya-Bostancı 2018: K. B. Neyir, “Prehistorik Toplumların Ekonomik Modellerinin ve Yaşam Biçimlerinin Belirlenmesinde Yontmataş Buluntuların Önemi: Kanlıtaş Höyük Örneği”, A. Baysal (Ed), Anadolu Arkeolojisinde Taş Aletler: Teori, Metot, Pratik, Ege Yayınları, 245-269.
Kökten 1948: K. Kökten, “1944-1948 Yılları Arasında Prehistoryası Araştırılan Yerler”, IV. TTK, 197-211.
Leake 1824: W. M. Leake, “Journel of a Tour in Asia Minor with Comporative Remarks on the Ancient and Modern Geography of that Country”, London, 121.
Özdoğan 1983:M. Özdoğan, “Pendik: A Neolithic Site of Fikirtepe Culture in the Marmara Region”, R. M. Boehmer, H. Haupthmann(Ed.), Beitrage zur Altertumskunde Kleisasien, Festschhrift für Kurt Bittel, 401-411.Verlag Philipp von Zabern, Mainz.
Özdoğan 2013: M. Özdoğan, “Neolithic Sites in the Marmara Region: Fikirtepe, Pendik, Yarımburgaz, Toptepe, Hoca Çeşme and Aşağı Pınar”, M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm (ed), The Neolithic in Turkey New Excavations and New Research, Archaeology and Art Publications Vol.5, İstanbul, 167-269.
Polat ve Altan 2012: Y. Polat ve M. Altan, “YazılıkayaMidas Vadi’sinde Yer Alan Kalelerin Konumsal İlişkilerinin 2 ve 3 Boyutlu Modellenmesi- 2 And 3 Dimensional Modelling of The Spatial Relationships Among Fortresses In The YazılıkayaMidas Valley”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (A.U.Journal of Social Sciences), Cilt: 12, Sayı:1, 131-142.
Ramsay 1890: W. M. Ramsey, “Historical Geography of Asia Minor”, London,
Ramsay 1895: W. M. Ramsey, “Cities and Bishopries of Phyrgia I-II”, London.
Roodenberg 1995: J. Roodenberg, “The Ilıpınar Excavations I. Five Seasons of Fieldwork in NW Anatolia, 1987-1991”, Nederlands Institute Voor Het Nabije Oosten, Leiden.
Roodenberg ve Alparslan-Roodenberg 2013: J. Roodenberg ve S. Alparslan Roodenberg, “Ilıpınar and Menteşe, Early Farming Comminities in the Eastern Marmara”, M. Özdoğan, N. Başgelen, P. Kuniholm(ed), The Neolithic in Turkey New Excavations and New Research, Archaeology and Art Publications Vol.5, İstanbul, 69-91.
Roodenberg ve Thissen 2001: J. Roodenberg ve L. Thissen, “The Ilıpınar Excavations II.”, Nederlands Institute Voor Het Nabije Oosten, Leiden.
Tamsü-Polat 2018: R. Tamsü-Polat, “Yazılıkaya/Midas Vadisi Akpara Kale Mezarları”, OLBA, XXVI. 347-358.
Tamsü-Polat vd. 2019: R. Tamsü-Polat, Y. Polat, H. Sancaktar, M.B. Yürük, “Eskişehir İli Yazılıkaya/ Midas Vadisi Yüzey Araştırması 2017”, AST, 40, (baskıda).
Taşkiran ve Taşkiran 2011: H. Taşkıran ve Z. F. Taşkıran, “İki Yüzeyli Aletlerin Anadolu’daki Dağılımında Yeni bir Nokta: Afyonkarahisar”, H. Taşkıran, M. Kartal, K. Özçelik, M. B. Kösem, G. Kartal(Ed), Işın Yalçınkaya’ya Armağan, Bilgin Kültür Yayınları, Ankara, 235-244.
Tomsky 1981: J. Tomsky, “Das Altpalaeolithikum in Vorderen Orient”, Wiesbaden, Dr. Ludwig Reichert.
Tüfekçi̇-Si̇vas 2004: T. Tüfekçi-Sivas, “2002 Yılı Eskişehir- Kütahya- Afyonkarahisar İlleri Yüzey Araştırması”, AST, 21, 155-166.
Tüfekçi̇-Si̇vas ve Si̇vas 2003: T. T. Sivas ve H. Sivas, “Eskişehir- Kütahya- Afyonkarahisar İlleri 2001 Yılı Yüzey Araştırması”, AST 20, 285-298.