MÖ 3.BINYILDA YUKARI DICLE BÖLGESI'NIN SOSYOEKONOMIK DINAMIKLERINE KISA BIR BAKIŞ

Yukarı Dicle Bölgesi’ndeki Ilısu Barajı ve HES Projesi kapsamındaki kazılar, bölgenin, komşu bölgelerFırat ve Habur’un aksine, Tunç Çağı boyunca şehir devletleri, büyük yerleşim yerleri ve hiyerarşik yerleşim sistemleri gibi karmaşıklıklara şahit olmadığını göstermektedir. Kent merkezli bir sistem ve yerleşim hiyerarşisi yerine, heterarşik ve otonom örgütlerle birlikte küçük ve orta ölçekli yerleşim birimlerinden oluşan bir model anlaşılmaktadır. Bölgenin sadece komşu kültürlerle yakın temasta olmadığı, aynı zamanda karmaşık iç dinamikleri olan farklı sosyal yapılara da şahit olduğu görünmektedir. Bu çalışma, Yukarı Dicle Bölgesi’nde sosyoekonomik çeşitliliğe yol açan bu dinamikleri ele almaya çalışmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, bu bölge-içi değerlendirme, Yukarı Dicle Bölgesi’nin Tunç Çağı’ndaki durumu arkeolojik kazılardan elde edilen verilere göre kısaca özetlemekte ve Tunç Çağı evreleri için çeşitli sosyoekonomik organizasyonlar önermektedir.

A Brief Overview of the Socioeconomic Dynamics of the Upper Tigris Region during the Third Millennium BC

Excavations within the scope of the Ilısu Dam and HEPP Project in the Upper Tigris Region indicatethat the region did not witness complexities such as city states, large settlements, and hierarchical settlement systems throughout the Bronze Age, unlike the neighbouring regions of Euphrates and Khabur.Instead of a city-centric system and settlement hierarchy, a model made up of small- and medium-sizedsettlements in association with the heterarchical and autonomous organizations is understood. It appearsthat the region is not only in close contact with the neighbouring cultures, but also witnesses differentsocial structures with complex internal dynamics. This study tries to address these dynamics that led tosocioeconomic diversity in the Upper Tigris Region. In accordance with this purpose, this intraregionalconsideration briefly summarizes the state of the Bronze Age in the Upper Tigris Region according to thedata obtained from archaeological excavations and suggests various socio-economic organizations forthe phases of the Bronze Age.

PDF

___

Abay 2006: E. Abay, “Geç Uruk ‘ Çöküşünden Sonra Güneydoğu Anadolu’da Siyasi Yapılanma ve Bölgeselleşme Eğilimleri”, In (Eds.) A. Erkanal Öktü, E. Özgen, S. Günel, T. Ökse, and H. Tekin, Hayat Erkanal’a Armağan Kültürlerin Yansıması, İstanbul: Homer Kitabevi, 25–34.
Akçay 2017: A. Akçay, “A Late Uruk-Early Bronze Age Transitional Period Cemetery in the Upper Tigris Region: Aşağı Salat.” Olba XXV, 49–90.
Akkermans and Schwartz 2003: P.M.M.G. Akkermans, G. M. Schwartz, The Archaeology of Syria. From Complex Hunter-Gatheresto Early Urban Societies (C. 16,000-300 BC). Cambridge: Cambridge University Press.
Algaze 1989: G. Algaze, “A New Frontier: First Results of the Tigris-Euphrates Archaeological Reconnaissance Project, 1988.” JNES 48(4), 241– 281.
Algaze et al. 1991: G. Algaze, R. Breuninger, C. Lightfoot, M. Rosenberg, “The Tigris-Euphrates Archaeological Reconnaissance Project: A Preliminary Report of the 1989-1990 Seasons.” Anatolica XVII, 175–240.
Archi 2015: A. Archi, Ebla and ItsArchives, Berlin:Walter de Gruyter Inc.
Ay 2004: E. Ay, “2001 Yılı Müslümantepe Kazıları.” In (Eds.) N. Tuna, J. Greenhalg, J. Velibeyoğlu, Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik ve Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 2001 Yılı Çalışmaları, Ankara: ODTÜ Tarihsel Çevre Araştırma ve Değerlendirme Merkezi (TAÇDAM), 375–382.
Ay 2011: E. Ay,“2002 Yılı Müslümantepe Kazıları.” In (Eds.) N. Tuna, O. Doonan, Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik ve Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 2002 Yılı Çalışmaları, Ankara: ODTÜ Tarihsel Çevre Araştırma ve Değerlendirme Merkezi (TAÇDAM), 515-527.
Ay et al. 2013: E. Ay, A. Ay, Ç.M. Tarhan “ Müslümantepe Kazıları 2005-2008.” In Ilısu Barajı ve HES Projesi Arkeolojik Kazıları 2004-2008 Çalışmaları-The Ilısu Dam and HEP Project Excavations Seasons 2004-2008. Diyarbakır: Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism, 273-302.
Barjamovic 2008: G. Barjamovic, “The Geography of Trade: Assyrian Colonies in Anatolia c. 1975- 1725 BC and the Study of Early Interregional Networks of Exchange”, In (Ed) J.G. Dercksen Anatolia and the Jazira during the Old Assyrian Period(Old Assyrian Archives Studies)(Pihans vol 111), Leiden: Nederlands Instituut door het Nabije Osten, 87-100.
Bartl 2012: P. V. Bartl, “Giricano and Ziyaret Tepe: Two Middle Bronze Age Sites in the Upper Tigris Region.” In (Eds.) N. Laneri, P. Pfalzner, S. Valentini, Looking North. The Socioeconomic Dynamics of Northern Mesopotamian and Anatolian Regions during the Late Third and Early Second Millennium BC, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 175–192.
Bartl 2014: P. V. Bartl, “The Upper Tigris - Cultural Autonomy or Interdependence ? The Case of Ziyaret Tepe and Giricano” In (Ed.) D. Bonatz, The Archaeology of Political Spaces. The Upper Mesopotamian Piedmont in the Second Millennium B.C., Berlin: De Gruyter, 131–150.
Baştürk 2010: E. Baştürk, “Assur Devletinin Yukarı Dicle Vadisi Yayılımı ve Politik Uygulamaları-Expansion and The Imperal Practices of the Assyrian State in the Upper Tigris Valley.” In (Ed.) D.B. Erciyas, Güneydoğu Anadolu Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul: Ege Yayınları, 139–156.
Baştürk 2014: E. Baştürk, “Arkeolojik Veriler Işığında Botan Vadisi’ndeki MÖ. II. Binyıl Kültürleri.” Unpublished Doctoral Dissertation, Ege University, Archaeology Department, İzmir.
Batıhan 2014: M. Batıhan, “Başur Höyük Eski Tunç Çağı Mezarları ve Buluntuları.” Unpublished Master’s Thesis, Ankara Üniversitesi. Archaeology Department, Ankara.
Berthon 2014: R. Berthon, “Small but Varied: The Role of Rural Settlements in the Diversification of Subsistence Practices as Evidenced in the Upper Tigris River Area (Southeastern Turkey) during the Second and First Millennia BCE.” Journal of Eastern Mediterranean Archaeology and Heritage Studies 2(4): 317–29.
Berthon 2015: R. Berthon, “Middle Assyrian Herding Practices in the North of the Empire : A View from Dunnu-Ša-Uzibi.” In (Ed.) B. S. Düring, Understanding Hegemonic Practices of the Early Assyrian Empire. Essays Dedicated to Frans Wiggermann, Leiden: Nederlands Instituut Voor Het Nabue Oosten, 189–198.
Beşikçi 1992: İ. Beşikçi, Doğu Anadolu’da Göçebe Kürt Aşiretleri, First Edit, Ankara: Yurt Kitap Yayın.
Beşikçi 2014: İ. Beşikçi, Doğu’da Değişim ve Yapısal Sorunlar. Göçebe Alikan Aşireti. First Edit. İstanbul: İsmail Beşikçi Vakfı Yayınları.
Brancato 2017: R. Brancato, Settlement Patterns and Political Landscapes in the Upper Tigris Valley, Roma:Arbor Sapientiae Editore.
van Bruinessen 1992: M. van Bruinessen, Agha, Shaikh and State. The Social and Political Structures of Kurdistan, London-New Jersey: Zed Books.
Connan et al 2018: J. Connan, O. Kavak, H. Sağlamtimur, M. Engel, A. Zumberge, J. Zumberge, “A Geochemical Study of Bitumen Residues on Ceramics Excavated from Early Bronze Age Graves (3000–2900 BCE) at Başur Höyük in SE Turkey.”, Organic Geochemistry 115, 1–11.
Creekmore 2007: A. Creekmore, “The Upper Tigris Archaeological Research Project (UTARP): A Summary and Synthesis of the Late Chalcolithic and Early Bronze Age Remains From The First Three Seasons at Kenan Tepe.” Anatolica 33, 75– 128.
Cribb 1991: R. Cribb, Nomads in Archaeology, Cambridge: Cambridge University Press.
Crumley 1995: C. Crumley “Heterarchy and the Analysis of Complex Societies” Archaeological Papers of the American Anthropological Association (6), 1-5. Çambel and Braidwood 1980: H. Çambel, R. B. Braidwood, Güneydoğu Anadolu Tarihöncesi Araştırmaları I/Prehistoric Research in Southeastern Anatolia I, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi.
D’Agostino 2012: A. D’Agostino, “Hirbemerdon Tepe and the Upper Tigris Valley during the Early Second Millennium BC: A First Assessment of the Local Pottery Horizon.” In (Eds.) N. Laneri, P. Pfälzner, S. Valentini, Looking North. The Socioeconomic Dynamics of Northern Mesopotamian and Anatolian Regions during the Late Third and Early Second Millennium BC, Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 193–212.
Efe 2007: T. Efe, “The theories of the ‘Great Caravan Route’ between Cilicia and Troy: the Early Bronze Age III period in inland western Anatolia”, AnSt(57),47-64.
Forlanini 2006: M. Forlanini, “Étapes et Itineraries Entre Asˇsˇur et l’Anatolie Des Marchandes PaléoAssyriens: Nouveaux Documents et Nouveaux Problèmes.” Kaskal 3, 147–175.
Foster 2009: C. P. Foster, “Household Archaeology and the Uruk Phenomenon: A Case Study from Kenan Tepe, Turkey.” Doctoral Dissertation. Near Eastern Studies in the Graduate Division of the University of California, California.
Frangipane 2009: M. Frangipane, “Rise and Collapse of The Late Uruk Centres in Upper Mesopotamia and Eastern Anatolia.” Scienze dell’Antichita. Storia Archeologia Antropologia 15, 25–41.
Frangipane 2017: M. Frangipane, “The Role of Metallurgy in different type of Hierarchical Society in Mesopotamia and Eastern Anatolia”, In (Eds.) P.W. Stockhammer and J. Maran Appropriating Innovations Entangled Knowledge in Eurasia, 5000-1500 BCE, Oxford: Oxbow Books, 171-183.
Frayne 1993: D. Frayne, The Royal Inscriptions of Mesopotamia Early Periods/Volume 2 Sargonic and Gutian Periods(2334-2113 BC), University of Toronto Press.
Genç 2016: E. Genç, “2014 Yılı Kuriki Höyük Kazısı.” KST 37(3), 165–182.
Genç et al. 2012: E. Genç, V. Stefano, A. D’Agostino “Kuriki Höyük Archaeological Project 2010 A Preliminary Report.” KST 33(2), 463–480.
Genç and Köse 2017: E. Genç, B. Y. Köse “2015 Yılı Kuriki Höyük Kazısı.” KST 38(1), 279–292.
Guarducci and Laneri 2010: G. Guarducci, N. Laneri “Hirbemerdon Tepe during the Iron Age Period: A Case Study in the Upper Tigris River Region.” Anatolica 36, 17–65.
Günbattı 1997: C. Günbattı, “Kültepe’den Akadlı Sargon’a Ait Bir Tablet”, Archivum Anatolicum(anadolu Arşivleri)(3),131-155.
Hammer 2014: E. Hammer, “Local Landscape Organization of Mobile Pastoralists in Southeastern Turkey.” Journal of Anthropological Archaeology 35(1), 269–288.
Hassett and Sağlamtimur 2018: B. Hassett, H. Sağlamtimur “Radical ‘royals’? Burial practices at Başur Höyük and the emergence of early states in Mesopotamia”, Antiquity 92(363), 640-654.
Hütteroth 1959: W. D. Hütteroth, Bergnomaden Und Yaylabauern Im Mittleren Kurdischen Taurus, Marburg: Selbstverlag des Geographischen Institutes der Universität Marburg.
Issar and Zohar 2007: A. S. Issar, M. Zohar, Climate Change-Environment and History of the Near East, 2nd Editio, Berlin: Springer Verlag.
Karg 1999: N. Karg, “Gre Dimse 1998: Preliminary Report.” In (Eds.) N. Tuna, J. Öztürk, Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik ve Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 1998 Yılı Çalışmaları, Ankara: ODTÜ Tarihsel Çevre Araştırma ve Değerlendirme Merkezi (TAÇDAM), 237–296.
Khazanov 2009: A. M. Khazanov, “Specific Characteristics of Chalcolithic and Bronze Age Pastoralism In The Near East.” In (Ed.) J. Szuchman, Nomads, Tribes, and The State In The Ancient Near East. Cross-Disciplinary Perspectives, Chicago: The Oriental Institute of The University of Chicago, 119-128.
Kozbe 2013: G. Kozbe, “Diyarbakır/Kavuşan Höyük 2005-2008 Kazıları.” In Ilısu Barajı ve HES Projesi Arkeolojik Kazıları 2004-2008 Çalışmaları-The Ilısu Dam and HEP Project Excavations Seasons 2004-2008. Diyarbakır: Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism, 331–376.
Kuzucuoğlu et al. 2011: C. Kuzucuoğlu, D. Walter, S. Kunesch, F. Goupille, “Mid- to Late-Holocene Climate Change in Central Turkey: The Tecer Lake Record.” The Holocene 21(1), 173–188.
Laneri et al. 2012: N. Laneri, S. Valentini, P. Pfalzner, “Introduction” In (Eds.) L. Nicola, S. Valentini and P. Pfalzner. Looking North The Socioeconomic Dynamics of Northern Mesopotamian and Anatolian Regions During the Late Third and Early Second Millennium BC. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 1-7.
Laneri et al. 2016: N. Laneri, M. Dallai, L. Biazzo, “Phases IIA, IIB, and IIIA: The Early Bronze Age” In (Ed.) L. Nicola, Hirbemerdon Tepe Archaeological Project 2003-2013 Final Report Chronology and Material Culture. Bologna: BraDypUS, 27-39.
Laneri and Schwartz 2011: N. Laneri, M. Schwartz, “Southeastern and Eastern Anatolia in the Middle Bronze Age.” In (Ed) R. S. Sharon, G. McMahon, The Oxford Handbook of Ancient Anatolia 10,000- 323 B.C.E., Oxford: Oxford University Press, 337–360.
Matney et al. 2013: T. Matney, K. Köroğlu, J. MacGinnis, D. Wicke “Overview of Archaeological Investigations at Ziyaret Tepe/Tushan” In Ilısu Barajı ve HES Projesi Arkeolojik Kazıları 2004- 2008 Çalışmaları-The Ilısu Dam and HEP Project Excavations Seasons 2004-2008. Diyarbakır: Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism, 311-345.
Matney et al. 2015: T. Matney, T. Greenfield, K. Köroğlu, J. MacGinnis, L. Proctor, M. Rosenzweig, D. Wicke, “Excavations at Ziyaret Tepe , Diyarbakır Province, Turkey , 2011-2014 Seasons.”, Anatolica 41, 125–176.
Ozan 2007: A. Ozan,“Arkeolojik Veriler Işığında Dicle, Botan ve Garzan Vadilerinde Demir Çağlar.” In (Ed.) M. Bilen, 1. Uluslararası Siirt Sempozyumu Bildirileri, İzmir, 87–92.
Ökse 2011: A. T. Ökse, “The Early Bronze Age in Southeastern Anatolia.” In (Eds.) R. S. Sharon, G. McMahon, The Oxford Handbook of Ancient Anatolia 10,000-323 B.C.E., New York: Oxford University Press, 260–289.
Ökse 2012: A. T. Ökse: “Salattepe Stratigrafisi Işığında Yukarı Dicle Havzası Kronolojisi.” ADerg 17, 1–20.
Ökse 2014: A. T. Ökse, “Ilısu Barajı İnşaat Sahası’nda Yeni Bir Erken Tunç Çağı Mezarlığı: Tatıka.” Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Haberler 38, 8–10.
Ökse 2016: A.T. Ökse, “Continuity and Discontinuity in the Bronze Age Stratigraphical Sequences of the Upper Tigris Region: A Case Study on Salat Tepe”, In (Eds.) S. Erkut, Ö. S. Gavaz “ Studies in Honour of Ahmet Ünal” İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 367-388.
Ökse 2017: A. T. Ökse, “Tatıka Kazıları: Yukarı Dicle Havzasında ETÇ I-II Mezarlığı ve Ritüel Yapılar” In (Ed) G. Coşkun, Dumlupınar Üniversitesi V. Uluslararası Arkeoloji Sempozyumu: Arkeoloji, Anadolu, Zaman ve Mekan, Ankara: Bilgin Kültür Sanat, 15-30.
Ökse et al. 2012: A. T. Ökse, E. O. Dönmez, A. Görmüş, M. Gürbüz, M. Özdeğer, “The Middle Bronze Age Farming Economy of the Upper Tigris Region: A Reconstruction Basing on Archaeological, Archaeobotanical and Ethnoarchaeological Analysis.” Akkadica 133(1), 67–106.
Ökse et al. 2014: A. T. Ökse, A. Görmüş, E. Atay, N. Erdoğan, E. Ünal,”Ilısu Barajı İnşaat Sahası 2013 Kurtarma Kazısı”, KST 36(1), 123–136.
Özdoğan and Özdoğan 1999: M. Özdoğan, A. Özdoğan, “Archaelogical Evidence on the Early Metallurgy at Çayönü Tepesi”, In (Eds) A. Hauptmann, E. Pernicka, T. Rehren, Ü. Yalçın Der Anschnitt: Beiheft 9 The Beginnings of Metallurgy: proceedings of the international conference the beginning of metallurgy, Bochum 1995 Bochum: Dt. Bergbau-Museum, 13-22.
Özfırat 2006: A. Özfırat, Üçtepe II. Tunç Çağları (Kazı ve Diyarbakır-Bismil Yüzey Araştırmaları Işığında), İstanbul: Ege Yayınları.
Özfırat 2012: A. Özfırat, “Üçtepe and Diyarbakır Survey: During The Early and Middle Bronze Age.” In (Eds.) N. Laneri, P. Pfalzner, S. Valentini, Looking North. The Socioeconomic Dynamics of Northern Mesopotamian and Anatolian Regions during the Late Third and Early Second Millennium BC, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 117–126.
Palumbi 2007: G. Palumbi, “From Collective Burials to Symbols of Power. The Translation of Role and Meanings of the Stone-Lined Cist Burials Traditions From Southern Caucasus to the Euphrates Valley.” Scienze dell’Antichita 14, 17–44.
Palumbi 2010: G. Palumbi, “Pastoral Models and Centralised Animal Husbandry. The Case of Arslantepe.” In (Ed.) M. Frangipane, Economic Centralisation in Formative States. The Archaeological Reconstruction of the Economic System in 4th Millennium Arslantepe, vol. 3, Roma: Dipartimento di Scienze Storiche Archeologiche dell’Antichita Sapienza Universitâ di Roma, 149– 163.
Palumbi 2011: G. Palumbi, “The Arslantepe Royal Tomb and the ‘Manipulation ’ of the Kurgan Ideology in Eastern Anatolia at the Beginning of the Third Millennium.” Travaux de La Maison de l’Orient et de La Méditerranée. Série Recherches Archéologiques 58, 47–59.
Parker and Dodd 2005: B. J. Parker, L. S. Dodd, “The Upper Tigris Archaeological Research Project A Preliminary Report From the 2002 Field Season.” Anatolica 31, 69–110.
Parker and Dodd 2011: B. J. Parker, L. S. Dodd, “Yukari Dicle Arkeolojik Arastirma Projesi (UTARP): 2002 Yılı Kenan Tepe Kazilarina Genel BakisThe Upper Tigris Archaeological Research Project (UTARP): An Overview of the 2002 Excavations at Kenan Tepe.” In (Eds.) N. Tuna, O. Doonan, Ilısu Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik ve Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 2002 Yılı Çalışmaları, Ankara: ODTÜ Tarihsel Çevre Araştırma ve Değerlendirme Merkezi (TAÇDAM), 703–755.
Parker et al 2006: B. J. Parker, L. S. Dodd, A. Creekmore, E. Healey and C. Painter “The Upper Tigris Archaeological Research Project(UTARP)- A Preliminary Report from the 2003 and 2004 Field Seasons at Kenan Tepe.” Anatolica 32, 71–151.
Paulette 2013: T. Paulette, “Pastoral Systems and Economies of Mobility.” In (Eds.) T. J. Wilkinson, M. Gibson, M. Widell, Models of Mesopotamian Landscapes, Oxford: Archaeopress, 130–139. Peasnall and Algaze 2010: B. L. Peasnall, G. Algaze “The Survey of Pir Hüseyin,2004”, Anatolica 36,165-195.
Piro 2009: J. J. Piro, “Pastoralism in the Early Transcaucasian Culture: The Faunal Remains from Sos Höyük.”, Unpublished Doctoral Dissertation, New York University, Anthropology Department, New York.
Porter 2009: A. Porter, “Beyond Dimorphism: Ideologies and Materialities of Kinship as Time-Space Distanciation.” In (Ed.) J. Szuchman, Nomads, Tribes, and The State In The Ancient Near East. Cross-Disciplinary Perspectives, Chicago: The Oriental Institute of The University of Chicago, 201–225.
Pulhan and Blaylock 2016: G. Pulhan, S. Blaylock, “Gre Amer, Batman, on the Upper Tigris: A Rescue Project in the Ilısu Dam Reservoir in Turkey.” In (Eds.) K. Kopanias, J. MacGinnis, TheArchaeology of The Kurdistan Region of Iraq and Adjacent Regions, Oxford: Archaeopress, 333–352.
Radner (Ed.) 2004: (Ed.) K. Radner, Das Mittelassyrische Tontafelarchiv von Giricano/Dunnu-Sha-Uzibi Ausgrabungen in Giricano 1. Excavations at Giricano 1. Giricano Kazilari. Turnhout: Brepols.
Radner 2006: K. Radner “How to Reach the Upper Tigris: The Route Through the Tur Abdin.” State Archives of Assyria Bulletin 15, 273–305.
Radner and Schachner 2001: K. Radner, A. Schachner, “Tushan’dan Amedi’ye: Asur Döneminde Yukarı Dicle Havzasıyla İlgili Topografik Sorular.” In (Eds.) N. Tuna, J. Öztürk, J. Velibeyoğlu, Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik ve Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 1999 Yılı Çalışmaları, Ankara: ODTÜ Tarihsel Çevre Araştırma ve Değerlendirme Merkezi (TAÇDAM), 729–751.
Riehl and Nesbitt 2003: S. Riehl, M. Nesbitt, “Crops and Cultivation in the Iron Age Near East: Change or Continuity?” In (Eds.) B. Fischer, H. Genz, Ê. Jean, K. Köroğlu, Identifying Changes: The Transition From Bronze to Iron Ages in Anatolia and Its Neighbouring Regions, İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları, 301–312.
Roaf and Schachner 2005: M. Roaf, A. Schachner,“The Bronze Age to Iron Age transition in the upper Tigris region: new information from Ziyaret Tepe and Giricano”, In (Eds.) A. Çilingiroğlu, G. Darbyshire, Anatolian Iron Ages V. Proceedings of the Fifth Anatolian Iron Ages Colloquium held at Van, 6-10 August 2001, London: British Institute of Archaeology at Ankara, 115-123.
Rova 1996: E. Rova, “Ceramic Provinces Along The Middle and Upper Euphrates: Late ChalcolithicEarly Bronze Age, A Diachronic View.” BaM 27, 13–38.
Rova 2000: E. Rova, “Early Third Millennium B.C. Painted Pottery Traditions in the Jezirah”, In (Eds.) C. Marro and H. Hauptmann, Chronologies des Pays du Caucase et de L’Euphrate aux IV-III Millenaires Varia Anatolica 11, 231-254
Rova and Weiss (eds.) 2003: (Eds.) E. Rova, H. Weiss, The Origins of North Mesopotamian Civilization: Ninevite 5 Chronology, Economy, Society (Subartu IX), Turnhout: Brepols.
Rowton 1973: M. B. Rowton, “Urban Autonomy in a Nomadic Environment.” JNES 32(1/2), 201–215.
Rowton 1974: M. B. Rowton, “Enclosed Nomadism.” Journal of the Economic and Social History of the Orient 17(1), 1–30.
Rowton 1976: M. B. Rowton, “Dimorphic Structure and the Problem of the ʿapirû-ʿibrîm,.” JNES 35(1), 13–20.
Rowton 1977: M. B. Rowton, “Dimorphic Structure and the Parasocial Element.” JNES 36(3), 181–198.
Sağlamtimur 2017: H. Sağlamtimur, “Siirt-Başur Höyük Erken Tunç Çağı I Mezarları: Ön Rapor.” ADerg 22, 1–19.
Sağlamtimur and Ozan 2007: H. Sağlamtimur, A. Ozan, “Siirt-Türbe Höyük Kazısı Ön Rapor.” ADerg 10 (2), 1–32.
Sağlamtimur and Ozan 2014: H. Sağlamtimur, A. Ozan, “Başur Höyük 2012 Yılı Kazı Çalışmaları.”, KST 35(3), 514–529.
Sağlamtimur et al. 2018: H. Sağlamtimur, A. Ozan, E. Baştürk, M. Batıhan, İ. Aydoğan, “Başur Mound” In (Ed.) F. Baş, Ilısu Baraj Kazıları/Ilısu Dam Excavations, Ankara, 97-110.
Schachner 2018: A. Schachner, “Orta Assur Krallarının Anadolu’daki Çıkarları” In (Eds.) K. Köroğlu, S. F. Adalı, Assurlular Dicle’den Toroslar’a Tanrı Assur’un Krallığı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 108-125.
Szuchman 2009: J. Szuchman, “Bit Zamani and Assyria.” Syria 86, 55–65.
Şahoğlu 2005: V. Şahoğlu, “The Anatolian Trade Network and the Izmir Region During the Early Bronze Age” OxfJA 24(4), 339-361. Şenyurt 2002: Y. Şenyurt, “Aşağı Salat 2000 Yılı Kazısı.” In (Eds.) N. Tuna, J. Velibeyoğlu, Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik ve Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 2000 Yılı Çalışmaları, Ankara: ODTÜ Tarihsel Çevre Araştırma ve Değerlendirme Merkezi (TAÇDAM), 671–687.
Şenyurt 2004: Y. Şenyurt, “Aşağı Salat 2001 Yılı Kazısı.” In (Eds.) N. Tuna, J. Greenhalg, J. Velibeyoğlu, Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik ve Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 2001 Yılı Çalışmaları, Ankara: ODTÜ Tarihsel Çevre Araştırma ve Değerlendirme Merkezi (TAÇDAM), 641-657.
Ur and Hammer 2009: U. Jason, E. Hammer, “Pastoral Nomads of the 2nd and 3rd Millennia A.D. on the Upper Tigris River, Turkey: The Hirbemerdon Tepe Survey.” Journal of Field Archaeology 34(1), 37–56.
Weiss 2015: H. Weiss, “Megadrought, Collapse and Resilience in Late 3rd Millennium BC Mesopotamia.” In (Eds.) H. Meller, H. W. Arz, R. Jung, R. Risch, 22oo BC – Ein Klimasturz als Ursache für den Zerfall der Alten Welt ? 22oo BC – A climatic breakdown as a cause for the collapse of the old world ?, Halle (Saale): Landesmuseum für Vorgeschichte, 35-52.
Weiss (ed.) 2012: H. Weiss, Seven Generations Since The Falls of Akkad, Harrassowitz Verlag.
Wilhelm 1989: G. Wilhelm , The Hurrians, Aris & Phillips.