Teos Batı Nekropolisi: MÖ 5. Yüzyıl Gömüleri

Teos antik kenti batısında yapılan kurtarma kazılarında MÖ 5. yüzyıl 2. yarısı ile MÖ 2. yüzyıl ilk yarısıarasında kullanım görmüş bir nekropolis alanı açığa çıkarılmıştır. Nekropoliste 3 gömü evresi tespit edilmiştir. Bunlardan en erkeni olan ve MÖ 5. yüzyıl 2. yarısı ile MÖ 4. yüzyıl ilk yıllarına tarihlenen ilk gömü evresi bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu gömü evresindeki mezarların büyük çoğunluğupişmiş toprak Klazomenai lahitleridir. Az sayıda taş sanduka, pithos ve kremasyon mezar gözlenmiştir.Daha güvenli tarihlenebilen Attika seramiği içeren kontekstler sayesinde Klazomenai lahitlerinin üretimin ve kullanımının MÖ 5. yüzyıl sonlarına kadar sürdüğü belgelenmiştir. Korunma durumları iyi olmamakla birlikte, mevcut veriler bu lahitlerin figür bezemeli olduğuna işaret eder. Mezar hediyesi olarakmezar içlerine su mermeri alabastronlar yerleştirilirken, mezar kenarına ya da kapak üstüne seramiklerbırakılmıştır. Ele geçen yerel seramiğin Arkaik dönem form ve bezeme geleneklerinin izlerini taşıdığı dikkat çekmektedir. Bilhassa “Sub-Geometrik” olarak sınıflandırılan bantlı skyphosların üretiminin devamediyor olması, yeni bir veri olarak İonia arkeolojisine katkı sağlayacaktır. İonia Ayaklanması sonrasındaşehirlerin terk edilmesi ve/veya ilgili tabakalarda kazı yapılıp yayınlanmaması nedeniyle önemli bir eksiklik olarak kalan İoniaʼnın MÖ 5. yüzyıl kültürü probleminde Teos Batı Nekropolisi buluntuları anlamkazanmaktadır.

WESTERN NECROPOLIS OF TEOS: THE GRAVES OF THE FIFTH CENTURY BC

A necropolis area that was used between the 2nd half of the 5th century BC and the first half of the 2nd century BC was unearthed during the rescue excavations in the west of Teos ancient city. 3 burial phases were identified in the necropolis. The earliest burial phase, dated at 5th century BC and the first years of the 4th century BC, is the subject of this study. The majority of the burials in this burial phase are terracotta Clazomenian sarcophagi. A small number of cist graves, pithoi and cremation graves were observed. It was documented that the production and use of the Clazomenian sarcophagi lasted until the end of the 5th century BC thanks to the contexts containing Attic pottery which could be dated more safely. Although their preservation is not good, the available data indicate that these sarcophagi were decorated with figures. Alabaster alabastrons were placed inside the graves as gifts, pottery were left near the edges of tomb or on the lids. It is noteworthy that the local pottery have traces of Archaic form and decoration traditions. The continuation of the production of banded skyphoi, which are classified as “Sub-Geometrical”, will contribute to Ionian archeology as a new data. The findings of the Western Necropolis of Teos, have become meaningful in the problem of 5th century BC culture of the Ionia, which was missing due to the abandonment of cities after Ionian Revolt and/or not being able to excavate on the related layers and publish.

PDF

___

Agora XII: B.A. Sparkes- L. Talcott, Black and Plain Pottery of the 6th, 5th, 4th Centuries B.C. The Athenian Agora, Vol.12, Princeton, 1970.
Alexandrescu 1978: P. Alexandrescu, La Ceramique D’epoque Archaique Et Classique (VII-IVs), Histria IV, Bucuretsi.
Amyx 1958: D.A. Amyx, “The Attic Stelai. Part III: Vases and Other Containers”, Hesperia 27, 163-254. Boardman 1958-1959: J. Boardman, “Old Smyrna: the Attic pottery”, BSA 53-54, 152-181.
Boardman ve Hayes 1966: J. Boardman, J. Hayes, Excavations at Tocra, 1963–1965: The Archaic Deposits, I. (British School at Athens, Supplementary Vol. 4.), London.
Boehlau ve Schefold 1942: J. Boehlau ve K. Schefold, Larisa am Hermos Vol.3, Die Ergebnisse der Ausgrabungen 1902-1934, Berlin.
Boulter 1963: C.G. Boulter, “Graves in Lenormant Street Athens”, Hesperia 32, 113-137.
Cook 1981: R.M. Cook, Clazomenian Sarcophagi (Forschungen zur antiken Keramik; Reihe 2, Kerameus; Bd. 3.), Mainz/Rhein. Corinth XIII: C. W. Blegen, H. Palmer, R. S. Young, The North Cemetery, Corinth, Vol. XIII, Princeton, 1964.
Doğan 2009: T. Doğan, Antandros Nekropolisi’nde Ele Geçen Strigilis Buluntuları, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
Ersoy 1993: Y.E. Ersoy, Clazomenae, The Archaic Settlement (Unpublished PhD Thesis), Bryn Mawr, (UMI Ann Arbor MI48103).
Güllüsaç 2018: Ş. Güllüsaç, Teos Batı Nekropolü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Güngör 1994: Ü. Güngör, Klazomenai Karantina Adası Sondaj 1 Tabakalanması, (Yayınlanmamış Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, İzmir.
Güngör 2004: Ü. Güngör, “The History of Klazomenai in the 5th Century and the Settlement on the Island”, in. A. Moustaka, E. Skarlatidou, M. –C. Tzannes, Y. Ersoy (eds.) Klazomenai, Teos and Abdera: Metropoleis and Colony, Proceedings of the International Symposium held at the Archaeological Museum of Abdera, 20-21 October 2001, Thessaloniki, 121-131.
Güngör 2006a: Ü. Güngör, “Archaic Ring- Askoi Found in Klazomenai”, ADerg 8, 43-58.
Güngör 2006b: Ü. Güngör, Klazomenai Yıldıztepe Nekropolisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Herrmann 1894: P. Herrmann, “Erwerbungen der Antikensammlung in Deutschland”, AA 1-213.
Hürmüzlü 1995: B. Hürmüzlü, Klazomenai’deM.Ö. 7. ve 6. Yüzyıl Bezemeli Vazo Formları, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Hürmüzlü 2003: B. Hürmüzlü, Klazomenai Akpınar Nekropolisi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Jacobi 1929: G. Jacobi, Scavi nella Necropoli di Jalisso, 1924-28, Clara Rhodos 3, Bergamo.
Jacobi 1931: G. Jacobi, Scavi nellaNecropoli diCamiresi, 1929-30, Clara Rhodos 4, Bergamo.
Kerameikos XV: B. Vierneisel-Schlörb, Die figürlichen Terrakotten griechischer Zeit, Kerameikos XV, Berlin, 1998.
Koukoulı-Chrysanthakı 1994: C. KoukouliChrysanthaki, “The Cemeteries Abdera”, in. J. de La Geniere (ed.), Necropoles et Societes Antiques, Actes du Colloque International du Centre de Recherches Archeologiques de I’Universite de Lille III, 1991, Naples, 33-77.
Lamb 1932: W. Lamb, “Antissa”, BSA 32, 41-67. LIMC II: Aphrodisias- Athena, The Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae, Vol. 2, Zurich, 1984.
Monakhov 2003: S. I. U. Monachov, ГРЕЦЕСКИЕ АМФОРЫ В ПРИЦЕРНОМОРЪЕ. Moskova.
Schıerıng 1979: W.Schiering,“Milet:Eine Erweiterung der Grabung östlich des Athenatempels”, IstMitt 29, 77-108.
Steın 1998: G.J. Stein, “1996 Excavations at Hacınebi Tepe”, KST 19.1, 179-207.
Tuna-Nörlıng 1996: Y. Tuna-Nörling, Attische Keramik aus Klazomenai, Saarbrücker Studien zur Archäologie und alten Geschichte.
Üney 2009: A. Üney, Antandros Örneğinde Podyumlu Mezarlar ve Mezarlık Yapıları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Uzun 2007: Klazomenai Dalgalı Çizgi Bezekli Seramiği, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Vıerneısel-Schlörb 1966: B. Vierneisel-Schlörb, “Eridanos-Nekropole”, AM 81, 1-135.
Voıgtländer 1982: W. Voigtländer, “Funde aus der Insula westlich des Buleiterion in Milet”, IstMitt 32, 30-173.
Wınter 1903: F. Winter, Die Typen der figurlichen Terrakotten I, Berlin.
Yıldırım 2009: B. Yıldırım, Antandros Nekropolisi Sikke Kontekstli Mezarlar, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Zeren-Hasdağlı 2014: M. Zeren-Hasdağlı, Albertinum Grubu ve Çevresindeki Klazomenai Lahitleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Zeren-Hasdağlı 2018: M. Zeren-Hasdağlı, “Klazomenai Geç Klasik Dönem Yerel Üretim Kâseleri”, ADerg 23, 107-139.