Şarhöyük – Dorylaion Kazılarında Tespit Edilen Erken Tunç Çağı Çanak Çömleği

1989 yılından günümüze dek devam eden Şarhöyük - Dorylaion Kazıları, Geç Tunç Çağdan (ŞH V) Bizans Dönemine (ŞH I) kadar uzun yıllarca yerleşilmiş pek çok mimari tabakayı gün yüzüne çıkarmıştır. Ancak, Erken ve Orta Tunç Çağlara ait malzeme, höyükte tespit edilebilmesine rağmen henüz mimari tabakalarıyla açığa çıkartılamamıştır. Höyük üzerinde farklı yıllarda ve farklı alanlarda yapılan çalışmalarda, özellikle Geç Roma ve Bizans dönemlerinde Hellenistik (ŞH III) tabakaların doldurularak teraslanması sırasında kullanılan toprak içinde dikkati çeken miktarda Erken Tunç Çağı malzemesi tespit edilmiştir. Anılan Erken Tunç Çağı malzemesi figürinler, ağırşaklar, ağırlıklar ve bir mühür dışında, göz ardı edilmemesi gerektiğini düşündüğümüz bir Erken Tunç Çağı çanak çömlek repertuvarı sunmaktadır. Malzeme çeşitliliği ve höyüğün birbirinden çok uzak noktalarında bulunabilmesi, anılan malzemeyi barındıran toprağın, höyük üzerindeki farklı ve şu anda toprak altındaki bir koniden veya çok yakındaki bir Erken Tunç Çağı yerleşmesinden taşındığını düşündürmektedir. Bu makalenin amacı, Şarhöyük - Dorylaion Kazılarında bugüne dek tespit edilmiş bulunan Erken Tunç Çağı çanak çömleğinin genel bir tanıtımını yaparak Erken Tunç Çağı çalışmalarına bir katkı sağlayabilmektir

[EARLY BRONZE AGE POTTERY UNEARTHED AT ŞARHÖYÜK – DORYLAION EXCAVATIONS]

Being carried on since 1989, Şarhöyük – Dorylaion Excavations has revealed a series of architectural levels of long-term settlements, beginning with the Late Bronze Age (ŞH V) up to the Byzantine Period (ŞH I). However, the architectural levels belonging to the Early and Middle Bronze Ages could not have been unearthed despite the fact that the material from the mentioned periods are attested on the mound. During the excavations conducted in different seasons and on various sectors of the mound, a remarkable mount of Early Bronze Age material was detected within the filling soil carried by the Late Roman and Byzantine periods for filling and terracing the Hellenistic levels (ŞH III). The mentioned Early Bronze Age material is represented by figurines, spindle-whorls, weights, and besides, a relatively good repertory of Early Bronze Age pottery. The variety of the findings and their vast distribution over the mound makes one think that the soil including the Early Bronze Age material was removed from a different cone on the mound that is absent to us today, or from a very close Early Bronze Age settlement. The aim of this paper is to introduce the Early Bronze Age pottery unearthed at Şarhöyük – Dorylaion up today, and to make a contribution to the Early Bronze Age studies

PDF

___

Darga 1994: M. Darga, “Şarhöyük-Dorylaion Kazıları (1989–1992)”, KST 15.1, 481-501.
Darga 1995: M. Darga, “1993 Yılı Şarhöyük-Dorylaion (Eskişehir) Kazıları”, KST 16.1, 351-367.
Darga 2004: “Şarhöyük-Dorylaion (Eskişehir) Kazılarında Hitit Buluntuları (1989–2003)”, in: T. Korkut, H. İşkan ve G. Işın (Eds.), 60. Yaşında Fahri Işık’a Armağan. Anadolu’da Doğdu/Festschrift für Fahri Işık zum 60.Geburstag, İstanbul, 269-283.
Darga ve Tüfekçi-Sivas 2000: M. Darga, T. TüfekçiSivas, “Şarhöyük-Dorylaion Kazı Çalışmaları 1997- 1998”, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi I/2, 97-127.
Darga ve Tüfekçi-Sivas 2001: M. Darga, T. TüfekçiSivas, “Şarhöyük-Dorylaion 1999 Yılı Kazı Çalışmaları’. KST 22.2, 51-62.
Darga vd. 2002: M. Darga, T. Tüfekçi-Sivas, H. Sivas, “2000 Yılı Şarhöyük-Dorylaion Kazıları”, KST 23.2, 207-218.
Darga vd. 2003: M. Darga, T. Tüfekçi-Sivas, H. Sivas, “2001 Yılı Şarhöyük/Dorylaion Kazısı ve Karatuzla Nekropolü Temizlik Çalışmaları”, KST 24.2, 47-58.
Darga vd. 2005: M. Darga, T. Tüfekçi-Sivas, H. Sivas, “Şarhöyük-Dorylaion Kazısı 2003 Yılı Çalışmaları”, KST 26.2, 343-350.
Efe 1988: T. Efe, Demircihüyük: Die Ergebnisse der Ausgrabungen 1975-1978. Band 3.2. Die Keramik - 2. Die frühbronzezeitliche Keramik der jüngeren Phasen (ab Phase H ), Mainz am Rhein.
Efe ve Türkteki 2005: T. Efe, M. Türkteki, “The stratigraphy and pottery of the period transitional into the Middle Bronze Age at Küllüoba (Seyitgazi, Eskişehir)”, Anatolia Antiqua 13, 119-144.
Gunter 1991: A.C. Gunter, The Gordion Excavations Final Reports Volume 3. The Bronze Age, Philadelphia.
Lloyd ve mellaart 1962: S. Lloyd, J. Mellaart, Beycesultan 1. The Chalcolithic and Early Bronze Age Levels, London.
Lloyd ve Gökçe 1951: S. Lloyd, N. Gökçe, “Excavations at Polatlı: A New Investigation of Second and Third Millennium Stratigraphy in Anatolia”, AS 1, 21-75.
Sarı 2004: D. Sarı, Küllüoba İlk Tunç Çağ II Çanak Çömleği, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış YL Tezi, İstanbul.
Sarı 2009: D. Sarı, “Late EB II Pottery Recovered in Complex II of Küllüoba”, Anatolia Antiqua 17, 89-132.
Sarı 2011: D. Sarı, İlk Tunç Çağı ve Orta Tunç Çağı’nda Batı Anadolu’nun Kültürel ve Siyasal Gelişimi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Sarı 2017: D. Sarı, “Frigya’nın Doğusunda, Antik Germia ve Civarında Yer Alan Tunç ve Demir Çağı Yerleşimlerinden Toplanan Çanak Çömleğin Genel bir Değerlendirilmesi”, The Journal of Academic Social Science 42, 488-508.
Sivas 2004: H. Sivas, “Eskişehir’den İlk Tunç Çağına Ait İki Pişmiş Toprak Kadın Figürini”, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 2, Sayı 1,2, 229-234.
Sivas 2009: H. Sivas, “Eskişehir’den İlk Tunç Çağı’na Ait İki Pişmiş Toprak Kadın Figürini”, in: H. Sağlamtimur, E. Abay, Z. Derin, A.Ü. Erdem, A. Batmaz, F. Dedeoğlu, M. Erdalkıran, M.B. Baştürk, E. Konakçı (Eds.), Altan Çilingiroğlu’na Armağan. Yukarı Deniz’in Kıyısında Urartu Krallığına Adanmış Bir Hayat, İstanbul, 627-631.
Şahin 2013: F. Şahin, Küllüoba Höyüğü Orta Tunç Çağı’na Geçiş Dönemi (Übergangsperiode): Mimari ve Çanak Çömlek, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
Şahin 2016: F. Şahin, “Küllüoba Orta Tunç Çağına Geçiş Dönemi: Mimarîsi ve Çanak Çömleği”, Arkeometri Sonuçları Toplantısı 30, Ankara, 39-54. Tüfekçi-Sivas, 2010: T. Tüfekçi-Sivas, “Şarhöyük. Eskişehir’in Geçmişini Aydınlatan Işık”, Aktüel Arkeoloji Dergisi 14 (Mart), 56-73.
Türkteki 2012: M. Türkteki, “Batı ve Orta Anadolu’da Çark Yapımı Çanak Çömleğin Ortaya Çıkışı ve Yayılımı”, MASROP, 45-111.