ORTA ANADOLU’DA TUNÇ ÇAĞLARINDA TAHIL DEPOLAMA SİSTEMLERİNE GENEL BAKIŞ

Orta Anadolu Tunç Çağı topluluklarının sosyo-ekonomik ve siyasi organizasyonları farklı bakış açıları üzerinden sınırlı sayıdaki çalışmaları içermektedir. Dönemin sosyal ve iktisadi yaşamına ilişkin sınırlı bilgilerimiz çoğunlukla arkeolojik veriler vasıtasıyla kazanılmaktadır. Arkeolojik alanlarda ortaya çıkarılan en önemli yapılardan biri de silolardır. En erken dönemlerden beri insanlar, toplayıcılık veya tarım aktiviteleri sonucu elde ettiği tüketim fazlası ürünleri farklı boyut ve şekillerde inşa ettikleri silolarda saklayarak depolamıştır. Bu nedenle, siloların şekilleri ve boyutları ile içermiş oldukları bitkisel kalıntılar sosyo-ekonomik ve kültürel yaşamın anlaşılmasında önemlidir. Arkeolojik bulgular Erken Tunç Çağı’ndan itibaren organize bir tahıl depolama işleminin gerçekleştirilmiş olduğunu göstermekle birlikte, arkeolojik kayıtlarda depolama yöntemleri, yapım teknikleri ve tipolojik özellikler ve yalıtım yöntemleri hakkındaki bilgiler oldukça sınırlıdır. Depolama birimlerine ilişkin söz konusu detaylar dönemin depo yapılarının tasarımları ve söz konusu tasarımları meydana getiren toplulukların sosyo-ekonomik organizasyonları hakkında önemli çıkarımlar sağlar. Bu çalışmada Tunç Çağlar’ında Orta Anadolu’da tahıl depolama sistemleri arkeolojik verilerden yola çıkarak, anahtar yerleşimler ışığında incelenmiş ve söz konusu sistemin toplumsal gelişim süreçleriyle ilişkisi değerlendirilmiştir.

A General Overview About Grain Storage Systems of Bronze Ages in Central Anatolia

The socio-economic and political organizations of Central Anatolian socities of Bronze Age include limited studies over some different perpectives. Our limited information about the social and economic life of the period comes mostly from the archaeological data. One of the most significant structure which has been discovered in archaeological areas, is silo. Since the earliest periods, people have stored the surplus products that they had obtained from gathering and agricultural activities, in silos they had built in different size and shapes. This is why the size and shapes of silos and the botanical remains they have had, are essential for comprehending the socio-economic and cultural life. Although the archaeological data show that an organized activity of grain storage has been actualized since the Early Bronze Age, information about storage methods, producing techniques, typological features and isolation methods are very limited. The subject details about the storage units provide some important inferences about the designs of storage structures of the period and the socio-economic organizations of people who had created the subject designs. During this paper, the systems of grain storage of Bronze Ages in Central Anatolia have been studied within the consideration of the archaeological data in the light of the key settlements, and the relation of the subject system with the social development processes has been evaluated.

___

  • Amiet, Pierre. La glyptique mesopotamienne archaïque. Paris: Centre national de la recherche scientifique, 1961.
  • Amiet, Pierre. Glyptique susienne des origines à l'époque des Perses achéménides. Mémoires de la Délégation archéologique en Iran 43, Paris: Librarie Orientaliste Paul Geuthner, 1972.
  • Arbuckle, Benjamin S., “The Rise of Cattle Cultures in Bronze Age Anatolia”, Journal of Eastern Mediterranean Archaeology and Heritage Studies 2/4, (2014): 277-297.
  • Arslan, Melih, Gülçin İlgezdi Bertram, Jan K. Bertram. “Çayyolu Höyük-Ankara’da Bir Geç Kalkolitik/İlk Tunç Çağ Yerleşmesi”, Anadolu/Anatolia 39, (2013): 139-164.
  • Atak, Mehmet. “Buğday ve Türkiye Buğday Köy Çeşitleri”, Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 22/2, (2017): 71-88.
  • Aydın, Önder, Giorgio Gasco, Nihal Çetintürk. “Courtyards in Ancient Anatolia: a Discussion of the Architectural Features of Open Spaces from the Neolithic Age to the End of the Bronze Ages”, Gazi University Journal of Science 27/2, (2014): 823-837.
  • Bachhuber, Christoph. Citadel and Cemetery in Early Bronze Age Anatolia. Monographs in Mediterranean Archaeology, London: Equinox Publishing, 2015.
  • Barjamovic, Gojko. A Historical Geography of Anatolia in the Old Assyrian Period. Copenhagen: Museum Tusculanum Press, University of Copenhagen, 2011.
  • Barjamovic, Gojko. “The Size of Kanesh and The Demography of Early Middle Bronze Age Anatolia”, L. Atıcı, F. Kulakoğlu, G.
  • Barjamovic, A. Fairbairn (ed.), Current Research at Kültepe-Kanesh: An Interdisciplinary and Integrative Approach to Trade Networks, Internationalism, and Identity. Journal of Cuneiform Studies Supplemental Series, Nu. 4, 55-68. Atlanta, Lockwood Press, 2014.
  • Barker, Georgia. “Funerary Models and Wall Scenes; The Case of the Granary”, Göttinger Miszellen, 254, (2018): 7-14.
  • Bittel, Kurt. Boğazköy Rehberi. Ankara: Eski Eserleri ve Müzeleri Sevenler Derneği, 1972.
  • Bonacossi, Daniele Morandi. “Early Bronze Age Crops and Storage Techniques at Mishrifeh, Central-Western Syria”, L. Milano (ed.), Paleonutrition and Food Practices in the Ancient Near East: Towards a Multidisciplinary Approach. History of the Ancient Near East /Monographs XIV, 237-252. Padova: Sargon Editrice e Libreria, 2014.
  • Currid, John D. “The beehive granaries of ancient Palestine”, Zeitschrift des Deutschen Palästina-Vereins 101, (1985): 97-110.
  • Çetinkaya, İlyas. “Sivas’ta Kırsal Yerleşimlerde Tahıl ve Saman Depolama Yöntemlerinin Etnoarkeolojik Değerlendirmesi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (KOUSBAD) 4, (2016): 61-86.
  • Çınaroğlu, Aykut ve Genç, Elif. “Alaca Höyük 1999-2000 Yılı Kazı Çalışmaları”, 23. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 28 Mayıs-1 Haziran 2001, Ankara, 23. Kazı Sonuçları Toplantısı I, (2002): 427-434.
  • Çınaroğlu, Aykut ve Çelik, Duygu. “Alaca Höyük 2007 Yılı Kazısı”, 30. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 26-30 Mayıs 2008, Ankara, 30. Kazı Sonuçları Toplantısı 3, (2001): 91-104.
  • Çınaroğlu, Aykut ve Çelik Duygu. Atatürk & Alacahöyük, Ankara: Ekici Form Ofset, 2010.
  • Çınaroğlu, Aykut ve Çelik, Duygu. “2009 Yılı Alaca Höyük Kazıları”, 32. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 24-28 Mayıs 2010, İstanbul, 32. Kazı Sonuçları Toplantısı 4, (2011): 183-193.
  • Çınaroğlu, Aykut, Duygu Çelik, Ali Güney. “2011 ve 2012 Yılı Alaca Höyük Kazıları”, 35. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 27-31 Mayıs 2013, Muğla, 35. Kazı Sonuçları Toplantısı 3, (2014): 6-18.
  • Çınaroğlu, Aykut ve Çelik, Duygu. “2013 Yılı Alaca Höyük Kazı Çalışmaları”, 36. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, (02-06 Haziran 2014, Gaziantep), 36. Kazı Sonuçları Toplantısı 1, (2015): 175-202.
  • Dirik, Kadir ve Erol, Oğuz. “Tuz Gölü ve Civarının Tektonomorfolojik Evrimi Orta Anadolu, Türkiye”, Türkiye Petrol Jeologları Derneği Bülteni, Özel Sayı 5, (2000): 27-46.
  • Ezer, Sabahattin. "Kültepe-Kanesh in the Early Bronze Age", L. Atıcı, F. Kulakoğlu, G. Barjamovic, A. Fairbairn (ed.), Current Research at Kültepe-Kanesh: An Interdisciplinary and Integrative Approach to Trade Networks, Internationalism, and Identity. Journal of Cuneiform Studies Supplemental Series 4, 5-24. Atlanta: Lockwood Press, 2014.
  • Fairbairn, Andrew. “Preliminary Archaeobotanical Investigations of Plant Production, Consumption, and Trade at Bronze Age Kültepe-Kanesh”, L. Atıcı, F. Kulakoğlu, G. Barjamovic, A. Fairbairn (ed.), Current Research at Kültepe-Kanesh: An Interdisciplinary and Integrative Approach to Trade Networks, Internationalism, and Identity. Journal of Cuneiform Studies Supplemental Series, Nu. 4, 177-193. Atlanta: Lockwood Press, 2014.
  • Fairbairn, Andrew and Omura, Sachihiro. “Archaeological İdentification and Significance of ÉSAG (Agricultural Storage Pits) at Kaman Kalehöyük, Central Anatolia”, Anatolian Studies, 55, (2005): 15-23. Fairbairn, Andrew and Bradley, Kirsten. “Archaeobotany at Kaman Kale Höyük 2007”, Anatolian Archaeological Studies XVII, (2008): 195-199.
  • Fairbairn, Andrew and Wright, Nathan J. “Grinding, Burning and Trading at Kültepe: Archaeobotanical Evidence for Economic Differences between Settlements in Anatolia's Middle Bronze Age”, F. Kulakoğlu, G. Barjamoviç (ed.), Subartu XXXIX. Movement, Resources, Interaction: Proceedings of the 2nd Kültepe International Meeting, Kültepe, 26-30 July 2015, Studies Dedicated to Klaas Veenhof, 9-27. Turnhout: Brepols, 2017.
  • Gorny, Ronald, “The Aliṣar Regional Project (1993-1994)”, The Biblical Archaeologist 58/1, (1995): 52-54.
  • Gökçek, L. Gürkan ve Kuzuoğlu Remzi. “Kültepe Metinlerinde Geçen Hububat Türleri ve Ticareti”, Akademi Günlüğü Toplumsal Araştırmalar Dergisi 1/2, (2006): 151-160.
  • Gürsan-Salzmann, Ayşe. Alacahöyük, A Reassessment of the Excavations and Sequence of the Early Bronze Age Settlement. Phd dissertation, University of Pennsylvania, 1992.
  • Hertel, Thomas Klitgaard. “The Lower Town of Kültepe: Urban Layout and Population”, L. Atıcı, F. Kulakoğlu, G. Barjamovic, A. Fairbairn (ed.), Current Research at Kültepe-Kanesh: An Interdisciplinary and Integrative Approach to Trade Networks, Internationalism, and Identity. Journal of Cuneiform Studies Supplemental Series, Nu. 4, 25-54. Atlanta: Lockwood Press, 2014.
  • Hill R., John Lacey, Peter J. Reynolds. “Storage of Barley Grain in Iron Age Type Underground Pits”, Journal of Stored Products Research 19/4, (1983): 163-171.
  • Hillman, Gordon. “On the Origins of Domestic Rye-Secale Cereale: the Finds from Aceramic Can Hasan III in Turkey”, Anatolian Studies, 28, (1978): 157-174.
  • Ioannidou, Evangelia. “Environmental Archaeology in The Southern Black Sea Region”, A. Öztan, Ş. Dönmez (ed.), Karadeniz'den Fıraat'a Bilgi Üretimleri, Önder Bilgi'ye Armağan Yazılar. 253-268. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları, 2011.
  • Irvine, Benjamin, Yılmaz Selim Erdal, Michael P. Richards. “Dietary Habits in the Early Bronze Age (3rd millennium BC) of Anatolia: A Multi-İsotopic Approach”, Journal of Archaeological Science: Reports 24, (2019): 253-263.
  • Irvine, Benjamin Titus. An Isotopic Analysis of Dietary Habits in Early Bronze Age Anatolia. Phd dissertation, Freie Universität, 2017.
  • Kantor, Helene, Pinhas Delougaz, Abbas Alizadeh. Chogha Mish, Volume I: The First Five Seasons of Excavations, 1961-1971. Oriental Institute Publications 101, Chicago: Oriental Institute of the University of Chicago, 2001.
  • Karthikeyan, Chandrasekaran, Desikathathachary Veeraragavathatham, D. Karpagam, S. Ayisha Firdouse. “Traditional Storage Practices”, Indian Journal of Traditional Knowledge 8/4 (2009): 564-568.
  • Klengel, Horst. “Zur Ökonomischen Funktion Der Hethitischen Tempel”, Studi Micenei ed Egeo-Anatolici XVI, (1975): 181-200. Kolağasıoğlu, Daniş. Cumhuriyetin 50. Yılında Çorum 1973 İl Yıllığı, Ankara, 1973.
  • Korfmann, Manfred. Demircihüyük: Die Ergebnisse der Ausgrabungen 1975-1978, Band I: Architektur, Stratigraphie und Befunde. Mainz am Rhein: Philipp von Zabern, 1983.
  • Koşay, Hamit Zübeyir. “Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekâletince Yaptırılan Ahlatlıbel Hafriyatı”, Türk Tarih, Arkeologya ve Etnografya Dergisi II, 1934: 3-100.
  • Koşay, Hamit Zübeyr Koşay. Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Alaca Höyük Kazısı 1936’daki Çalışmalara ve Keşiflere ait İlk Rapor. V/2, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1938.
  • Koşay, Hamit Zübeyr. Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Alaca Höyük Kazısı 1937-39’daki Çalışmalara ve Keşiflere ait İlk Rapor. V/1, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1951.
  • Koşay, Hamit Zübeyr ve Akok, Mahmut. Türk Tarih Kurumu Tarafından Yapılan Alaca Höyük Kazısı 1940-1948’deki Çalışmalara ve Keşiflere Ait İlk Rapor. V/6, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1966.
  • Koşay, Hamit Zübeyr ve Akok, Mahmut. Alaca Höyük Kazısı 1963-1967 Çalışmaları ve Keşiflere Ait İlk Rapor. TTKY, Seri: V, Sayı: 28, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1973.
  • Kuijt, Ian and Finlayson, Bill. “Evidence for food storage and predomestication granaries 11,000 years ago in the Jordan Valley”, The Proceedings of the National Academy of Sciences 106/27, (2009): 10966-10970.
  • Kulakoğlu, Fikri, Kutlu Emre, Ryoichi Kontani, Sabahattin Ezer, Güzel Öztürk. “Kültepe-Kaniş, Turkey: Preliminary Report on the 2012 Excavations”, Bulletin of the Okayama Orient Museum 27, (2013): 43-50.
  • Kutkam, Mehmetcik. “Demetevler-Yumurtatepe Tümülüsü 1987 Kazısı”, Anadolu Medeniyetleri Müzesi 1987 Yıllığı, (1988): 12-18.
  • Lloyd, Seton and Gökçe, Nuri. “Excavations at Polatlı: A New Investigation of Second and Third Millennium Stratigraphy in Anatolia”, Anatolian Studies 1, (1951): 21-75.
  • Makal, Mahmut. Bizim Köy, İstanbul: Literatür Yayıncılık 2008.
  • Marston, John M. “Archaeological Markers of Agricultural Risk Management”, Journal of Anthropological Archaeology 30/2, (2011): 190-205.
  • Matney, Timothy and Algaze Guillermo. “Urban development at mid-late Early Bronze Age Titriş Höyük in southeastern Anatolia”, Bulletin of the American Schools of Oriental Research 299/300, (1995): 33-52.
  • De Meester, Titus. Soils of the Great Konya Basin, Türkiye/ Büyük Konya Havzasının Toprakları, Türkiye. Wageningen: Centre for Agricultural Publishing and Documentation, 1970.
  • Mielke, Dirk Paul. “Die Grabungen an der Südspitze”, A. Müller-Karpe, V. Müller-Karpe, D. P. Mielke, H. Stümpel, E. Erkul (ed.), Untersuchungen in Kuşaklı 2000. Mitteilungen der Deutschen Orient- Gesellschaft. 133, 237-250. Berlin: Deutsche Orient-Gesellschaft, 2001.
  • Mielke, Dirk Paul. “Hittite Cities: Looking for a Concept”, H. Genz, D. P. Mielke (ed.), Insights into Hittite History and Archaeology, Colloquia Antiqua 2. 153-194. Leuven-Paris-Walpole, 2011.
  • Mielke, Dirk Paul. “Maşat Höyük ve İnandıktepe”, M. Doğan Alparslan, M. Alparslan (ed.), Hititler Bir Anadolu İmparatorluğu. 208-219. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2013.
  • Montonati, Tommaso. “Two Ancient Egyptian Models in the Historical Photographic Archive of the Museo Egizio Turin”, Rivista del Museo Egizio 2, (2018): 1-18.
  • Müller-Karpe, Andreas. “Kuşaklı-Sarissa Yukarı Ülke’de Bir Kült Merkezi”, -W. Jacob (ed.), Hititler ve Hitit İmparatorluğu-1000 Tanrılı Halk. 470-475. Bonn: Kunst - und Ausstellungshalle, 2002.
  • Müller-Karpe, Vuslat. “Kuşaklı 1998 Yılı 6. Kazı Çalışmaları Hakkında Ön Rapor”, 21. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 4-28 Mayıs 1999, Ankara, 21. Kazı Sonuçları Toplantısı I, (2000): 309-320.
  • Müller-Karpe, Vuslat. “Sivas-Kuşaklı Kazıları”, E. Yurttagül, L. Özen, C. Özduygulu (yay. haz.), 1999 Yılı Anadolu Medeniyetleri Müzesi Konferansları. 7-27. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Anadolu Medeniyetleri Müzesi, 2000.
  • Müller-Karpe, Vuslat. “1999-2001 Yıllarında Kuşaklı-Sarissa’da Yapılan Kazı ve Araştırmalar”, 24. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 27-31 Mayıs 2002, 24. Kazı Sonuçları Toplantısı I, (2003): 437-448.
  • Müller-Karpe, Vuslat. “Kuşaklı-Sarissa’da Büyük Tapınağın Bira İmalathanesi”, V. Uluslararası Hititoloji Kongresi, 02-08 Eylül 2002, Çorum, V. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri (2005): 555-574.
  • Neve, Peter. “Der Große Tempel und die Magazine”, K. Bittel, H. G. Güterbock, H. Hauptmann, H. Kühne, P. Neve, W. Schirmer (Hrsg.), Boğazköy IV: funde aus den Grabungen 1967 und 1968. 9-19. Deutsche Orient Gesellschaft 14, Berlin: Verlag Gebr. Mann 1969.
  • Neve, Peter. Büyükkale, Die Bauwerke: Grabungen 1954-1966. Boğazköy-Ḫattuša 12, Berlin: Mann, 1982.
  • Omura, Sachihiro. “Kaman Kalehöyük’teki MÖ. II. Binyıl Yuvarlak Siloları”, M. Doğan Alparslan, M. Alparslan (ed.) Hititler Bir Anadolu İmparatorluğu. 290-297. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2013.
  • Omura, Sachihiro. “2014 Yılı Kaman-Kalehöyük Kazıları Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü”, 37. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 11-15 Mayıs 2015, Erzurum, 37. Kazı Sonuçları Toplantısı 3, (2016): 381- 390.
  • Omura, Sachihiro. “2015 Yılı Kaman-Kalehöyük Kazıları”, 38. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 23-27 Mayıs 2016, Edirne, 38. Kazı Sonuçları Toplantısı 3, (2017): 527-536.
  • von der Osten, Hans Henning and Schmidt, Erich F. The Alishar Hüyük Season of 1927. Part 1, The University of Chicago Oriental Institute Publications VI, Researches in Anatolia II, Chicago: The University of Chicago Press, 1930.
  • von der Osten, Hans Henning and Schmidt, Erich F. The Alishar Hüyük Season of 1927. Part 2, The University of Chicago Oriental Institute Publications VII, Researches in Anatolia III, Chicago: The University of Chicago Press, 1932.
  • von der Osten, Hans Henning. The Alishar Hüyük Seasons of 1930-32. Part 1, The University of Chicago Oriental Institute Publications XXVIII, Researches in Anatolia VII, Chicago: The University of Chicago Press, 1937.
  • von der Osten, Hans Henning. The Alishar Hüyük Seasons of 1930-32. Part II, The University of Chicago Oriental Institute Publications XXIX, Researches in Anatolia VIII, Chicago: The University of Chicago Press, 1937.
  • Öz, Esma. Kültepe Metinleri Isığında Eski Anadolu’da Tarım ve Hayvancılık. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2011.
  • Öz, Esma. Kültepe Metinleri Işığında Eski Anadolu’da Tarım ve Hayvancılık. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2014.
  • Özgüç, Nimet. “Acemhöyük Kazıları”, Anadolu / Anatolia X, (1968): 1-28.
  • Özgüç, Nimet. “Haberler: Acemhöyük Kazıları”, Belleten XXXVII/147, (1973): 441-442.
  • Özgüç, Nimet. “Haberler: Acemhöyük Kazıları 1981 Yılı Çalışmaları”, Belleten XLVI, (1982): 989-990.
  • Özgüç, Tahsin. Kültepe-Kanis I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1959.
  • Özgüç, Tahsin, Maşat Höyük Kazıları ve Çevresindeki Araştırmalar, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1978.
  • Özgüç, Tahsin. İnandıktepe-Eski Hitit Çağında Önemli Bir Kült Merkezi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988.
  • Özgüç, Tahsin. Kültepe-Kaniş/Neşa, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2005.
  • Öztan, Aliye. “1991 Yılı Acemhöyük Kazıları”, XIV. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 25-29 Mayıs 1992, Ankara, XIV. Kazı Sonuçları Toplantısı 1, (1993): 281-300.
  • Öztan, Aliye. “1992 Yılı Acemhöyük Kazıları”, 15. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 24-28 Mayıs 1993, XV. Kazı Sonuçları Toplantısı I, (1994): 245-254.
  • Öztan, Aliye. “1993 Acemhöyük Kazıları”, XVI. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 30 Mayıs-3 Haziran 1994, Ankara, XVI. Kazı Sonuçları Toplantısı 1, (1995): 189-198.
  • Öztan, Aliye. “Acemhöyük Gümüş Hazinesi”, Belleten LXI/230, Ankara, (1997): 233-271.
  • Öztan, Aliye. “2001 Yılı Acemhöyük Kazıları”, 24. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 27-31 Mayıs 2002, Ankara, 24. Kazı Sonuçları Toplantısı 1, (2003): 39-48.
  • Öztan, Aliye. “2002 Yılı Acemhöyük Kazıları”, 25. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 26-31 Mayıs 2003, Ankara, 25. Kazı Sonuçları Toplantısı 1, Ankara (2004): 231-238.
  • Öztan, Aliye. “2003 Yılı Acemhöyük Kazıları”, 26. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 24-28 Mayıs 2004, Konya, 26. Kazı Sonuçları Toplantısı 2, (2005): 91-102.
  • Öztan, Aliye. “Acemhöyük’ten Assur Ticaret Kolonileri Çağı’na Ait İki Ender Buluntu”, M. Alparslan, M. Doğan Alparslan, H. Peker vd, (ed.), Belkıs Dinçol ve Ali Dinçol’e Armağan VITA Festschtift in Honor of Belkis Dinçol and Ali Dinçol. 609-621. İstanbul: Ege Yayınları, 2007.
  • Öztan, Aliye. “2006 Yılı Acemhöyük Kazıları”, 29. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 28 Mayıs-1 Haziran 2007, Kocaeli, 29. Kazı Sonuçları Toplantısı 3, (2008): 515-524.
  • Öztan, Aliye. “2007 Yılı Acemhöyük Kazıları”, 30. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 26-30 Mayıs 2008, Ankara, 30. Kazı Sonuçları Toplantısı 3, (2009): 329-342.
  • Öztan, Aliye. “Acemhöyük 2008 Yılı Kazıları”, 31. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 25-29 Mayıs 2009, Denizli, 31. Kazı Sonuçları Toplantısı 2, (2010): 235-250.
  • Öztan, Aliye ve Arbuckle, Benjamin S. “2009 Yılı Acemhöyük Kazıları ve Sonuçları”, 32. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 24-28 Mayıs 2010 İstanbul, 32. Kazı Sonuçları Toplantısı 3, (2011): 216-234.
  • Öztan, Aliye. “2010 Yılı Acemhöyük Kazıları”, 33. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 23-28 Mayıs 2011, Malatya, 33. Kazı Sonuçları Toplantısı 2, (2012): 293-412.
  • Öztan, Aliye. “Acemhöyük (1962-1988,1989-)”, O. Bingöl, A. Öztan, H. Taşkıran (ed.), Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi 75. Yıl Armağanı, Arkeoloji Bölümü Tarihçesi ve Kazıları (1936-2011). Anadolu/Anatolia Anı Armağan Serisi. III.2, 59-66. Ankara, 2012.
  • Öztan. Aliye ve Arbuckle Benjamin S., “2011 Yılı Acemhöyük Kazıları ve Sonuçları”, 34. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 28 Mayıs-1 Haziran 2012, Çorum, 34. Kazı Sonuçları Toplantısı 1, (2013): 275-294.
  • Perrot Georges and Chipiez, Charles. A History of Art in Ancient Egypt II. London: Chapman and Hall, Limited, 1883.
  • Peters, Eckhart W., “Altınova Halk Mimarlığında Erzak Saklama”, Keban Projesi 1973 Çalışmaları. Keban Projesi Yayınları 1/6, 127-131. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Keban Projesi Yayınları, 1979.
  • Reinder Neef. “Getreide im Silokomplex an der Poternenmauer (Boğazköy)-Erste Aussagen zur Landwirtschaft, J. Seeher, Die Ausgrabungen in Boğazköy-Hattuša 2000, Archaologischer Anzeiger 3, (2001): 335-341.
  • Reyhan, Esma. “Hititlerde Gündelik Hayata Dair İktisadi İlişkiler”, Tarih Araştırmaları Dergisi 29/47, (2010): 65-82.
  • Riehl, Simone. “Archaeobotanical Evidence for the İnterrelationship of Agricultural Decision-Making and Climate Change in the Ancient Near East”, Quaternary International, 197, (2009): 93-114.
  • Riehl, Simone. “Changes in Crop Production in Anatolia from The Neolithic Period until the end of The Early Bronze Age”, C. Wawruschka (ed.), Prehistoric Economics of Anatolia: Subsistence Practices and Exchange. 59-71. Rahden: Marie Leidorf, 2014.
  • Sağır, Enver, Gülçin İlgezdi Bertram, Aynur Talaakar, Sinan Durmuş, Jan-K. Bertram, Aslı Şirin. “Çayyolu Höyük 2011-2013 Kazıları”, 36. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 02-06 Haziran 2014, Gaziantep, 36. Kazı Sonuçları Toplantısı 3, (2015): 99-112.
  • Schachner, Andreas. “Von der Rundhütte zum Kaufmannshaus: Kulturhistorische Untersuchungen zur Entwicklung prähistorischer Wohnhäuser in Zentral-, Ost- und Südostanatolien”, British Archaeological Reports International Series 807, Oxford: Archaeopress, 1999.
  • Schachner, Andreas. “MÖ. 16. Yüzyıl: Hitit Anadolusu’nda Bir Dönüm Noktası”, VII. Uluslararası Hititoloji Kongresi, 25-31 Ağustos 2008, Çorum, VII. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri, II, (2010): 661-692.
  • Schachner, Şenay ve Schachner, Andreas. “Ankara ve Yakın Çevresinin Anadolu Arkeolojisindeki Yeri”, Ankara Dergisi 2/5 (1993): 73-82.
  • Schirmer, Wulf. “Some aspects of building at the ‘aceramic‐neolithic’ settlement of Çayönü Tepesi”, World Archaeology, 21/3, (1990): 363- 387.
  • Schmidt, Erich F. Anatolia Through the Ages: Discoveries at the Alishar Mound 1927-29. The University of Chicago Oriental Institute Communications 11, Chicago: The University of Chicago Press, 1931.
  • Schmidt Erich F. The Alishar Hüyük Season of 1928-1929. Part I, The University of Chicago Oriental Institute Publications XIX, Researches in Anatolia 4, Chicago: The University of Chicago Press, 1932.
  • Schwarcz, Henry P., Margaret J. Schoeninger. “Stable İsotopes of Carbon and Nitrogen as Tracers for Paleo-Diet Reconstruction”, M. Baskaran (ed), Handbook of Environmental İsotope Geochemistry. 1, 725-742. Berlin: Springer-Verlag: 2011.
  • Seeher, Ayşe Baykal ve Seeher, Jürgen. “Hattuşa’da Eski Hitit Dönemi’ne Ait Dev Bir Tahıl Deposu: 40 Yıl Sonra”, M. Özbaşaran, O. Tanındı, A. Boratav (ed.), Archaeological Essays in Honour of Homo Amatus: Güven Arsebük için Armağan Yazılar. 19-28. İstanbul: Ege Yayınları, 1993.
  • Seeher, Jürgen. “Die Ausgrabungen in Boğazköy-Hattuša 1995”, Archäologischer Anzeiger, (1996): 333-362.
  • Seeher, Jürgen. “Die Ausgrabungen in Boğazköy-Hattuša 1996”, Archäologischer Anzeiger, (1997): 317-341.
  • Seeher, Jürgen. “Die Ausgrabungen in Boğazköy-Hattuša 1997”, Archäologischer Anzeiger, (1998): 215-24.
  • Seeher, Jürgen. “Boğazköy-Hattuşa 1996 Yılı Kazı ve Onarım Çalışmaları”, 19. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 26-30 Mayıs 1997, XIX. Kazı Sonuçları Toplantısı I, (1998): 497-513.
  • Seeher, Jürgen. “Getreidelagerung in Unterirdischen Großspeichern: Zur Methode und ihrer Anwendung im 2. Jahrtausend V. Chr. Am Beispiel Der Befunde in Hattusa”, Studi Micenei ed Egeo-Anatolici XLII/2, (2000): 261-301.
  • Seeher, Jürgen. “Boğazköy-Hattuşa 1998 Yılı Çalışmaları”, 21. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 24-28 Mayıs 1999, Ankara, 21. Kazı Sonuçları Toplantısı I, (2000): 299-308.
  • Seeher, Jürgen Seeher. “Die Ausgrabungen in Boğazköy-Hattuša 2000”, Archaologischer Anzeiger 3, (2001): 341-362.
  • Seeher, Jürgen. “Boğazköy-Hattuşa 1999 Yılı Çalışmaları”, 22. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 22-26 Mayıs 2000, İzmir, 22. Kazı Sonuçları Toplantısı I, (2001): 303-314.
  • Seeher, Jürgen. “Kutsal Alanlar-Kült Yerleri ve Çok İşlevli Kuruluşlar: Hitit Başkenti Hattuşa’da Büyük Tapınak ve Tapınak Mahallesi”, W. Jacob (ed.), Hititler ve Hitit İmparatorluğu-1000 Tanrılı Halk. 450-452. Bonn: Kunst-und Ausstellungshalle, 2002.
  • Seeher, Jürgen. “Boğazköy-Hattuşa 2001 Yılı Çalışmaları”, 24. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 27-31 Mayıs 2002, Ankara, 24. Kazı Sonuçları Toplantısı II, (2003): 105-112.
  • Seeher, Jürgen (ed)., “Der Althethitische Getreidesilokomplex”, Bogazkoy-Berichte 8: Ergebnisse der Grabungen an den Ostteichen und am mittleren Büyükkale-Nordwesthang in den Jahren 1996-2000. 45-84. Mainz: Verlag Philipp von Zabern, 2006.
  • Seeher, Jürgen. Hattuşa Rehberi; Hitit Başkentinde Bir Gün, İstanbul: Ege Yayınları, 2006.
  • Seeher, Jürgen. “Hitit Krallarının Ambarları: Devlet Hazinesi ve Güç Kaynağı Olarak Tahıl Depolama”, Colloquium Anatolicum/Anadolu Sohbetleri 14, (2015): 189-203.
  • Sigaut, Francois. “Signİficance of Underground Storage in Traditional Systems of Grain Production”, J. Shejbal, (ed.) Controlled Atmosphere Storage of Grains. 3-14. Amsterdam: Elsevier Scientific Publishing Company, 1980. Sipahi, Tunç. “2002 Yılı Hüseyindede Kazısı”, 25. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 26-31 Mayıs 2003, Ankara, 25. Kazı Sonuçları Toplantısı II, (2004): 179-186.
  • Sipahi, Tunç. “2008 Yılı Boyalı Höyük Kazısı”, 31. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, (25-29 Mayıs 2009, Denizli), 31. Kazı Sonuçları Toplantısı 4, (2010): 287-300.
  • Sipahi, Tunç. “Anadolu’da Gıda Kültürü’nün 3500 Yıllık Geçmişi”, Gıda Mühendisliği Dergisi 41, Yıl: 17, (2015): 35-47.
  • Sipahi, Tunç ve Yıldırım Tayfun. “2000 Yılı Hüseyindede Tepesi Kazısı”, 23. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, (28 Mayıs-1 Haziran 2001, Ankara), 23. Kazı Sonuçları Toplantısı II, (2002): 257-264.
  • Somervillea, Andrew D., Mikael Fauvellea, Andrew W. Froehle. “Applying new approaches to modelling diet and status: Isotope evidence for commoner resilience and elite variability in the Classic Maya lowlands”, Journal of Archaeological Science 40/3, (2013): 1539- 1553.
  • Steadman, Sharon R. Gregory McMahon, Jennifer C. Ross, Marica Cassis, T. Emre Şerifoğlu, Benjamin S. Arbuckle, Sarah E. Adcock, Songül Alpaslan Roodenberg, Madelynn von Baeyer, Anthony J. Lauricella. “The 2013 and 2014 Excavation Seasons at Çadır Höyük on the Anatolian North Central Plateau”, Anatolica XLI, (2015): 87-124.
  • Süel, Aygül. “Ortaköy-Şapinuwa: Bir Hitit Merkezi”, Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi 1, (1998): 37-61.
  • Süel, Mustafa. “Ortaköy-Šapinuwa Hitit Şehri”, III. Uluslararası Hititoloji Kongresi, 16-22 Eylül 1996, Çorum, III. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri, (1998): 559-572.
  • Süel, Mustafa. “Ortaköy-Šapinuwa ‘B’ Binası”, G. Wilhelm (ed.), Akten des IV. Internationalen Kongresses für Hethitologie. 4-8 Oktober 1999, Würzburg, Studien zu den Boğazköy-Texten 45, 679-684. Wiesbaden: Harrassowitz, 2001.
  • Şenalp, Muhittin. “Çankırı-Çorum Havzası'nın Sungurlu Bölgesindeki Karasal Formasyonların Sedimantolojik İncelenmesi”, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 24/1, (1981): 65-74.
  • Şevket Aziz Kansu, Türk Tarih Kurumu tarafından yapılan Etiyokuşu hafriyatı raporu (1937)/ Les fouilles d'Etiyokuşu (1937), entreprises par la Societe d'histoire Turque. Türk Tarih Kurumu yayınları, Seri: V, No. 3, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1940.
  • Tüysüz, Okan ve Dellaloğlu, A. Aziz. “Çankırı Havzasının Tektonik Özellikleri ve Havzanın Jeolojik Evrimi”, Türkiye 9. Petrol Kongresi, Ankara, 17-21 Şubat 1992, Türkiye 9. Petrol Kongresi Bildiri Özetleri, (1992): 333-349.
  • Tykot, Robert H. “Stable isotopes and diet: You are what you eat”, M. Martini, M. Milazzo, M. Piacentini (ed.), Proceedings of the International School of Physics “Enrico Fermi”, Physics Methods in Archaeometry. CLIV, 433-444. Amsterdam, Netherlands: 2004.
  • Ünal, Ahmet. “1966 Çengeltepe (Yozgat) Sondajı Önraporu”, Türk Arkeoloji Dergisi XV/I, 1966’dan ayrıbasım, (1974): 119-142.
  • Ünal, Ahmet. Hititçe-Türkçe Türkçe-Hititçe Büyük Sözlük; Hattiçe, Hurrice, Hiyeroglif Luvicesi, Çivi Yazısı Luvicesi ve Palaca Sözlük Listeleriyle Birlikte. Ankara: Bilgin Kitabevi, 2016.
  • Ünlü, Elif. “The Handle Wagging The Cup, Formal Aspects of Alcohol Consumption in The Transfer of İdeology: Anatolia and The Aegean Towards The End of The Third Millennium BC”, Oxford Journal of Archaeology 35/4, (2016): 345-358.
  • Watson, Patty Jo. Archaeological Ethnography in Western Iran. Tucson, Arizona: University of Arizona Press, 1979.
  • Yener, Kutlu Aslıhan Yener. “The 1993 Excavation Season at Göltepe, Turkey”, The Oriental Institute 1993-1994 Annual Report, (1994): 33-42.
  • Yener, Kutlu Aslıhan. “Göltepe”, E. M. Meyers (ed.), The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East 2. 424-427. New York: Oxford University Press, 1997.
  • Yıldırım, Tayfun. “Resuloğlu 2011 Yılı Çalışmaları”, 2. Çorum Kazı ve Araştırmalar Sempozyumu, 26 Eylül 2011, Çorum, (2012): 33-44.
  • Yıldırım, Tayfun. “Resuloğlu 2012 Yılı Çalışmaları”, 3. Çorum Kazı ve Araştırmalar Sempozyumu, 03 Eylül 2012, Çorum, (2013): 11-18.
  • Yıldırım, Tayfun. “2017 Yılı Resuloğlu Kazıları”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü 2017 Yılı Kazı ve Yüzey Araştırmaları. Anadolu/Anatolia 43, (2017): 220-221.
  • Yıldırım, Tayfun, Bülent Arıkan, Aslı Ünar. “Resuloğlu 2016 Yılı Çalışmaları”, 39. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu 22-26 Mayıs 2017, Bursa, 39. Kazı Sonuçları Toplantısı, 3, (Bursa: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, (2018): 355-364.
  • Yıldırım, Tayfun ve Kısa, Aslı. “Çorum/Resuloğlu 2014 Yılı Kazıları”, 5. Çorum Kazı ve Araştırmalar Sempozyumu, 10 Aralık 2015, Çorum, (2015): 97-104.
  • Yıldırım, Tayfun ve Sipahi, Tunç. “2001 Yılı Yörüklü/Hüseyindede Tepesi Kazısı”, 24. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu 27-31 Mayıs 2002, Ankara), 24. Kazı Sonuçları Toplantısı II, (2003): 259-266.
  • Zimmermann, Thomas, Evren Geniş. “Pastoralist Pride: A Footnote on Symbols, Cattle and Community in Third-Millennium BC Northern Central Anatolia”, Antiquity,85/328,http://www.antiquity.ac.uk/projgall/zimmermann328/(28.09.2020).
  • http://www.tayproject.org/Ahlatlıbel (18.09.2020).
  • http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/gida/moduller/TahillariDepolama.pdf, (10.10.2020).
  • http://www.zootekni.org.tr/upload/File/SILAJ%20El%20KTABI.pdf, (03.09.2020).
  • http://www.ttk.gov.tr/wpcontent/uploads/2016/11/5-Kultepe.pdf, (22.09.2020).