DURUŞMANIN ALENİYETİ İLKESİ VE SINIRLANDIRILMASI

Duruşmanın aleniliği ilkesi, muhakeme işlemlerinin kamuya açık olarak yapılmasını ve bunların duyurulabilmesini ifade eder. Söz konusu ilke adil yargılanma hakkının bir parçası olarak hem Anayasa’nın 141.maddesinde hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6.maddesinde güvence altına alınmıştır. Kural olarak, duruşma evresinde alenilik esastır. Bununla birlikte, söz konusu hukuki metinlerde aleniyet ilkesinin istisnalarına da yer verilmiştir. Genel ahlak, kamu güvenliği, küçüklerin çıkarları veya özel hayatın gizliliği gerektirdiğinde ya da aleniyetin adil yargılamaya zarar verebileceği kimi özel durumlarda duruşma kapalı yapılabilir. Bu çalışmada kamuya açıklık ilkesinin anlamı, kapsamı ve özellikle kamuya açıklık ilkesine getirilen sınırlamalar, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin içtihatları çerçevesinde incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Aleniyet, Kamuya Açıklık, Duruşmanın Gizliliği, Kapalı Duruşma, Adil Yargılanma Hakkı

The Principle of Public Hearingand its Limitations

The principle of public hearing corresponds to the execution andpronouncement of the procedural acts publicly. The principle in question issecured in conjunction with the right to a fair trial in Article 141 of the TurkishConstitution and Article 6 of the ECHR. In principle, publicity is of theessence in the trial phase. Nevertheless, the aforementioned legal sources alsocontain exceptions to the public hearing principle. The hearing can be performed privately in exceptional cases where the publicity may damage thefair trial or when it is necessitated by morals, public security, interests ofjuveniles, and the right to respect for private life. In this work, the meaningand scope of the principle of public hearing and exceptions thereto areexamined in the context of ECHR case law.

Keywords:

Public Hearing, Publicity, Closed Hearing, Fair Trial, The Right to a Public Hearing,

PDF

___

CENTEL, Nur, “Dürüst Yargılama ve Medya Bakımından Demokrasi Kültürü”, AÜSBFD, C. XLIX, S. 3, Y. 1994, ss. 57-72.
CENTEL, Nur/ZAFER, Hamide, “Ceza Soruşturması ile Kovuşturması Evrelerinde Uygulanan Yayın Yasağı Kararlarının Hukuki Dayanağı”, Dr. Dr. h.c. Silvia Tellenbach’a Armağan, Seçkin Yayınları, Ankara, 2018.
CENTEL, Nur/ZAFER, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta Yayınevi, 14. Bası, İstanbul 2017.
DÖNMEZER, Sulhi/BAYRAKTAR, Köksal, Basın Hukuku, Beta Yayıncılık, 5. Bası, İstanbul, 2013.
EREM, Faruk, Ceza Usulü Hukuku, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Sevinç Matbaası, Ankara, 1978.
GRABENWARTER, Christoph, European Convention on Human Rights: Commentary, C.H. Beck/Hart/Nomos/Helbing Lichtenhahn Verlag, München, 2014.
HARRIS, David/ O’BOYLE, Michael/ BATES, Ed/ BUCKLEY, Carla, Law of the European Convention on Human Rights, Fourth Edition, Oxford University Press, Oxford, 2018.
İNCEOĞLU, Sibel, “Çocuklara Özgü Yargılama Hukukunda Gizlilik İlkesinin Anayasa Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Kemal Oğuzman’a Armağan, GSÜHFD, S.1, Y.2002.
İNCEOĞLU, Sibel, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, Beta Yayınları, İstanbul, 2013.
KESKİN, Serap, “Çocuk Muhakemesinde Gizlilik İlkesi ve Federal Almanya Ceza Muhakemesi Hukukundaki Düzenlenişi”, Prof. Dr. Sahir Erman’a Armağan, İÜHF Yayınları, İstanbul 1999.
KUNTER, Nurullah, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta Yayınevi, 9. Bası, İstanbul, 1989.
OKUYUCU ERGÜN, Güneş, Ceza Muhakemesi İşlemleri, Yetkin Yayınları, Ankara, 2015.
ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar/TEPE, İlker, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınları, 11. Bası, Ankara, 2018.
ÖZGEN, Eralp, Ceza ve Ceza Muhakeme Hukuku Bilgisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 1988.
ÖZTÜRK, Bahri / TEZCAN, Durmuş/ ERDEM, Mustafa Ruhan/ SIRMA GEZER, Özge/ SAYGILAR KIRIT, Yasemin/ ÖZAYDIN, Özdem/ ALAN AKCAN, Esra/ ERDEN TÜTÜNCÜ, Efser, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
PLOSCOWE, Morris, “The Development of Present-Day Criminal Procedures in Europe and America”, Harvard Law Review, Vol. 48, Y.1935.
RAINEY, Bernadette/WICKS, Elizabeth/OVEY, Clare, Jacobs, White & Ovey: The European Convention on Human Rights, Oxford University Press, Oxford, 2014.
REID, Karen, A Practitioner's Guide to the European Convention on Human Rights, Sweet & Maxwell, London, 2011.
SCHABAS, William A., The European Convention on Human Rights: A Commentary, Oxford University Press, Oxford, 2015.
SOYASLAN, Doğan, Ceza Muhakemesi Hukuku, Yetkin Yayınları, 7. Baskı, Ankara, 2018.
ŞAHİN, Cumhur/GÖKTÜRK, Neslihan, Ceza Muhakemesi Hukuku II, 10. Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara 2020.
TANER, Tahir, Ceza Muhakemeleri Usulü, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 3.Bası, İstanbul 1955.
TOROSLU, Nevzat/FEYZİOĞLU, Metin, Ceza Muhakemesi Hukuku, Savaş Yayınları, Ankara, 2017.
TOSUN, Öztekin, Türk Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri: Muhakemenin Yürüyüşü, Sulhi Garan Matbaası, İstanbul, 1973.
TRECHSEL, Stefan, Human Rights in Criminal Proceedings, Oxford University Press, Oxford, 2005.
ÜNVER, Yener/HAKERİ, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, 14.Baskı, Ankara, 2018.
YARSUVAT, Duygun, “Kitle İletişim Araçlarının Ceza Adaletine Etkisi”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:10, Ocak 1995, ss. 97-104.
YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 5. Bası, Ankara, 2017.
YOKUŞ SEVÜK, Handan, “Adil Yargılanma Kapsamında Ceza Yargılamasında Aleniyet İlkesi”, Prof. Dr. Çetin Özek Armağanı, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2004.
YURTCAN, Erdener, Ceza Yargılaması Hukuku, Adalet Yayınevi, 15. Bası, Ankara, 2018.
ZAFER, Hamide, “Medya Özgürlüğü ve Adli Haberlerin Verilişi”, Prof. Dr. Selahattin Sulhi Tekinay’ın Anısına Armağan, Marmara Hukuk Fakültesi, İstanbul, 1999.