Basın Suçlarında Ceza Sorumluluğu

İletişimin gerçekleşmesine aracılık eden kitle iletişim araçları içerisinde hiç şüphesiz basının önemi büyüktür. Basının kitleler üzerindeki etkisine atfedilen öneme binaen Anayasa’nın 28 ilâ 30. maddeleri arasında basın özgürlüğü ve süreli-süresiz yayın hakkına münhasır ayrıntılı düzenlemelere yer verilmiştir. Anayasal düzenlemelerde bu denli önem atfedilen basın özgürlüğünün kötüye kullanılması idari yaptırım yoluyla cezalandırıldığı gibi, haksızlık içeriği daha ağır olan bu nitelikteki bazı fiiller basın yoluyla işlenen suçlarla yaptırıma bağlanmıştır. Eser sahibi, sorumlu müdür, yayımcı, basımcı gibi pek çok kişinin kollektif çalışması sonucunda meydan getirilen basılmış eser yoluyla işlenen suçlarda ceza kanunlarının sorumluluğa ilişkin genel hükümlerinin yeterli olmayacağı ve suça iştirake ilişkin genel hükümler basın suçu açısından da uygulandığında, faillerin cezasız kalabileceği, kitleler üzerinde bu denli etkili olan basının suç işlenmesinde araç olarak kullanılmasının cezasız kalmasının toplumsal açıdan, diğer suçların doğurduğu etkiye nazaran daha ağır sonuçlar doğurabileceği gerekçeleriyle, ülkelerin mevzuatında basılmış eserler yoluyla işlenen suçlar açısından ceza sorumluluğunun genel ilkelerinden ayrık özel sorumluluk sistemlerine yer verilebilmektedir. Bu kapsamda, 5187 sayılı Basın Kanunu’nun “Cezai sorumluluk” başlıklı 11. maddesinde de basılmış eser yoluyla işlenen suçlar açısından Türk Ceza Kanunu’nun ceza sorumluluğuna ilişkin genel hükümlerinden farklı, özel bir sorumluluk sistemine yer verilmiştir. Çalışmada, Basın Kanunu’nda düzenlenen bu özel sorumluluk sistemi, ceza hukukunun genel ilkeleri açısından değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Basın, Basın suçu, Ceza hukuku, Ceza sorumluluğu, Objektif sorumluluk

Criminal Liability In Press Offenses

There is no doubt that the press is of great importance among the massmedia mediating the realization of communication. Due to the importanceattributed to the influence of the press on the masses, detailed regulationsexclusive to the freedom of the press and the right to periodical and indefinitebroadcasting are included in Articles 28 to 30 of the Constitution. The abuseof freedom of the press, which is attributed to such importance inconstitutional regulations, is punished by administrative sanctions, as well assome acts of this nature, which have more unfair content, are sanctioned bycrimes committed through the press. The general provisions of the criminallaws regarding the liability of the printed work will not be sufficient for crimescommitted through the printed work brought about as a result of the collectivework of many people such as the author, responsible manager and publisher,and when the general provisions on participation in crime are alsoimplemented in terms of press crime, the perpetrators may go unpunished.Special responsibility systems that are different from the general principles ofcriminal responsibility can be used in terms of crimes committed through thepublished works in the legislation of the countries, on the grounds that theimpunity for using the media, which is so influential as a means of committingcrimes, may have severe consequences in terms of society compared to theeffects of other crimes. In this context, a special responsibility system,different from the general provisions of the Turkish Penal Code regardingcriminal liability, has been included in the 11th article of the Press Lawnumbered 5187, titled "Criminal Liability". In the study, this specialresponsibility system regulated in the Press Law has been evaluated in termsof the general principles of the criminal law

Keywords:

: Press, press crime, criminal law, criminal liability, objective responsibility,

PDF

___

Akbulut Bozdoğan, Berrin (2000) “Basın Suçu ve Ceza Sorumluluğu”, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Y: 2000, C: 1, S: 3, s. 86-95.
Akbulut, Berrin (2019) Ceza Hukuku Genel Hükümler, 6. Baskı, Ankara, Adalet.
Aydın, Murat (2010) TCK’nın Genel Hükümleri Açısından Basın Suçlarında Sorumluluk, 1. Baskı, Ankara, Adalet.
Baştürk, İhsan (2009) “Basın Kanunu’nda Kimlik Açıklama Yasağına Aykırılık Suçu” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S: 86, s. 121-167.
Çalışlar, Sarp Hüseyin (2007) Basın Suçlarında Ceza Sorumluluğu, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çetin, Erol, (2008) Basın Hukuku, 4. Baskı, Ankara, Seçkin.
Demirbaş, Timur (2019) Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Ankara, Seçkin.
Dönmezer, Sulhi (1976) Basın ve Hukuku, 4. Baskı, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 2213, Hukuk Fakültesi Yayınları No: 500, Sulhi Garan Matbaası.
Dönmezer, Sulhi/Bayraktar, Köksal (2016) Basın Hukuku, 14. Baskı, İstanbul, Beta.
Erman, Sahir, (1972) “Basın Suçlarında Müeyyide”, Ceza Adaletinde Reform İlkeleri Sempozyumu, İstanbul Üniversitesi Yayınları No:1730, Hukuk Fakültesi Yayınları No: 380, Ceza Hukuku ve Kriminoloji Enstitüsü Yayın No: 15.
İçel, Kayıhan, (2018) Kitle İletişim Hukuku, 13. Bası, İstanbul, Beta.
Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan (2020) Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Ankara, Seçkin.
Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar (2019) Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler, 10. Baskı, Ankara, Seçkin.
Özek, Çetin (1972) Basın Suçlarında Ceza Sorumluluğu, İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 1795, Hukuk Fakültesi Yayınları No: 397, İstanbul, Sulhi Garan Matbaası.
Özen, Muharrem (2001) “Türkiye Cumhuriyeti'nde ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Süreli ve Süresiz Yayınlarda Ceza Sorumluluğu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C: 50, S: 3, s. 55-92.
Özgenç, İzzet (2020) Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, Ankara, Seçkin.
Salihpaşaoğlu, Yaşar (2007) Türkiye’de Basın Özgürlüğü, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sözüer, Adem, (1996) Basın Suçlarında Ceza Sorumluluğu, 1. Baskı, İstanbul, Alfa Basım Yayım Dağıtım.