Mantıksal Deneyimsel Düşünme Ölçeğinin Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Bu çalışmanın amacı Pacini ve Epstein (1999) tarafından geliştirilen Mantıksal Deneyimsel Düşünme Ölçeğini (MDDÖ) Türkçe’ye uyarlamaktır. İngilizce özgün ölçek 40 madde ve dört faktörden oluşmaktadır. Dilsel eşdeğerlik çalışması yapıldıktan sonra ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması 372 lise öğrencisi ile yürütülmüştir. Elde edilen verilerin yapı geçerliği açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile değerlendirilmiştir. Ölçeğin güvenirliği için ise Cronbachalpha iç tutarlık katsayısı, alt üst %27’lik gruplar için t testi değerleri ve madde toplam test korelasyonu katsayıları hesaplanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonuçları orijinal ölçekten farklı olarak üç faktörlü bir yapı üretmiş, bu yapıda doğrulayıcı faktör analizi ile doğrulanmıştır. Güvenirlik çalışmalarından elde edilen veriler ölçeğingüvenirlik düzeyinin yeterli olduğunu göstermektedir

Adaptation of the Rational Experiential Inventory: Study of Reliability and Validity

The purpose of this study was todetermine the validity and reliability of the Rational Experiential Inventory originally developed by Paciniand Epstein (1999). The orijinal form of the inventory consists of 40 items and 4 factors. To examine there liability and validity of the inventory data were collected from 372 high schools tudents. For validity exploratory and conformatory factor analysis methods were used. Cronbach alpha internal consistency coefficient t test values for 27% groups and ıtem total test corelation coefficient were measured for reliability. The results of exploratory factor analysis, differently from original form, indicate a three factor structure. This structure is validated by confirmatory factor analysis. Th estudy of reliability analyses produced adequate results

Keywords:

Rational thinking, experiential thinking, ınventory validity, reliability,

PDF

___

Björklund, F.,Backström, M. (2008). Individual differencesınprocessingstyles: validity of therational-experientialınventory. ScandinavianJournal of Psychology, 49 (5), 439-446.
Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Özkahveci, Ö., Demirel, F. (2004). Güdülenme ve öğrenme statejileri ölçeğinin türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4 (2), 210-239.
Buluş, M. (2003). Rasyonel-yaşantısal düşünme stilleri ölçeğinin güvenirlik ve geçerliği. Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3 (1). 121-126.
Denes-Raj V.,Epsteın S. (1994). Conflict between intuitiveandrationalprocessing: when people behave against their better judgment. Journal of PersonalityandSocialPsychology, 66 (5), 819-829.
Epstein, S. (1994). Integration of the cognitive and thepsychodynamicunconscious. AmericanPsychologist,49 (8), 709-724.
Epstein, S. (2002). Cognitive-experiential Self Theory of Personality. İçinde Millon, T. ve Lerner, M.J. (Ed.), ComprehensiveHandbook of Psychology: PersonalityandSocialPsychology, vol 5, 159-184. Hoboken, NJ:Wiley.
Epstein, S. (2006). ConsciousandUnconcious Self-esteemfromthePerspective of CognitiveExperiential Self Theory. In M.H. Kernis (Eds.), Self-esteem IssuesandAnswers: A Sourcebook of CurrentPerspectives(p.69-76). NewYork: Psychology Pres.
Epstein, S.,Pacini, R., Denes-Raj, V., Heier, H. (1996). Individual differences in ıntuitive-experientialandanalytical-rationalthinkingstyles.Journal of PersonalityandSocialPsychology, 71, 390-405.
Erkuş.A, (2003). Psikometri üzerineyazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Evans, J. (2008). Dual processingaccounts of reasoning, judgementandsocialcognition. AnnualReview of Psychology, 59, 255-278.
Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri.Ankara: Asil Yayıncılık.
Kirkpatrick, L. A.,Epstein, S. (1992). Cognitiveexperiential self theoryandsubjectiveprobability: furtherevidencefortwoconceptualsystems. Journal of PersonalityandSocialPsychology, 63 (4), 534-544.
Klaczynsky, P. (2001). AnalyticandHeuristicProcessingInfluences on AdolescentReasoningandDecisionMaking. Child Development, 72 (3), 844 861.
Krauss, D. A.,Lieberman, J. D., Olson, J. (2004). TheEffects of rationalandexperientialınformationprocessing of experttestimony in deathpenaltycases. BehavioralSciencesandLaw, 22, 801-822.
Pacini, R.,Epstein, S. (1999). Therelation of rationalandexperientialinformationprocessingstylestopersonality, basicbeliefs, andtheratio-biasphenomenon. Jounal of PersonalityandSocialPsychology, 76, 972-987.
Peterson, E. R.,Deary, I. J. (2006). Examiningwholisticanalyticstyleusingpreferences in earlyinformationprocessing. PersonalityandIndividualDifferences, 41, 3-14.
Schutte, N.S.,Thorsteinsson, E.B., Hine, D.W., Foster, R., Cauchi, A., Binns, C. (2010). Experientialandrationalprocessingstyles, emotionalintelligenceandwellbeing. AustralianJournal of Psychology, 62 (1),14-19.
Shiloh, S., Salton, E., Sharabi, D. (2002). Individual differencesınrationalandintuitivethinkingstyles as predictors of heuristicresponsesandframingeffects. PersonalityandIndividualDifferences, 32, 415-429.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve LİSREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
Tabachnick, B. G.,Fidell, L. (2007). Using MultivariateStatistics (5th Ed.). Boston: Allyn&Bacon, Inc.
Teglasi, H.,Eptein, S. (1998). TemperamentandPersonalityTheory: ThePerspective of Cognitive-Experiential Self Theory. School PsychologyReview, 27 (4),534 548.
Turgut, M. F.,Baykul, Y. (1992). Ölçekleme Teknikleri. Ankara: ÖSYM Yayınları.Witteman, C.,Bercken, J., Claes, L., Godoy, A. (2009).
Assesingrationalandıntuitivethinkingstyles. EuropeanJournal of PsychologicalAssesment, 25 (1), 39-47.