19358

John Dewey ve İsmail Hakkı Tonguç’un Düşüncelerine Göre İnsan Doğasının Eğitimle İlişkilendirilmesi

Eğitim, insanlık tarihi boyunca önemsenen bir konu olmuştur. Bu tarihsel süreçte, insanlara ne öğretileceği ve nasıl öğretileceği ile ilgili birçok görüş ortaya çıkmıştır. Bu görüşlerin ortaya çıkmasında insan doğasına ilişkin temellendirmeler görülmektedir. İnsan doğasının ne olduğunun belirlenmesi eğitimin amacını da belirleyecek olan öğedir. Dolayısıyla bu araştırmada insan doğası kavramı önemli bir yer tutmuştur. Çalışmanın odağında, yaşadıkları dönemde düşünce ve uygulamaları ile eğitim bilimleri alanyazınında önemli etkileri görülen John Dewey ve İsmail Hakkı Tonguç’un insan doğasına ilişkin görüşlerinin eğitim üzerindeki yansımalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Dewey ve Tonguç’un insan doğasına ve eğitime ilişkin görüşleri ortaya konularak karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Doküman incelemesi modeli ile yürütülen bu araştırmada Dewey ve Tonguç’un eserleri ve onlar ile ilgili yazılmış eserlerden yararlanılmıştır. Yaşadıkları dönemin gereksinimlerine uygun bir eğitim felsefesi benimsedikleri ve düşüncelerini eğitim aracılığıyla gerçekleştirmeye çalıştıkları dikkat çekmektedir. Bu bağlamda, düşünürlerin öncelikle insan doğasının belirlenmesine önem verdikleri düşünülmektedir. Bunun nedeni, eğitimin amaçları ile yöntemlerinin belirlenmesinde insan doğası tanımlamalarından yararlanmaları olarak görülmüştür. Evrensel değerleri benimseyen Dewey ve Tonguç, eğitim aracılığıyla yetişecek bireylerin de bu değerleri benimsemelerini ve ortak paydada yaşama bilincine sahip olmalarını beklemektedir. Dewey ile aynı evrensel değerlere sahip olan Tonguç, evrensel değerler ile birlikte insanı sosyo-kültürel bağlamda yakın çevresi ile düşünerek Köy Okulları gibi ilerlemeci eğitim felsefesini benimsemiş bir uygulamayı yaşama geçirmiş ve günümüze değin tartışılagelen örnek bir uygulama sunmuştur.

Relationship of Human Nature with Education According to The Ideas of John Dewey and İsmail Hakkı Tonguç

The training of people has been a matter of importance throughout the history. There are many opinions about what to teach and how to teach people. According to different approaches, the method is also different as well as the purpose of education. Determining what human nature is the element that determines the purpose of education. It is noteworthy that opinions about human nature are effective in determining the purpose and method of education. Therefore, the concept of "human nature" has an important role in this research. In this study, it was aimed to examine the effects of education on human nature according to the educational philosophical views of John Dewey and İsmail Tonguç who influenced many people with their thoughts and actions from their time until now. In the present study, the thoughts of John Dewey and İsmail Tonguç on human nature were discussed in terms of education. Also, human nature and educational perspectives have been put forth and studied comparatively. These thinkers tried to reach similar aims despite their differences. It is noteworthy that they adopted a philosophy of education according to the needs of their time and they tried to demonstrate their thoughts through education. It is seen that these philosophers prioritize the human nature and emphasize the consideration of human nature in determining the aims and methods of education. Dewey and Tonguç who adopted universal values, expect individuals growing through education to adopting universal values and have a conscience of social life.

Keywords:

John Dewey, İsmail Hakkı Tonguç, philosophy of education, human nature progressive education,

PDF

___

Arslan, M. (2007). Constructivist approaches in education. Journal of Faculty of Educational Sciences, 40(1), 41-61.
Arslanoğlu, İ. (2012). Eğitim felsefesi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Aysal, N. (2005). Anadolu’da aydınlanma hareketinin doğuşu: köy enstitüleri. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 9(35), 267-282.
Bakır, K. (2014). Demokratik eğitim John Dewey’in eğitim felsefesi üzerine. Ankara: Pegem Yayınları.
Bal, H. (2010). John Dewey’in eğitim felsefesi ve 1924 raporunun Türk eğitimine katkıları, Isparta: Fakülte Kitabevi.
Bilhan, S. (1991). Eğitim felsefesi kavram çözümlemesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Bircan, H. H. (2018). Eğitim ve felsefe- Eğitimin doğal/insani, toplumsal ve felsefi temelleri . Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (40), 157-172.
Burkaz, V. (2014). Platon ve Rousseau’da insan doğası bağlamında eğitim. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 101-112.
Cevizci, A. (1996). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Ekin Yayınları.
Demirci, F. (2007, Eylül). İki siyasal eğitim modeli: Sokrates ve Platon’un eğitim ve insan anlayışları (Sokratik ve Platonik eğitim). Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresinde sunulan sözlü bildiri, Ankara.
Dewey, J. (1922).Human nature and conduct an ıntroduction to social psychlogy. New York. NY: Henry Holt and Company.
Dewey, J. (1966). Tecrübe ve eğitim [Experience and education]. (F. Başaran ve F. Varış, Çev.). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. (Orijinal kitabın yayım tarihi 1938)
Dewey, J. (1987). Özgürlük ve kültür [Freedom and culture]. (V. Günyol, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi. (Orijinal kitabın yayım tarihi 1939)
Dewey, J. (2004). Demokrasi ve eğitim [Democracy and Education]. (T. Göbekçin, Çev.). Ankara: Yeryüzü Yayınevi. (Orijinal kitabın yayım tarihi 1916)
Dewey, J. (2012). Okul ve toplum [The school and society]. (H. A. Başman, Çev.). Ankara: Pegem Akademi. (Orijinal kitabın yayım tarihi 1899)
Ertürk, S. (1988). Son makalesi türkiyede eğitim felsefesi Sorunu Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 11-16.
Field, R. (2017). John Dewey (1859-1952). Internet encyclopedia of philosophy. http://www.iep.utm.edu/dewey/ adresinden edinilmiştir.
Gutek, L. G. (2014). Eğitime felsefi ve ideolojik yaklaşımlar. Ankara: Ütopya Yayınları.
Günay, M. (2018). Eğitim felsefesi. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
İçen, M. ve Tuncel, G. (2018). Eğitim felsefesinde insan doğasının rolü. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 62-69.
Kant, I. (2007). Eğitim üzerine: Ruhun eğitimi-ahlaki eğitim-pratik eğitim [Über padagogik]. (A. Aydoğan, Çev.). İstanbul: Say yayınları. (Orijinal kitabın yayım tarihi 1803)
Kılıç, Y. (2004). “İnsan doğası” kavramı üzerine bir çalışma (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kirby, F. (2000). Türkiye’de köy enstitüleri. Ankara: Güldikeni Yayınları.
Kocabaş, K. (Ed.). (2010). Tonguç’un ışığını taşımak. Aramızdan ayrılışının 50. yıldönümünde ismail hakkı tonguç ve okul öncesinden yüksek öğretime eğitim sorunları, çözüm önerileri sempozyum bildirileri. İzmir: Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği Yayınları.
Özsoy, S. (2008). Bir eğitim ütopyacısı: İsmail Hakkı Tonguç. Toplum ve Demokrasi, 2(3), 267-276.
Öztürk, H. T. (2013). Re-exploring democratic education through virtual learning communitie. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences. 46(1), 275-296.
Sönmez, V. (2002). Eğitim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Tonguç, E. (2007). Bir eğitim devrimcisi İsmail Hakkı Tonguç (yaşamı, öğretisi, eylemi). İzmir: Yeni Kuşak Köy Enstitüler Derneği Yayınları.
Tonguç, İ. H. (1952). Öğretmen ansiklopedisi ve pedagoji sözlüğü I. İstanbul: Bir Yayınevi.
Tonguç, İ. H. (1998). Eğitim yoluyla canlandırılacak köy. Ankara: Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yayınları.
Tonguç, İ. H. (2004). İlköğretim kavramı. Ankara: Piramit Yayıncılık.
Tonguç, İ. H. (2008). Köyde eğitim. Ankara: Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yayınları.
Türkoğlu, P. (2004). Tonguç ve enstitüleri. İstanbul: Şefik Matbaası.
Uysal, E. (2004). Eğitime felsefi antropoloji çerçevesinde kavramsal bir yaklaşım.
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(2), 81-99.
Yıldız, F. H. (2014). John Dewey’in eğitim görüşleri ve Türk eğitim sistemine etkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.