Serdar BOZAN, Abdurrahman EKİNCİ, Halis SAKIZ

Aday Öğretmen Yetiştirme Programının Etkililiğine İlişkin Aday ve Danışman Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Bu araştırmanın amacı, aday öğretmen yetiştirme programının etkililiğini aday ve danışman öğretmen görüşleri ışığında belirleyerek sürece ilişkin önerilerde bulunmaktır. Çalışma grubunu 2015-2016 öğretim yılında Mardin ili Artuklu, Kızıltepe, Ömerli, Yeşilli, Nusaybin ilçe sınırları içerisinde bulunan anaokulu, ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim okullarına atanan 207 aday öğretmen ve aday öğretmenlere görevlendirilen 179 danışman öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada karma araştırma yöntemi kullanılmış, toplanan veriler karma araştırma modeli ile bir araya getirerek yorumlanmıştır. Nicel verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından aday ve danışman öğretmenler için ayrı geliştirilen “aday ve danışman öğretmen ölçekleri”, nitel verilerin toplanmasında ise benzer şekilde araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Nicel verilerin istatistiksel çözümlenmesinde, t- testi ve ANOVA teknikleri kullanılmıştır. Nitel verilere, içerik analizi uygulanarak yorumlanmıştır. Nicel bulgular, aday öğretmenlerin programın etkililiğine dair çoğunlukla kararsız, danışmanların ise programdan memnun olduğunu göstermektedir. Nitel verilerden elde edilen bulgular değerlendirildiğinde programın öğretmenliğe yeni atanmış adaylar için çok yararlı bir program olduğu yönündedir.

Evaluation of the Effectiveness of Candidate Teacher Training Program with the Vievs of Candidates and Advisors

The aim of this study is to investigate the effectiveness of teacher training program from the perspectives of candidate and advisor teachers and to make recommendations based on these perspectives. The sample consisted of 207 candidate teachers and 179 advisor teachers who were assigned to kindergarten, primary, pre-secondary and secondary schools in six districts of Mardin, Turkey during the 2015-2016 education year. Data were collected using mixed research methods involving Candidate and Advisor Teacher Scales for quantitative data and interview schedules for qualitative data. Statistical analysis of quantitative data was performed using t-test and ANOVA. The qualitative data were analyzed via content analysis. The quantitative findings are mostly at the undecided level regarding the effectiveness of the candidate teachers’ program; and that the advisors are satisfied with the program. Findings from qualitative data indicated that the program was very useful for newly appointed candidate teachers.

Keywords:

Candidate teacher, advisor teacher, candidate teacher program,

PDF

___

Afşin, F. N. (1988). Stajyer öğretmenlerin meslekle ilgili sorunları ve çözüm yolları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Anderson, R., Greene, M., and Loewen, P. (1988). Relationships among teachers’ and students’ thinking skills, sense of efficacy, and student achievement. Alberta Journal of Educational Research, 34(2), 148-165.
Aslan, B., and Dayıoğlu-Öcal, S. D. (2012). A case study on mentoring in a teacher development program. Journal of Education and Future, 2, 31-48.
Baki, A. ve Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21.
Balcı, A. (2000). Örgütsel sosyalleşme: Kuram, strateji ve taktikler. Ankara: PegemA Yayıncılık
Balkar, B. ve Şahin, S. (2014). Aday öğretmenlere yönelik mentörlük programının uygulanmasına ilişkin eğitimcilerin görüşleri. International Journal of Social Science, (29), 83-100. doi: 10.9761/JASSS2547
Barrett, S., Elizabeth, R., Patrick S.and Jordan S. (2009). The hidden curriculum of a teacher ınduction program: Ontario teacher educators’ perspectives. Canadian Journal of Education, 32(4), 677-702.
Bayrak, S. (1996). Eğitim ve kalite ilişkisi. Türk Yurdu Dergisi, 17(123), 40-46.
Can, A. (2016). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
Ekinci, A. (2010). Aday öğretmenlerin iş başında yetiştirilmesinde okul müdürlerinin rolü. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 63-77.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara. Anı Yayıncılık.
Gökulu, A. (2017). Aday öğretmenlerin Türkiye’deki aday öğretmenlik eğitim süreci ile ilgili görüşleri. International Journal Social and Education Research, 3(1), 111-123. http://dergipark.gov.tr//ijsser adresinden edinimiştir.
Green, J. C., Krayder, H., and Mayer, E. (2005). Combining qualitative and quantitative methods in social inquiry. In B. Somekh & C. Lewin (Eds.), Research methods in social sciences (pp. 275-282). London: Sage.
Gül, İ., Türkmen, F. ve Aksel, N. (2017). Aday öğretmen görüşlerine göre aday öğretmen yetiştirme sürecinin değerlendirilmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 365-388. doi: 10.17218/hititsosbil.289419
Harlen, W., and Holroyd, C. (1997). Primary teachers’s understanding of concepts of science impact on confidence and teaching. International Journal of Science Education, 19(1), 93-105.
Hoy, W. A., and Spero, B. R. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21, 343-356.
Ingersoll, R., Merrill, L., and May, H. (2014). What are the effects of education and preparation on beginning teacher attrition? (Research Report No. RR-82). Retrieved from http://www.cpre.org/sites/default/files/researchreport/2018_prepeffects2014.pdf
İlk ve Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi Ve Tecziyeleri Hakkında Kanun. (1930). T. C. Resmi Gazete, 153, 29 Haziran 1930.
İlkokul Öğretmenlerinin Kadrolarına, Terfi, Taltif ve Cezalandırılmalarına ve Bu Öğretmenler İçin Teşkil Edilecek Sağlık ve İçtimai Yardım Sandığı ile Yapı Sandığına ve Öğretmenlerin Alacaklarına Dair Kanun. (1943). T. C. Resmi Gazete, 5308, 19 Ocak 1943.
İlyas, İ. E., Çoşkun, İ. ve Tokluca, D. (2017). Türkiye’de aday öğretmen yetiştirme modeli izleme ve değerlendirme. İstanbul: Seta Yayınları.
Kalaian, H. A., and Freeman, D. J. (1994). Gender differences self-confidence and educational beliefs among secondary candidates. Teaching and Teacher Education, 10(6), 647-658.
Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık.
Korkmaz, S. (1999). Göreve yeni başlayan öğretmenlerin mesleğe uyum sorunları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Kozikoğlu, İ. ve Soyalp, H. (2018). Aday öğretmenlerin, danışman öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin aday öğretmen yetiştirme programına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(4), 934-952. doi: 10.16986/HUJE.2018037027
Köse, A. (2016). Okul yöneticilerinin görüşlerine göre aday öğretmen yetiştirmesürecinin değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültes Dergisi, 16(3), 924-944.
Milli Eğitim Bakanlığı (1985). Milli eğitim gençlik ve spor bakanlığına bağlı okul ve kurumlara stajyer olarak atanan öğretmenlerin stajyerlik işlemlerine ilişkin yönerge. Tebliğler Dergisi, (2186). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuemsayilar/viewcategory/49-1985 adresinden edinilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı (1995). Millî eğitim bakanlığı aday memurların yetiştirilmelerine ilişkin yönetmelik. Tebliğler Dergisi, (2423). http://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/59-1995 adresinden edinilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı (2016a). Aday öğretmen yetiştirme programı. https://mus.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_02/25020621_adayretmenyetiti rmesreci.pdf adresinden edinilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı (2016b). Aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin yönerge. https://erzincan.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_03/03113624_02052358_y nerge.pdf adresinden edinilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı (2018). 2023 Eğitim vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf adresinden edinilmiştir.
Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği (2015). T. C. Resmi Gazete, 29329, 17 Nisan 2015.
National Center on Education And The Economy (2016). I South Kore: Teacher and principal quality. Retrieved from http://ncee.org/what-we-do/center-oninternational-education-benchmarking/top-performing-countries/south-koreaoverview/
Nayır, F. ve Kuru-Çetin, S. (2016, Temmuz). Muğla ilinde aday öğretmenlerin danışman öğretmenlik uygulamasına ilişkin görüşleri. 2 nd International Conference on Lifelong Education and Leadership for all kongresinde sunulan sözlü bildiri, Liepaja University, Liepaja-Latvia.
New York State Education Department (2015). Professional certificate. Retrieved from http://www.highered.nysed.gov/tcert/certificate/typesofcerts/prof.html
Önder, E. (2018). Aday öğretmen görüşlerine göre aday öğretmen yetiştirme programı. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(1), 143-189.
Özonay, İ. Z. (2004, Temmuz). Öğretmenlerin adaylık eğitimi programının değerlendirilmesi. XIII. Ulusal eğitim bilimleri kurultayı, İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
Rutherford-Hemming, T. (2015). Determining content validity and reporting a content validity index for simulation scenarios. Nursing Education Perspectives, 36, 389-393.
Sakız, H., Ekinci, A., and Sarıçam, H. (2019). Teachers’ perceptions of their school managers’ skills and their own self-efficacy levels. International Journal of Leadership in Education. doi: 10.1080/13603124.2018.1562094
Sarıkaya, İ., Samancı, O. ve Yılar, Ö. (2017). Aday öğretmen yetiştirme sürecinin aday ve danışman görüşleri kapsamında değerlendirilmesi: Bir karma yöntem çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 939-989.
Solak, İ. (1999). Aday öğretmenlerin yetiştirilmelerine ilişkin yönetmelikte öngörülenuygulamalı eğitimin değerlendirilmesi (Malatya Örneği), (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
Tellez, K. (1992). Mentors by choice, not design: help-seeking by beginning teachers, Journal of Teacher Education, 43(3), 214-221.
Tunçbilek, M. M. ve Tünay, T. (2017). MEB Aday öğretmen yetiştirme süreci uygulamasının ilgili tarafların bakış açısıyla değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(61), 412-427.
Ulubey, Ö. (2017). Aday yetiştirme programının değerlendirmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 480-502. doi: 10.16986/HUJE.2017031014
Veenman, S. (1984). Perceived problems of beginning teachers. Review of Educational Research, 54(2), 143-178.
Yalçınkaya, M. (2002). Yeni öğretmen ve teftiş. Milli Eğitim Dergisi, (153-154). https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/153- 154/yalcinkaya.htm adresinden edinilmiştir.
Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.