Tuncay Yavuz ÖZDEMİR, Aslı YILDIZ YALÇIN

Eğitim Örgütlerinde Oluşan Örgütsel Patolojiler ve Patolojilere Karşı Verilen Yönetici Tepkileri

Bu araştırmanın amacı eğitim örgütlerinde meydana gelen örgütsel işlev bozukluklarına sebep olan örgütsel patolojileri, yönetici algısı ile irdelemek ve oluşan patolojilere karşı gösterilen yönetsel tepkileri betimlemektir. Araştırmanın çalışma grubu, 2020-2021 eğitim öğretim yılında Türkiye’nin doğusunda bulunan bir ilde görev yapan 61 okul yöneticisinden oluşmaktadır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırmanın güvenirliliği, Miles ve Heberman’ın (1994) geliştirdiği fomül kullanılarak ~%92 bulunmuşutr. Elde edilen veriler içerik analizi ile kategorize edilmiş ve yorumlanmıştır. Veriler, sebep olabilecek davranış türleri göz önünde bulundurularak incelenmiştir. İçe kapanık olma ve fikir paylaşmama davranışları örgütsel sessizlik; değer benimsemem ve karar uymama davranışları örgütsel sapma; alınganlık ve paranoyaklık davranışları örgütsel depresyon ve tükenmişlik davranışı ile örgütsel yabancılaşma şeklinde dört temada gruplandırılmış ve incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, okul yöneticilerinin örgütsel patolojiler karşısında verdikleri tepkiler, iletişim kurma, uyarma, yaptırım, paylaşma, uzak durma, tepkisizlik ve destek şeklinde olduğu görülmüştür.

Organizational Pathologies in Educational Organizations and Managers' Reactions to Pathologies

The aim of this study is to investigate the organizational pathologies that lead to organizational dysfunctions in educational organizations through the perceptions of the administrators, and to describe the administrative reactions to the emerging pathologies. The study consisted of 61 school administrators working in an eastern city of Turkey in the 2020-2021 academic year. The phenomenology method, one of the qualitative research designs, was adopted in the study. Using the formula developed by Miles and Heberman (1994), the reliability of the study was found as ~92%. The data were categorized and interpreted through content analysis. The data were analyzed on the basis of types of behavior. The data were grouped and analyzed in four themes. Behaviors of being introverted and not sharing ideas were grouped as organizational silence, not adopting values and non-compliance with decisions as organizational deviance, susceptibility and paranoid behaviors as organizational depression and burnout and organizational alienation. The findings revealed that school administrators reacted to organizational pathologies in the form of communication, warning, sanction, sharing, staying away, unresponsiveness and support.

PDF

___

Allen, C. R. & Gunderson, R. H. (2011). Pathology and failure in the design and implementation of adaptive management. Journal of Environmental Management, 92, 1379-1384. http://dx.doi.org/10.1016/j.jenvman.2010.10.063
Alpaslan, A. & Kayalar, M. (2012). Örgütsel Sessizlik: Sessizlik Davranışları, Örgütsel ve Bireysel Etkileri [Organizational Silence: Silence Behaviors and their Organizational and Individual Effects]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(6) , 136-147. https://dergipark.org.tr/en/pub/makusobed/issue/19438/206733
Altıntaş, M. (2019). Örgütsel Sağlık ve Erdemli Raporlama (Whistleblowing) Arasındaki İlişkinin Araştırılması: Eğitim ve Sağlık Kuruluşları Örneği [Investigation Of The Relationship Between Organizational Health Whistleblowing: The Example Of Education And Health Institutions] (Tez No: 547111). [Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi] Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/. [Yüksek Lisans Tezi]. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi.
Anastasiadis, S. & Spence, L. J. (2019). An Olympic-sized Challenge: Effect of Organizational Pathology on Maintaining and Repairing Organizational Legitimacy in Sports Governing Bodies. British Journal of Management, Vol. 00, 1–18 , https://doi.org/10.1111/1467-8551.12345.
Argon, T. & Ekinci, S. (2016). Teachers' Views on Organizational Deviance, Psychological Ownership and Social Innovation. Universal Journal of Educational Research 4(12A): 133-139. https://doi.org/10.13189/ujer.2016.041317.
Bakan, İ.,Taşlıyan, M., Taş, F., & Aka, N. (2014). Örgüt depresyonu ve iş tatmini arasındaki ilişki; bir üniversitedeki akademisyenler üzerinde alan araştırması [Betwen Organizational Depression and Job Safisfaction Relationship; Academics at a University Field Research on]. KSÜ İİBF Dergisi, 1, 296-325. http://iibfdergisi.ksu.edu.tr/en/download/article-file/107709
Balcı, P. D. A. (2003). Eğitim Örgütlerine Yeni Bakış Açıları: Kuram Araştırma İlişkisi [New Perspectives to Educational Organizations: Theory Research Relationship]. II. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi , 33 (33) , 26-61 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10364/126865.
Buluç, B. (2008).Ortaöğretim Okullarında Örgütsel Sağlık İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişki [The Relationship between Organizational Health and Organizational Citizenship Behaviors in Secondary Schools]. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi , 6 (4) , 571-602. https://dergipark.org.tr/en/pub/tebd/issue/26110/275089
Cohen A. (1993). Age and tenure in relation to organizational commitment: a metaanalysis, Basic and Applied Social Psychology, 14, 143-150. https://doi.org/10.1207/s15324834basp1402_2
Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4. Baskı). Sage.
Çetin, G. N., & Beceren, E. (2007). Lider Kişilik: Gandhi [Leading Personality: Gandhi]. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(5), 110-132. https://dergipark.org.tr/en/pub/sbe/issue/23203/247848
Demir, M. & Tütüncü, Ö. (2010). Ağırlamada İşletmelerinde Örgütsel Sapma İle İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişki [Relationship Between Organizational Deviance and Turnover Intentions in Hospitality Businesses]. Anadolu: Turizm Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Hasan Işın Dener Özel Sayısı, 64(74). https://dergipark.org.tr/en/pub/atad/issue/16799/174499
Demirtaş, Z. (2018). The relationships between organizational values, job satisfaction, organizational silence and affective commitment. European Journal of Education Studies, 4(11), 108-125. https://doi.org/10.5281/zenodo.1321680
Dobrowolski, Z. (2017). Combating Corruption and other Organizational Pathologies. Frankfurt Am Main: Peter Lang GmbH, Internationaler Verlag der Wissenschaften. https://doi.org/10.3726/978-3-653-06600-5
Ertürk, A. & Ziblim, L. (2020). Is the perception of organizational deviation affected by the organizational climate? Research in schools. Eurasian Journal of Educational Research, 85, 1-22, https://doi.org/10.14689/ejer.2020.85.1
Eryılmaz, A, & Burgaz, B. (2011). Özel ve resmi lise öğretmenlerinin örgütsel yabancılaşma düzeyi [Organizational Alienation Levels of Private and Public High School Teachers]. Eğitim ve Bilim, 36 (161), 271-286. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/1007/301
Etzioni, A. (1964). Modem Organization. Englewood Cliffs: Prentice-Hall. https://www.worldcat.org/title/modern-organizations/oclc/1036747536
Faghih, N., Bavandpour, M. & Forouharfar, A. (2016). Biological metaphor and analogy upon organizational management research within the development of clinical organizational pathology. QScience Connect, 2016 (2) doi: https://doi.org/10.5339/connect.2016.4
Gökçe, O. (2019). Klasik ve nitel içerik analizi; Felsefe, yöntem, uygulama [Classicial And Qualitative Content Analysis; Philosophy, Method, Practice]. Çizgi Kitabevi.
Günsal, E. (2010). Algılanan Örgütsel Adalet ile Örgütsel Yabancılaşma Arasındaki İlişki ve Bir Araştırma [The Relationship Between Perceived Organizational Justice and Organizational Alienation and a Study] (Tez No: 273842). [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi] Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
İyigün, N. Ö. & Çetin, C. (2012). Psikolojik Kontratin Örgütsel Sapma Üzerindeki Etkisi ve İlaç Sektöründe Bir Araştırma [The Impact of Psychological Contract on Organizational Deviance and a Research in Pharmaceutical Sector]. Öneri Dergisi , 10 (37) , 15-29. https://dergipark.org.tr/en/pub/maruoneri/issue/17895/
Creswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni: Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları, [Research Design. Qualitative, Quantitative and Mixed Method Approaches] (S. B. Demir, Çev.) Eğiten Kitap. (Orijinal eserin basım tarihi 2009)
Johnson, B. & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları, Nicel, Nitel ve Karma Yaklaşımlar [Educatioanl Research. Qualitative, Quantitative and Mixed Approaches] (S. B. Demir, Çev.). Eğiten Kitap. (Orijinal eserin basım tarihi 2012)
Kersten, A. (2005). Crisis as usual: Organizational dysfunction and public relations. Public Relations Review, 31(4), 544–549. doi:10.1016/j.pubrev.2005.08.014
Kets de Vries, M. (1979). Managers can drive their subordinates mad. Harvard Business Review, July-August, 125-134. Available at: https://hbr.org/1979/07/managers-can-drive-their-subordinates-mad
Kets de Vries, M. (1985). The dark side of entrepreneurship. Harvard Business Review, Nov.- Dec., 160-167.
Kesken, J., & İliç, D. (2008). Yönetimin irrasyonel yüzü: Örgütsel işlev bozuklukları ve analizi. Ege Akademik Bakış, 8(2), 451-468. https://ideas.repec.org/a/ege/journl/v8y2008i2p451-468.html
Kieżun, W. (1998). Sprawne zarządzanie organizacją. Zarys teorii i praktyki [Classification of Organizers: Theory and Practical Theories]. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa Warszawa: SGH.
Korkmaz, M. (2007). Örgütsel Sağlık Üzerinde Liderlik Stillerinin Etkisi [Effects of Leadership Styles on Organizational Health]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 49 (49) , 57-91. https://dergipark.org.tr/en/pub/kuey/issue/10348/126742
Kurban, C. (2022). Okullardaki Örgütsel İşlev Bozukluklarının Örgütsel Eylemsizlik İle İlişkisinde Sinerji Yönetiminin Aracılık Rolü. [The Mediating Role of Synergy Management in The Relationship between Organizational Dysfunctions in Schools and Organizational Inertia] (Tez No: 722557). [Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi] Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Sage.
Miller, D. (1988). Organizational Pathology and Industrial Crisis. Organization Environment, 2(65), https://doi.org/10.1177/108602668800200106.
Miller, J. G. & Miller, J. L. (1991). A Lıvıng Systems Analysıs of Organızatıonal Pathology. Behavioral Science, 36, 239-252. https://doi.org/10.1002/bs.3830360402
Miller, J. G., & Miller, J. L. (1995). Applications of living systems theory. Systems Practice, 8(1), 19–45. doi:10.1007/bf02249174
Morrison, E. W., & Milliken, F. J. (2000). Organizational Silence: A Barrier to Change and Development in a Pluralistic World. Academy of Management Review, 25(4), 706–725. doi:10.5465/amr.2000.3707697.
Nadler, D. A. & Tushman, M. L.(1989). Organizational Frame Bending: Principles for Managing Reorientation. Academy of Management Executıve, 3(3) :194- 204. https://doi.org/10.5465/ame.1989.4274738
Park, K.O, Wilson, M. G., & Lee, M.S. Effects of social support at work on depression and organizational productivity. American Journal of Health Behavior 2004; 28(5): 444-55. https://doi.org/10.5993/AJHB.28.5.7
Pinder, C. C., & Harlos, K. P. (2001). Employee silence: Quiescence and acquiescence as responses to perceived injustice. Research in Personnel and Human Resources Management, 331–369. https://doi.org/10.1016/s0742- 7301(01)20007-3
Rahimi, H. (2020). A Comparative Study of Organizational Pathological Patterns: A Strategy for Iranian Organizations. Iranian Journal of Comparative Education, 3(4), 907-921. https://dx.doi.org/10.22034/ijce.2020.233310.1162
Recepoğlu, E. & Özdemir, S. (2013), Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları İle Okulun Örgütsel Sağlığı Arasındaki İlişki [The Relationship Between Principals’ Instructional Leadership Behaviors ond Organizational Health of The School]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,19(4), 629- 664. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/kuey/issue/10318/126553
Robinson, S. L. & Bennett, R. J. (1995). A typology of deviant workplace behaviors: A multidimensional scaling study, Academy of Management Journal, vol. 38, pp. 555–572. https://doi.org/10.5465/25669
Sağır, M. (2015). Öğretmenlerin Örgütsel Depresyon ve Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. [The Relationship Between Teachers’ Perceptions For Organizational Depression And Burnout Levels]. Turkish Journal of Education, 4(3): 29-42. https://doi.org/10.19128/turje.181133
Şener, E, Erdem R., (2011). Bir metafor: örgütsel patoloji. [A Metapor: Organizational Pathology]. 5.sağlık ve hastane idaresi kongresi, 13-16 Ekim, Fethiye.
Şerb, E. D. & Cicioc, N. C. (2013). Study On Organizational Pathology and Implications pn Human Resources Job Satisfaction, Also on the Employment of the Labor Market. Management Strategies Journal, 26 (4): 600-605. http://www.strategiimanageriale.ro/papers/1404103.pdf
Shields, M. (2006). Stress and depression in the employed population. Health Reports (Statistics Canada, Catalogue 82-003); 17(4): 11-29. https://www.researchgate.net/profile/Margot Shields/publication/6685427_Stress_and_depression_in_the_employed_popu lation/links/540b14ae0cf2d8daaabfbacc/Stress-and-depression-in-the- employed-population.pdf.
Shahri T, Tafazolimoghadam A & Hashemiannejad F. (2013). Pathology of Administrative System to Codify Organizational Values Appropriate in Gas Company of North Khorasan, Persian Solar Year 91–92. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences,3(4),383–395. https://doi.org/10.5339/connect.2016.4
Sutherland, Q. J. & Cooper, C. L. (1990). Exercise and Stress Manegement: Fitnes Employees Healthy Organisation, International Journal of Sport Psychology. 21(3): 202-217.
Takhsha, M., Barahimi, N., Adelpanah, A., & Salehzadeh, R. (2020). The effect of workplace ostracism on knowledge sharing: The mediating role of organization- based self-esteem and organizational silence. Journal of Workplace Learning, 32(6), 417–435. https://doi.org/10.1108/JWL-07-2019- 0088.
Tekindal, M. & Uğuz Arsu, Ş. (2020). Nitel araştırma yöntemi olarak fenomenolojik yaklaşımın kapsamı ve sürecine yönelik bir derleme [Content and Process of Phenomenological Approach within the Scope of Qualitative Research Method]. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), 153-182. https://dergipark.org.tr/en/pub/uobild/issue/58856/813813
Tutar, H. (2010). İşgören Yabancılaşması ve Örgütsel Sağlık İlişkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama [The Relationship Between Employee Alienation and Organizational Health: An Application in the Banking Sector]. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi , 65 (01) , 175-204 . https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002149
Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme [A Qualitative Research Technique That Can Be Used Effectively in Educational Research: Interviev]. Eğitim Yönetimi, 6, 4, 543-559. https://dergipark.org.tr/en/download/article- file/108517
Uçar, L. (2016). Okul Yöneticilerinin Kullandıkları Güç Türleri ve Örgütsel Depresyon: Bir İlişkisel Tarama Modeli [Types of Power Used by School Administrators and Organizational Depression: A Relational Screening Model] (Tez No: 454849). [Yüksek Lisans, Siirt Üniversitesi] Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
Vidal, M. (2011). Organizational Pathology: Life and Death of Organizations. Contemporary Sociology, 40(1), 80–82. https://doi.org/10.1177/0094306110391764ss