Anne ev ziyareti eğitim programının annelerin tutumlarına ve empatik eğilimlerine etkisi

Araştırma, 2-4 yaşları arasında çocuğu olan orta sosyoekonomik düzeydeki annelerin anne tutumlarına ve empatik eğilim düzeylerine“Anne Ev Ziyareti Eğitim Programı” nın etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya orta sosyo ekonomik düzeyde olan 55 deney, 55 kontrol olmak üzere toplam 110 anne katılmıştır. Ön-test ve son-test ölçümlü deneysel bir desen kullanılmıştır. Annelere 10 hafta “Anne Ev Ziyareti Eğitim Programı” uygulanmıştır. Uygulanan “Anne Ev Ziyareti Eğitim Programı” ile annelerin olumlu ve olumsuz davranışlarının sayısının artıp azalmadığı ve empatik eğilim düzeylerini değişip değişmediği deneysel olarak incelenmiştir. Çocukların annelerine uygulanan “Kişisel Bilgi Formu”, “Hammel Anne Tutum Testi” ve “Empatik Eğilim Ölçeği” ile elde edilen veriler yüzde oranları ve t-Testi kullanılarak değerlendirilmiştir. Programa katılan kontrol grubundaki annelerin çocuklarına gösterdikleri davranışları incelendiğinde, önemli bir farklılık görülmezken, deney grubundaki annelerin otoriter, aşırı koruyucu ve tutarsız tutumlarının azaldığı, demokratik tutumun arttığı belirlenmiştir. Ayrıca empatik eğilim düzeyleri açısından kontrol ve deney grubundaki anneler karşılaştırıldığında, kontrol grubundaki annelerde empati düzeyinde önemli bir artış görülmezken deney grubundaki annelerde anlamlı bir artış bulunmuştur. Sonuç olarak uygulanan “Anne Ev Ziyareti Eğitim Programı”nın annelerin demokratik tutumunu artırmada, otoriter, aşırı koruyucu, tutarsız tutumları azaltmada ve empatik eğilim düzeylerini olumlu yönde artırmada etkili olduğu anlaşılmaktadır.

The effects of the mother home-visit education program on mothers' attitudes and empathy levels

This research has been performed to examine the effects of the “Mother Home-Visit Education Program on the mother’s attitudes and empathy levels of the mothers who have 2-4 years-old children in middle socio-economic levels. The study group has been composed of 110 middle socio-economic level mothers divided into the equal number of experimental (55) and control group (55). The experiment design is based on the pre-test and post-test. Mothers have received 10-weeks the “Mother Home-Visit Education Program.” The experimental intervetion aims to measure whether the “Mother Home-Visit Education Program” has an effect on the mothers’ positive and negative behaviors by decreasing and increasing them and a change on the mothers’ empathy levels. Findings obtained with the “General Knowledge Form” and the “ Hammel Mothers Attitudes Scale” and the “Empathic Tendency Scale” which were analyzed by the t-Test. At the end of the research, there was no meaningful differences in the control group mothers. However, the experimental group mothers have exhibited less authoritative, less excessive protective, and less inconsistent behavior attitudes and more democratic attitudes. Moreover, when we compare the control and experimental groups in terms of the empathy levels, the mothers in the experimental group have an increase level of the empathy levels and those in the control group have an decrease level of the empathy levels. As a result, the “Mother Home-Visit Education Program” has effect by increasing the mothers’ positive behaviors, decreasing the mothers’ negative behaviors, and increasing the mothers’ empathy levels.

PDF

___

Arkonaç, A. S. (1998). Psikoloji zihin süreçleri bilimi. 2. Baskı, 284-293, 392-394, İstanbul: Alfa Basım Yayınevi.
Aytaç, S. (2000). Psikolojiye giriş: insanı anlama çabası. 1.Basım, 189-195. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
Bayraktar,.(1998). Demokratik tutumun önemi,Okul ve Aile Dergisi, 6(1):41-43.
Baumrind, D., (1972) “Authoritarian v.s. Authoritative Parental Control” Adolescence, 3:255-272.
Baumgärtel, F., (1979) Hamburger Erziehungsverhaltensliste Für Mütter. Göttingen:Verlag für Psychologie, 6-24.
Craig,J.G.&Kermis,D.M.(1995). Children Today.446,447, New Jersey:Prentice Hall Englewood Cliffs.
Darling, N. ve Steinberg, L., (1993) ”Parenting Style as Context: Integrative Model” Psychological Bulletin, 113:487-496.
-Emci, Ö. L. (1995). Almanya’da yaşayan Türk ve Alman annelerin 3-6 yaş grubu bedensel ve zihinsel engelli çocuklarına yönelik eğitim davranışları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
-Dökmen, Ü. (1994) İletişim Çatışmaları ve Empati, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
Engler,B., (1981) Personality Theories: an Introduction. Houghton Mifflin Company, Boston.
Geçtan, Engin, (1981) Çağdaş Yaşam ve Normal Dışı Davranışlar. Üçüncü Basım, Maya Yayınları,Ankara.
Höder,J.(1992).Gesprächspsychotherapie, was sie kann,wie sie wirkt und wem sie hilft.Mannheim:Pal verlagsgesellschalf.
Işık,A.Z.(1993). İletişim Becerileri Konusunda Ebeveynlere verilen eğitimin iletişim çatışmalarına girme eğilimi üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem, (1970) “Social Norms and Authoritarianism: A Turkish- American Comparison” Journal of Personality and Social Psychology, 16:444-451.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem, (1998) “Üniversite Gençlerinin Algılanan Ana Baba Tutumları, Ana Babayla İlişkileri ve Bunların Bazı Kişilik Özellikleri İle Bağlantısı” Türk Psikoloji Dergisi, 9(32):15-25.
Kanigsberg, S.Joel ve Levant,F.Ronald, (1988) “Parental Attitudes and Children’s Self-Concept and behaviour following Parents’ Participation in Parent Training Groups” Journal of Community Psychology, 16, April, 152-160.
Kulaksızoğlu, Adnan, (1999) Ergenlik Psikolojisi, Remzi Kitapevi,113, İstanbul.
Kaya, Ö.(1994) Annelere verilen eğitimin çocuklarına karşı istenmedik tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Maccoby, E.Eleanor (1984)”Socialization and Developmental Change” Child Development, 55, 2:317-328.
Öğretir, A.Dilek(2004) Pozitif Düşünceye Dayalı Eğitim Programının Annenin Kişilik Özelliğine Etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özdoğan, Berka, (1998) “Bilişsel Terapi” Türkiye’de Eğitim Yönetimi. Editörler:Haydar Taymaz ve Muhsin Hesapçıoğlu. İstanbul:Kültür koleji Eğitim Vakfı Yayınları,187.
Pardeck , T.J.& Pardeck, A.J.(1988). Biblio therapy:A tool for helping preschool children deal with developmental change related to family relationship.Early Child Developmental and Care,47, 107-129.
Rogers,C., (1959) “A Theory of Therapy, Personality and Interpersonal Relationship as developed in Client-Centred Framework” In. Koch (ed) Psychology: A Study of a Science , 3,195.
Rosenthal,G.(1994).Gewalt und Erziehungsberatung prax kinderpsychol.KinderpsycRyder,V.(1995). Parents and their children.The Goodheart-Willcox Company,Inc.
Tausch, R.& Tausch,M.A. (1981). Gesprächspsychotherapie.8.,Ergänzte Auflage.Verlag Für Psychologie, Göttingen.
Temel, Z.F.(1999). The study of the effect of mother-child education program. International school psychology association XXII annual coolquim theme and scientific program. Kreuzlingen/konstanz, Switzerland) Germany, July 30 Agust, 3:32.
Uçmaz, H.İ.(2004).Annelerin empatik beceri düzeyi ile çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi Yayınlanmamış tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ünal,F.(2003).Empatik iletişim eğiliminin okulöncesi çocuğu olan annelerin empatik beceri düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
White S J(1997) Empath:A literature reviewed concept analysis, Journal of Clinical Nursing, 6:253-257.