Özlem KARA, Mehmet Erdem UZUN

TİP 1 DİYABETLİ ÇOCUKLARIN KAYGI VE DEPRESYON DÜZEYLERİ İLE EBEVEYNLERİNİN YILMAZLIK VE BAŞA ÇIKMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Amaç: Bu çalışma ile T1DM’li çocukların kaygı ve depresyon durumunu belirleyerek, bu durumun ebeveynlerinbaşa çıkma tutumları ve yılmazlık düzeyleri ile olan ilişkisini ve glisemik kontrol üzerine olan etkilerinisaptamayı amaçladık. Materyal ve Metot: Çalışmamıza toplam 71 hasta ve bu hastaların ebeveynleri alınmıştır. Çocuklara, ÇocukDepresyon Ölçeği (ÇDÖ) ve Çocuklar İçin Anksiyete Tarama Ölçeği (ÇATÖ), ebeveynlerine Başa ÇıkmaTutumlarını Değerlendirme Ölçeği (BÇTDÖ) ve Aile Yılmazlık Ölçeği (AYÖ) uygulanmıştır. Tüm katılımcılarakişisel bilgi formu doldurulmuştur. Hastaların glisemik kontrol düzeyleri son bir yıldaki ortalama glikolizehemoglobin (HbA1c) düzeylerine göre değerlendirilmiştir.Bulgular: Annenin yılmazlık düzeyi arttıkça çocuğun depresyon durumunun azaldığı görülmüştür. Anne vebabada en fazla sorun odaklı başa çıkma tutumu olduğu gözlendi. Başa çıkma tutumlarının alt ölçeklerideğerlendirildiğinde; diyabet süresi ile annenin ‘zihinsel boş verme’, babanın ise ‘aktif baş etme’, ‘plan yapma’ve ‘sosyal destek kullanımı’ arasında negatif ilişki saptanmıştır. Yine annenin başa çıkma tutumu alt ölçeğinden‘şakaya vurma’ ile çocuğun depresyon durumu arasında ve ‘aktif baş etme’ ile çocuğun anksiyete düzeyiarasında pozitif ilişki saptandı.Sonuç: Kronik hastalığa sahip çocukları olan ebeveynler farklı başa çıkma tutumları sergilemektedirler. Bututumlar çocuk üzerinde değişik etkilere neden olmaktadır. Sonuçta ailelerin uygun baş etme stratejilerinikullanmaları çocukları üzerinde olumlu etki yaratacaktır. Bu konuda aileleri yönlendirmek önem arz etmektedir.

RELATIONSHIP BETWEEN THE ANXIETY ANDDEPRESSION LEVELS OF CHILDREN WITH TYPE 1DIABETES AND THE RESILIENCE AND COPINGATTITUDES OF THEIR PARENTS

Objectives: With this study, we aimed to identify the anxiety and depression status of children with T1DM and to determine its relationship with parents' coping attitudes and resilience levels and the effects on glycaemic control. Materials and Methods: Our study included seventy-one patients of T1DM and their parents. We applied the Children's Depression Inventory (CDI) and the Screen for Child Anxiety Related Disorders (SCARED) to the children, and the COPE Inventory and the Family Resilience Scale (FRS) to the parents. All participants filled out the personal information form was filled out. The patients' glycaemic control levels were assessed based on the average glycosylated hemoglobin (HbA1c) levels of the previous year.Results: The child's depression status decreased as the mother's resilience increased. In the mothers and fathers, the most frequently observed problem was problem-focused coping attitudes. When we evaluated the subscales of the coping attitudes, a negative statistically significant correlation was determined between the duration of diabetes and the mother's "mental disengagement," and the father's "active coping," "planning," and "using social support." Again, a positive statistically significant correlation was identified between the mother's "humor" coping attitude subscale and the child's depression status, and between "active coping" and the child's anxiety level. Conclusion: Parents with children who have a chronic disease exhibit different coping attitudes. These attitudes cause various effects on the child. In conclusion, families using appropriate coping strategies will have a positive impact on their children. It is essential to guide families in this respect.

PDF

___

1. Tuomilehto J. The emerging global epidemic of type 1 diabetes. Curr Diab Rep 2013 Dec;13(6):795- 804.
2. American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes. Diabetes Care 2012;35:S11– S63.
3. Ganjvar M, Jafarimanesh H, Jadid Milani M, Sadeghi H. The strategies to deal with stress in mothers of children with type I diabetes. IJPN 2015;3(2):51–61.
4. Patterson J, Blum RW. Risk and resilience among children and youth with disabilities. Arch Pediatr Adolesc Med 1996;150:692-98.
5. Masten AS, Cutuli JJ, Herbers JE, Reed MGJ. Resilience in development. In C. R. Snyder and S. J. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pp. 74–88). New York, 2002, NY: Oxford University Press.
6. Batty KE, Fain JA. Factors Affecting Resilience in Families of Adults With Diabetes. Diabetes Educ 2016 Jun;42(3):291-8.
7. DeNisco S. Exploring the relationship between resilience and diabetes outcomes in African Americans. J Am Assoc Nurse Pract 2011;23:602-10.
8. Yi JP, Vitallano PP, Smith RE, Yi JC, Weinger K. The role of resilience on psychological adjustment and physical health in patients with diabetes. Br J Health Psychol 2008;13:311-25.
9. Öy B. Çocuklar İçin Depresyon Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi 1991;2:132-6.
10. Çakmakçı F. Çocuklarda Anksiyete Bozukluklarını Tarama Ölçeği Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Tıpta Uzmanlık Tezi, Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kocaeli; 2004.
11. Ağargün MY, Beşiroğlu L, Kıran ÜK, Özer ÖA, Kara H. COPE (Başa çıkma tutumlarını değerlendirme ölçeği): Psikometrik özelliklere ilişkin bir ön çalışma. Anadolu Psikiyatr Derg 2005;6:221-6.
12. Kaner S, Bayraklı H. Aile Yılmazlık Ölçeği: Geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 2010;11 (2):47-62.
13. Kovacs M, Iyengar S, Goldston D, et al. Psychological functioning among mothers of children with insulin-dependent diabetes mellitus: A longitudinal study. Journal of Consulting and Clinical Psychology 1990;58:189–95.
14. İşcan GÇ, Malkoç A. Özel gerkesinimli çocuğa sahip ailelerin umut düzeylerinin başa çıkma yeterliliği ve yılmazlık açısından incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2017;7(1):120-7.
15. Demiray G. Özel gereksinimli çocuğu olan ailelerde yaşam kalitesi, umutsuzluk ve yılmazlık arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik, İstanbul;2019.
16. Karimirad MR, Seyedfatemi N, Noghani F, Dehkordi AH, Barasteh S. The relationship between resilience and quality of life in family caregivers of patients with mental disorders. J Clin Diagn Res 2018;12(11):5-8.
17. Roberts CA, Hunter J, Cheng AL. Resilience in Families of Children With Autism and Sleep Problems Using Mixed Methods. J Pediatr Nurs 2017;37:e2-e9.
18. Glanz K, Rimer BK, Viswanath K. Health behavior and health education: theory, research, and practice: Wiley; 2008.
19. Shavaki MA, Harandi TF, Pourabbasi A, Rahimzadeh M. Coping strategies in Iranian mothers of children with type 1 diabetes. J Diabetes Metab Disord 2018;17(2):137-42.
20. Salas BL, Rodríguez VY, Urbieta CT, Cuadrado E. The role of coping strategies and self-efficacy as predictors of life satisfaction in a sample of parents of children with autism spectrum disorder. Psicothema 2017;29(1):55-60.
21. Keskin, G. Bilge, A. Engin, E. Dülgerler S. Zihinsel engelli çocuğu olan anne-babaların kaygı, anne-baba tutumları ve başa çıkma stratejileri açısından değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2010;11(1):30-7.
22. Pepperell TA, Paynter J, Gilmore L. Social support and coping strategies of parents raising a child with autism spectrum disorder. Early Child Dev Care 2018;188(10):1392-404.
23. Cuzzocrea F, Murdaca AM, Costa S, Filippello P, Larcan R. Parental stress, coping strategies and social support in families of children with a disability. Child Care Pract 2016;22(1):3-19.
24. Wang P, Michaels CA, Day MS. Stresses and coping strategies of Chinese families with children with autism and other developmental disabilities. J Autism Dev Disord 2011;41:783-95.
25. Başkale H, Çetinkaya B, Ceylan SS, Öztaş Ü. Epilepsili çocukların annelerinin yaşam doyumu ve başa çıkma tutumları. Güncel Pediatr 2019;17(2):265-78.
26. Şengül S, Baykan H. Zihinsel engelli çocukların annelerinde depresyon, anksiyete ve stresle başa çıkma tutumları. Kocatepe Tıp Dergisi 2013;14:30-9. 27. Glidden LM, Billings FJ, Jobe BM. Personality, coping style and well-being of parents rearing children with developmental disabilities. J Intellect Disabil Res 2006;50(12):949-62.
28. Jaser SS, Linsky R, Grey M. Coping and psychological distress in mothers of adolescents with type 1 diabetes. Matern Child Health J 2014;18:101-8.
29. Stallwood L. Influence of caregiver stress and coping on glycemic control of young children with diabetes. J Pediatr Heal Care 2005;19(5):293-300.
30. Çöp E, Dinç GŞ, Kültür SEÇ. Kronik Hastalığı Olan Çocukların Annelerinde Baş Etme Becerilerinin Psikiyatrik Belirtiler ile İlişkisi: Bir Ön Çalışma. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi 2016;10(3):170-6