Bir Fikir Mirası Olarak Atatürk Orman Çiftliği’nin Somut ve Somut Olmayan Değerleri

Atatürk Orman Çiftliği'nin kuruluş tarihini ve sosyo-mekansal değerlerini, uzmanlık alanlarının örtüşen sınırları içinde ele alan azımsanamaz sayıda araştırma bulunmaktadır. Başta Mustafa Kemal Atatürk'ün değerli anısı ve fikir mirası olmak üzere, Cumhuriyet Devrimi'nin toplumsal, kültürel ve mekansal hedefleri, kendi kendine yeten çağdaş bir toplum olabilmenin esas ve usulleri, başkent Ankara'nın imar edilme öyküsü gibi anlam katmanlarıyla ilişkilenen Atatürk Orman Çiftliği; aynı zamanda alanın sınırlarını aşan somut kültür varlıklarını ve doğal sistemleri de barındırmaktadır. Ne var ki, Atatürk Orman Çiftliği'nin somut ve somut olmayan değerlerini tanımlayan ve ilintilendiren kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. Araştırma, evrenselleşmesi belirgin biçimde gecikmiş olan Atatürk Orman Çiftliğinin somut ve somut olmayan değerlerine ve gelecek nesillere emanet edilmiş fikir mirasına odaklanan uzmanlıklar arası koruma senaryolarına altlık oluşturmayı hedeflemektedir

Tangible and Intangible Values of Atatürk Forest Farm as a Heritage of Ideas

Atatürk Orman Çiftliği’nin kuruluş tarihini ve sosyo-mekansal değerlerini, uzmanlık alanlarının örtüşen sınırları içinde ele alanazımsanamaz sayıda araştırma bulunmaktadır. Başta Mustafa Kemal Atatürk’ün değerli anısı ve fikir mirası olmak üzere, CumhuriyetDevrimi’nin toplumsal, kültürel ve mekansal hedefleri, kendi kendine yeten çağdaş bir toplum olabilmenin esas ve usulleri, başkentAnkara’nın imar edilme öyküsü gibi anlam katmanlarıyla ilişkilenen Atatürk Orman Çiftliği; aynı zamanda alanın sınırlarını aşansomut kültür varlıklarını ve doğal sistemleri de barındırmaktadır. Ne var ki, Atatürk Orman Çiftliği’nin somut ve somut olmayandeğerlerini tanımlayan ve ilintilendiren kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. Araştırma, evrenselleşmesi belirgin biçimde gecikmişolan Atatürk Orman Çiftliğinin somut ve somut olmayan değerlerine ve gelecek nesillere emanet edilmiş fikir mirasına odaklananuzmanlıklar arası koruma senaryolarına altlık oluşturmayı hedeflemektedir

PDF

___

Ahimesut Nümune Köyü [Tanıtım]. (1929, 15 Nisan). Halk Gazetesi, 10, s. 5. Milli Kütüphane Mikrofilm Arşivi [MKMA], Ankara.
Alanyalı Aral, E. (2017). Ankara kentinde Frig Dönemi İzleri: Frig tümülüsleri üzerine bir araştırma. TÜBA-KED, 15, 167- 189.
Ali, F. (2016). Filiz hiç üzülmesin. Istanbul: YKY.
Alpagut, L. (2010). Atatürk Orman Çiftliği’nde Ernst Egli’nin İzleri: Planlama, Bira Fabrikası, konutlar ve “geleneksel” bir hamam. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(2), 239-264.
Alpagut, L. (2012). Cumhuriyetin mimarı Ernst Arnold Egli: Türkiye yılları, anılar ve Ankara İçin yapılar. İstanbul : Boyut Yayınları.
Ankara Barosu Kent ve Çevre Kurulu. (2009). Atatürk Orman Çiftliği’nin geleceğini tartışıyoruz paneli. Ankara: Ankara Barosu.
Aslanoğlu, İ. (1980). Erken Cumhuriyet dönemi mimarlığı: 1923- 1938. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi.
Atabaş, H. (2014). Atatürk Orman Çiftliği’nin Yaban Çiçekleri Fotoğraf Koleksiyonu. Atatürk Orman Çiftliği Araştırmaları web sitesinden 1 Aralık 2017 tarihinde erişildi: http:// aocarastirmalari.arch.metu.edu.tr/kesif-ve-ogrenme/
Atatürk Kız Lisesi öğrencileri ile [fotoğraf]. (1937). Hanri Benazus Atatürk Fotoğrafları Koleksiyonu Album 2. Atatürk Orman Çiftliği web sitesinden 05.01.2017 tarihinde erişildi: www.aoc.gov.tr
Atatürk Orman Çiftliği. [İlan]. (1934). Hakimiyet’i Milliye. Yalçın Memlük Belgeliği, Ankara.
Atatürk Orman Çiftliği. [İlan]. (1949). Hakimiyet’i Milliye. Gönül Genç Atatürk Orman Çiftliği Belgeliği, Ankara.
Atatürk Orman Çiftliği. [Tanıtım]. (1934, 21 Nisan). Hakimiyet-i Milliye. Milli Kütüphane Mikrofilm Arşivi [MKMA], Ankara.
Atatürk Söğütözü Fidanlığı’nda [fotoğraf]. (1926). AOÇ Araştırmaları web sitesinden 05.01.2017 tarihinde erişildi: http://aocarastirmalari.arch.metu.edu.tr/gazi-ve-kir-2/
Atay, F. R. (1968). Çankaya. İstanbul: Pozitif Yayınları.
AUSTRALIA ICOMOS. (1999). The Australia ICOMOS Charter for Places of Cultural Significance (The Burra Charter).
Australia ICOMOS web sitesinden 22 Mayıs 2017 tarihinde erişildi: http://australia.icomos.org/wp-content/uploads/ BURRA_CHARTER.pdf
Baş Bütüner, F., Alanyalı Aral, E., Çavdar S. (2017). Kentsel mekân olarak demiryolu: Sincan - Kayaş banliyö hattı. Ankara Araştırmaları Dergisi, 5(1), 73-97.
Biron, M. (1948). Avrupa üzüm çeşitlerinin Türkiye (Trakya) İklimine İntibakları [Acclimatation des Cepages Eupeens en Turquei (Thrace) 1937 a 1947]. İstanbul: Tekel Basımevi.
Buluç, S., (1979). Ankara Frig nekropolünden üç tümülüs buluntuları. Doçentlik Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Cengizkan, A. (2004a). Mübadele konut ve yerleşimleri. Ankara: Arkadaş.
Cengizkan, A. (2004b). Ankara’nın İlk planı 1924-25 Lörcher Planı. Ankara: Ankara Enstitüsü Vakfı ve Arkadaş Kitabevi.
Cumhuriyetin 15. Yıl Dönümü Hatırası posta pulu [Fotoğraf] Gönül Genç Atatürk Orman Çiftliği Belgeliği, Ankara.
Çavdar Sert, S. (2017a). Atatürk Forest Farm as a heritage asset within the context of Turkish planning experience 1937-2017 [Türk Planlama Deneyimi Bağlamında Bir Miras Değeri Olarak Atatürk Orman Çiftliği 1937-2017], ODTÜ Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, Ankara.
Çavdar Sert, S. (2017b). Çok katmanlı değerler sistemine sahip koruma alanlarında disiplinlerarası diyalog: Atatürk Orman Çiftliği Deneyimi. E. S. Dağ, E. Sevim, E. İplikçi, Ö. Yalçınkaya (Yay. Haz.). Koruma: Geçmiş, Bugün, Gelecek Arasındaki Diyalog Sempozyumu, 26-28 Ekim 2017 içinde (ss. 104-113).
Ankara: TED Üniversitesi, TMMOB Şehir Plancıları Odası, ODTÜ.
Çavdar, S. (2014). Atatürk Orman Çiftliği’nin dönüşüm süreci ve nedenleri. Mimarlık Dergisi, 377.
Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu. (1939) Atatürk çiftlikleri. Ankara: Devlet Ziraat İşletmeleri.
Duman, H., Hasbenli, A. ve Ayaş, Z. (Haz.). (2012, 12 Aralık). Ankara İli Yenimahalle İlçesi Gazi Mahallesi Atatürk Orman Çiftliği 1. derece doğal ve tarihi sit alanı sınırları içerisinde bulunan 2100 ada 23 ve 24 no’lu parseller ekolojik temelli bilimsel araştırma raporu.
Egli, E. (1934) Gazi Çiftliği tadilat eskisi İzahnamesi [Yazışma]. (Dosya Dijital No: 663686; plan no: 1142) T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Arşivi, Ankara.
Egli, E. (Çizen). (1934). Gazi Çiftliği tadilat eskisi M 1:5000 [Plan]. (Dosya Dijital No: 721486; plan no: 1142) T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Arşivi, Ankara.
Ekim, T. (2009). Türkiye’nin nadir endemikleri. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Ergin, O. (1977). Türk maarif tarihi (C. 3-4). İstanbul: Eser Matbaası.
Erol, O. (1973). Ankara şehri çevresinin jeomorfolojik ana birimleri. Açıklamalı Coğrafya Haritaları Serisi, 240(16). Ankara: AÜ DTCF Yayınları.
Etimesgut Bölgesi [Harita]. (1957). AOÇ aratırmaları web sayfasından 15.12.2017 tarihinde erişildi: http:// aocarastirmalari.arch.metu.edu.tr/yitirilen-etimesgut/
Etimesgut Numune Çiftliği [fotoğraf]. (1939). Gönül Genç Atatürk Orman Çiftliği Koleksiyonu, Ankara.
Gazi Orman Çiftliği [fotoğraf]. (1929). Hanri Benazus Atatürk Fotoğrafları Koleksiyonu Albüm 1. Atatürk Orman Çiftliği web sitesinden 05.01.2017 tarihinde erişildi: www.aoc.gov.tr
Gazi Orman Çiftliği Müdüriyeti. (1930). Gazi Orman Çiftliği, 5 Mayıs 1925: 5 Mayıs 1930. Ankara: Hakimiyet-i Milliye Matbaası.
Gazi Orman Çiftliği, 5 Mayıs 1925: 5 Mayıs 1930. (1930). Ankara: Hakimiyet-i Milliye Matbaası.
Günay, B. (2009). Conservation of urban space as an ontological problem. METU Journal of Faculty of Architecture, 1, 123- 156.
Güven, S. (2010). Constructing the past in Ankara. S. Redford ve N. Ergin (Ed.). Perceptions of the past in the Turkish Republic: classical and Byzantine Periods içinde (ss. 25-42). Leuven: Peeters.
[Hava fotoğrafı]. (1939a). Harita Genel Komutanlığı Hava Fotoğrafı Arşivi. HGK-GEOPORTAL websitesinden 15 Aralık 2017 tarihinde erişildi: http://hgkgeoportal.hgk.msb. gov.tr/
[Hava fotoğrafı]. (1939b). Harita Genel Komutanlığı Hava Fotoğrafı Arşivi. HGK-GEOPORTAL websitesinden 15 Aralık 2017 tarihinde erişildi: http://hgkgeoportal.hgk.msb. gov.tr/
Hewison, R. (1987). The heritage industry: Britain in a climate of decline. London: Methuen London.
ICOMOS. (1964). International Charter for the Conservation and Restoration of Monuments and Sites. ICOMOS web sitesinden 22Mayıs 2017 tarihinde erişildi: https://www. icomos.org/charters/venice_e.pdf
İlbay, S. N. (2014). Çocukluk arkadaşım Mustafa Kemal. İstanbul: Kaynak Yayınları.
İmamoğlu, B. (2007). Bilinmeyen Ankara: AOÇ PTT binası. Mimarlar Odası Bülteni, 34-35.
İnan, A. (2014). Atatürk hakkında hatıralar ve belgeler. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Jansen, H. (1936) 12.08.1936 tarihli 3923,3924, 3925 numaralı planlara ait izahname [Yazışma]. (Dosya Dijital No 601309; plan no: 1142) T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Arşivi, Ankara.
Jansen, H. (1937). Ankara İmar Planı Raporu (M. Yenen,Çev.). İstanbul: Alaaddin Kıral Basımevi.
Jansen, H. (Çizen). (1936). Orman Çiftliği Park ve İmar Planı M 1:2500. [Plan]. (Envanter No: 23338 plan no: 3925) Technische Universität Berlin Architekturmuseum, Almanya.
Jansen, H. (Çizen). (1937). Ankara Civarının Planı M 1:5000 [Plan]. (Envanter No:22993; plan no: 2750) Technische Universität Berlin Architekturmuseum, Almanya.
Jansen, H. (Çizen). (1939). Ankara ve Civarı Planı M 1:10000 [Plan]. (Envanter No: 23001; plan no: D 4239). Technische Universität Berlin Architekturmuseum, Almanya.
Jokilehto, Y. (2007). A history of architectural conservation. New York: Routledge.
Kaçar, D. (2010). Cultivating the nation: Atatürk’s experimental farm as an agent of social and cultural transformation. Yayımlanmış Doktora Tezi, ODTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kaçar, D. (2011). A unique spatial practice for transforming the social and cultural patterns: Atatürk Forest Farm in Ankara. METU of Faculty of Architecture, 1, 165-178.
Kandemir, S. (1932). Türkiye seyahatnamesi: Ankara vilayeti. Ankara: Başvekalet Müdevvenat Matbaası.
Karaömerlioğlu, M. A. (2006). Orada bir köy var uzakta: Erken Cumhuriyet döneminde köycü söylem. İstanbul: İletişim.
Keskinok, Ç. (2000). Atatürk Orman Çiftliği: Kuruluşu, sorunları ve gelişme seçenekleri için öneriler. Mimarlık Dergisi, 292, 43-46.
Keskinok, Ç. (2007). Bir özgürleşme tasarısı olarak Atatürk Orman Çiftliği. Bir çağdaşlaşma öyküsü Atatürk Orman Çiftliği içinde (ss.70-80). Ankara: Koleksiyoncular Derneği.
Keskinok, Ç. (2010). Urban planning experience of Turkey in the 1930s. METU Journal of Faculty of Architecture, 27(2), 173- 178.
Keskinok, Ç. (2013). Atatürk Orman Çiftliği: Bir özgürleşme tasarısı. Dünya Şehircilik Günü Kolokyumu içinde (ss. 579- 585). Ankara: Şehir Plancıları Odası.
Kimyon, D. ve Serter, G. (2015) Atatürk Orman Çiftliği’nin ve Ankara’nın değişimi dönüşümü. Planlama, 25(1), 44-63.
Koşay, H. Z. (1933). Ankara Gazi Orman fidanlığında bulunan eserler. TAED, 1, 5-21.
Mamboury, E. (2014). Ankara gezi rehberi (Orijinal bs. 1933). Ankara: Ankara Üniversitesi.
Memlük, Y. (2013). Mustafa Kemal’in Şehircilik devrimi.
M.Türkyılmaz (Ed.), Kur(t)uluş 1923 içinde (ss. 115-121). Ankara: VEKAM.
Öztan, Y. (1993). Atatürk Orman Çiftliği’nin Ankara kenti ve yeşil alan sistemi için işlevi. Dünü, Bugünü ve Geleceği ile Atatürk Orman Çiftliği Sempozyumu içinde (ss. 27-42). Ankara: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası.
Öztoprak, İ. (2006). Atatürk Orman Çiftliği’nin tarihi. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
Soyak, H. R. (2014). Atatürk’ten hatıralar. İstanbul: Yapi Kredi.
T.C. kuruşu. [Fotoğraf]. (t.y.). Gönül Genç Atatürk Orman Çiftliği Koleksiyonu, Ankara.
T.C. Tarım Vekaleti. (1953a). Atatürk Orman Çiftliği. İstanbul: İstanbul Matbaası.
T.C. Tarım Vekaleti. (1953b). Atatürk Orman Çiftliği M 1:70000 [Plan]. İstanbul: İstanbul Matbaası.
Tankut, G. (1993). Bir başkentin İmarı, Ankara (1929-1939). İstanbul: Anahtar Kitaplar.
TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Dökümantasyon Arşivi. Mayıs 2017 tarihinde http://envanter.gov.tr/anit/arkeoloji1 adresinden erişildi.
TÜBİTAK MAM Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü (2013). Havza koruma eylem planlarının hazırlanması projesi Sakarya Havzası nihai raporu. Gebze-Kocaeli: TC Orman ve Su İşleri Bakanlığı.
Türkiye Toplumsal Tarihi Sergisi [Poster]. (1937). La Turquie Kemaliste, 21-22, 95.
UNESCO. (1972). Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage. UNESCO web sitesinden 22 Mayıs 2017 tarihinde erişildi: http://whc. unesco.org/en/conventiontext/
UNESCO. (2003). Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. UNESCO web sitesinden 22 Mayıs 2017 tarihinde erişildi: https://ich.unesco.org/en/ convention
UNESCO. (2016). World Heritage List. UNESCO web sitesinden 22 Mayıs 2017 tarihinde erişildi: http://whc.unesco.org/en/ list
Ülkenli, Z.K. (2017). İç içe iki genç cumhuriyet ütopyası ve dönüşümleri: Ankara ve Atatürk Orman Çiftliği, Ankara Araştırmaları Dergisi, 5(1), 27-72.
Wadler, V. (1934). Die erste ausstellung im neuen ausstellungs: gebäude in Ankara. La Turquie Kemaliste, 4, 27.