Atatürk Dönemi’nde Ankara’ya Göçmen İskânı (1923-1938)

Osmanlı Dönemi’nde alınan yenilgiler ve yaşanan toprak kayıpları ile birlikte özellikle 19. yüzyılın ortalarından itibaren Anadolu’ya kitlesel göç hareketleri başlamış ve bu süreçte Ankara önemli bir iskân sahası olmuştur. Osmanlı Dönemi’ndeki kadar yoğun olmasa da Ankara’ya göçmen iskânı cumhuriyetin ilanından sonra da devam etmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında küçük gruplar hâlinde kente yerleşenlerin yanında, mübadele kapsamında Yunanistan’dan gelen az miktarda mübadil de Ankara’ya iskân edilmiştir. Cumhuriyet Dönemi’nde Ankara’ya göçmen iskânı konusunda kayda değer girişimler ise 1926 senesinden sonradır. Bundan sonra göçmenlerin iskânı için Ankara’da müstakil yerleşim alanları tesis edilmeye başlanmıştır. Gelen bir kısım göçmen ise Osmanlı Dönemi’nde muhacirlerin iskânı ile mamur hâle getirilen Nogay ve Çerkeslerin yaşadığı köylere yerleştirilmiştir. Atatürk Dönemi’nde göçmen iskânı konusunda Ankara’da dikkat çeken en önemli husus, Anadolu’nun diğer bazı vilayetlerinde olduğu gibi burada da gelenlerin iskânı için numune köylerin oluşturulmasıdır. Bu köyler, Anadolu halkına ve köylerine örnek olacak mahiyette tasarlanmış ve hayata geçirilmiştir. Bu yönü ile Ankara’da girişilen bu faaliyetlerin sadece bir göçmen iskân çalışması değil, aynı zamanda bir imar projesi olduğunu söylemek mümkündür. Atatürk Dönemi’nde Ankara’ya gerçekleşen göçleri ve gelenlerin iskânlarını muhtelif yönleri ile aydınlatmayı hedefleyen bu çalışma, arşiv kayıtları, dönemin gazete haberleri ve saha araştırmalarına dayalı olarak kaleme alınmıştır.

Immigrant Settlement in Ankara During the Rule of Atatürk (1923-1938)

From the middle of the 19th century, Ankara, and Anatolia generally, became important locations for settlement following the loss of various territories by the Ottoman Empire. This immigration continued after the establishment of the Republic of Turkey, although at a reduced level. Many small groups settled in the city during the first years of the Republican era, including some immigrants from Greece who settled in Ankara after the population exchange between Turkey and Greece. Significant measures were taken to support immigration in Ankara after 1926 when separate living areas were established for immigrants. These areas included the Nogai and Circassian villages constructed and improved during the Ottoman period for previous immigrants. It is of particular note that sample villages, similar to the ones established in certain other provinces of Anatolia, were constructed during the rule of Atatürk for the settlement of immigrants as examples to the Anatolian people and surrounding villages. It is therefore possible to argue that the project was not only an attempt to settle immigrants, but constitutes a zoning plan. The aim of this study, which is based on archival sources, newspapers of the period and field research studies, illuminates the issue of migration to Ankara, as well as various forms of the settlement of immigrants during the rule of Atatürk.

PDF

___

Ağanoğlu, H. Y. (2001). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanlar’ın makûs tarihi göç. İstanbul: Kum Saati Yayınları. Ahiboz Köyü Muhtarlık Defteri
Ankara İskân Birinci Mıntıka Müdürlüğünden. (1931, 31 Mart). Cumhuriyet, s. 6. Ankara İskân Müdürlüğünden. (1930, 13 Mayıs). Cumhuriyet, s. 7.
Ahimesut. (1928, 25 Eylül). Hâkimiyet-i Milliye, s. 1. Ankara Civarında Şirin Bir Köy. (1929, 12 Kânunusani). Akşam, s. 1.
Arı, K. (2003). Büyük mübadele Türkiye’ye zorunlu göç (1923- 1925) .İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Aslan, Z. (2020). Türkiye’de göç ve göçmenler (1914-1960). İstanbul: Libra Yayınları.
Babuş, F. (2006). Osmanlı’dan günümüze göç ve iskân. İstanbul: Ozan Yayıncılık.
Bakanlıklar Arası Daire Başkanlığı [30.1.1.0], (Kutu No: 189, Gömlek No: 4, Sıra No: 5), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Bakanlıklar Tayin Daire Başkanlığı [30.11.1.0], (Kutu No: 63, Gömlek No: 15, Sıra No: 5), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Başbakanlık Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.1], (Kutu No: 70, Gömlek No: 58, Sıra No: 6), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Başbakanlık Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.1], (Kutu No: 30, Gömlek No: 55, Sıra No: 5), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Başbakanlık Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.1], (Kutu No: 29, Gömlek No: 32, Sıra No: 14), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Başbakanlık Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.1], (Kutu No: 29, Gömlek No: 35, Sıra No: 18), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Başbakanlık Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.1], (Kutu No: 30, Gömlek No: 56, Sıra No: 4), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Başbakanlık Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.1], (Kutu No: 30, Gömlek No: 61, Sıra No: 4), T.C. Cumhurbaşkanlı ğı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Başbakanlık Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.1], (Kutu No: 30, Gömlek No: 63, Sıra No: 9), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Candar, A. (1938). Anadolu coğrafya lugatı sınaçlar -1- Ankara. Ankara: Hapisane Matbaası.
Cengizkan, A. (2004). Mübadele konut ve yerleşim. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
Çetin, T. (1999). Modern Türkiye yaratma projesinin orijinal bir boyutu: örnek köyler. O. Baydar (Ed.), 75 yılda köylerden şehirlere içinde (s. 231-240). İstanbul: Türkiye İş Bankası-Tarih Vakfı.
Demir Yaleze, H. (2018). Atatürk’ün örnek köyünden 1990’ların Belediyesi’ne yaşayan mekânlar olarak Etimesgut. N. Güz, M. Şahinboz ve H. Güz (Ed.). Uluslararası tarihte Etimesgut sempozyumu bildiri kitabı, C. 2 içinde (s. 1-29). Ankara: Etimesgut Belediyesi.
Dündar, F. (2018). İttihat ve Terakki’nin Müslümanları iskân politikası (1913-1918). İstanbul: İletişim Yayınları.
Dündar, F. (2019). Modern Türkiye’nin şifresi İttihat ve Terakki’nin etnisite mühendisliği (1913-1918). İstanbul: İletişim Yayınları.
Dündar, F. (2021). Hicret, Din ü Devlet: Osmanlı göç politikası (1856-1908). İstanbul: İletişim Yayınları.
Erdoğan, A. (2007). Tarih içinde Polatlı. Ankara: Polatlı Belediyesi Yayınları.
Eren, A. C. (1963, Kasım). Atatürk ve muhaceret konuları. Türk Kültürü, 13, 123.
Eren, A. C. (1966). Türkiye’de göç ve göçmen meseleleri: Tanzimat Devri, ilk kurulan göçmen komisyonu, çıkarılan tüzükler. İstanbul: Nurgök Matbaası. Gazi Hz.’leri Köylüler Arasında. (1929, 16 Nisan). Akşam, 1.
Geray, C. (2019). Türkiye’den ve Türkiye’ye göçler ve göçmenlerin iskânı (1923-1961). Ankara: Kalan Yayınları.
Gözaydın, E. F. (1948). Kırım: Kırım Türklerinin yerleşme ve göçmeleri. İstanbul: Vakit Matbaası.
Halaçoğlu, A. (2014). Balkan Harbi sırasında Rumeli’den Türk göçleri (1912-1913). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Hamdi, A (Ağustos 1934). “Nümune Köyü-Etimesgut”, Yeni Türk Mecmuası, 25, 1612.
Harita Genel Müdürlüğü Arşivi [HGMA], (Dosya No:131, Gömlek No: 52), Harita Genel Müdürlüğü, Ankara.
Harita Genel Müdürlüğü Arşivi [HGMA], (Dosya No: 31A, Gömlek No: 094), Harita Genel Müdürlüğü, Ankara.
Harita Genel Müdürlüğü Arşivi [HGMA], (Dosya No: 362, Gömlek No: 152), Harita Genel Müdürlüğü, Ankara.
Harita Genel Müdürlüğü Arşivi [HGMA], (Dosya No: 172, Gömlek No: 22), Harita Genel Müdürlüğü, Ankara.
Harita Genel Müdürlüğü Arşivi [HGMA], (Dosya No: 122, Gömlek No: 456), Harita Genel Müdürlüğü, Ankara.
Haritalar [HRT.h.] (Dosya No: 554), T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA), İstanbul.
İnan, A (1982). Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 1923 Eskişehir İzmit Konuşmaları, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
İpek, N. (1994). Rumeli’den Anadolu’ya Türk göçleri (1877- 1890). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
İpek, N. (1999). 93 Muhacereti. (Ed.) Güler Eren. Osmanlı, Cilt 4 içinde (s. 661-668). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
İpek, N. (2000). Mübadele ve Samsun. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
İpek, N. (2006). İmparatorluktan Ulus devlete göçler. Trabzon: Serender Yayınları.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 24, Gömlek No: 127, Sıra No: 8), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 22, Gömlek No: 113, Sıra No: 25), T.C. Başkanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 22, Gömlek No: 112, Sıra No: 11), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 18, Gömlek No: 85, Sıra No: 4), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 10, Gömlek No: 27, Sıra No: 3), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 17, Gömlek No: 81, Sıra No: 9), T.C. Başkanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 22, Gömlek No: 109, Sıra No: 25), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 22, Gömlek No: 112, Sıra No: 30), T.C. Başkanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 22, Gömlek No: 114, Sıra No: 17), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cum huriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 22, Gömlek No: 115, Sıra No: 28), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cum huriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 23, Gömlek No: 121, Sıra No: 10), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cum huriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 25, Gömlek No: 134, Sıra No: 6), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cum huriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 22, Gömlek No: 115, Sıra No: 27), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cum huriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 22, Gömlek No: 115, Sıra No: 28), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cum huriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 20, Gömlek No: 102, Sıra No: 6), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cum huriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 21, Gömlek No: 104, Sıra No: 7), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cum huriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân [272.0.0.11], (Kutu No: 12, Gömlek No: 40, Sıra No: 1), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cum huriyet Arşivi (BCA), Ankara.
İskân Kanunu. (1934, 21 Haziran). T. C. Resmî Gazete (Sayı: 2733). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/ arsiv/2733.pdf
İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi [İÜNK], (Dos ya No:90571, Gömlek No:33), İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.2], (Kutu No: 14, Gömlek No: 64, Sıra No: 67), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.2], (Kutu No: 65, Gömlek No: 50, Sıra No: 14), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.2], (Kutu No: 2, Gömlek No: 17, Sıra No: 22), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.2], (Kutu No: 13, Gömlek No: 57, Sıra No: 3), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivle ri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.2], (Kutu No: 13, Gömlek No: 57, Sıra No: 13), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşiv leri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.2], (Kutu No: 14, Gömlek No: 64, Sıra No: 17), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşiv leri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.2], (Kutu No: 10, Gömlek No: 27, Sıra No: 11), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşiv leri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.2], (Kutu No: 43, Gömlek No: 12, Sıra No: 16), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşiv leri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.2], (Kutu No: 11, Gömlek No: 37, Sıra No: 4), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivle ri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.2], (Kutu No: 61, Gömlek No: 8, Sıra No: 9), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Kararlar Daire Başkanlığı [30.18.1.2], (Kutu No: 78, Gömlek No: 77, Sıra No: 8), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivle ri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Karpat, K. H. (2010). Osmanlı’dan günümüze etnik yapılanma ve göçler. İstanbul: Timaş Yayınları.
Kavak, T. (2019). Conservation of a modern rural heritage place: Early Republican Period model village of Samutlu (Temelli), Ankara. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kaynar, İ. S. ve Koraltürk, M. (2016). Ankara’ya demiryoluyla göçler ve iskân siyaseti (1890-1910). Ankara Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1-12.
Kayapınar, L. (2012). Atatürk, Menderes ve Özal Dönemi Bulgaristan’dan gelen göçmenler üzerine gözlemler. N. Ersoy Hacısalihoğlu ve M. Hacısalihoğlu (Ed.), 89 Göçü: Bulgaristan’da 1984-89 azınlık politikaları ve Türkiye’ye zorunlu göç içinde (s. 373-395). İstanbul.
Kırımlı, H. (2012). Türkiye’deki Kırım Tatar ve Nogay köy yer leşmeleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Kocacık, F. (1980). “Balkanlar’dan Anadolu’ya Yönelik Göçler (1878-1890)”, Osmanlı Araştırmalar I, İstanbul, 137-190.
Meydan, S. (2015, Eylül). Ahi Mesut (Etimesgut) numune köyü. Bütün Dünya, 31-36.
Muamelat Genel Müdürlüğü [30.10.0.0], (Kutu No: 123, Gömlek No: 879, Sıra No: 9), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Muamelat Genel Müdürlüğü [30.10.0.0], (Kutu No: 124, Gömlek No: 885, Sıra No: 4), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Muamelat Genel Müdürlüğü [30.10.0.0], (Kutu No: 81, Gömlek No: 530, Sıra No: 7), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Muhacir Geliyor. (1932, 5 Temmuz). Cumhuriyet, s. 2.
Muhacirin [272.0.0.12], (Kutu No: 45, Gömlek No: 74, Sıra No: 11), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Muhacirin [272.0.0.12], (Kutu No: 53, Gömlek No: 123, Sıra No: 18), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Muhacirin [272.0.0.12], (Kutu No: 54, Gömlek No: 131, Sıra No: 22), T.C. Başkanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi (BCA), Ankara.
Muhacirin [272.0.0.12], (Kutu No: 60, Gömlek No: 170, Sıra No: 2), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Muhacirin [272.0.0.12], (Kutu No: 48, Gömlek No: 96, Sıra No: 1), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Muhacirin [272.0.0.12], (Kutu No: 56, Gömlek No: 145, Sıra No: 18), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Muhacirin [272.0.0.12], (Kutu No: 52, Gömlek No: 122, Sıra No: 29), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Muhacirin [272.0.0.12], (Kutu No: 53, Gömlek No: 123, Sıra No: 18), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Muhasebe, Levazım, Mubayaat [272.0.0.74], (Kutu No: 70, Gömlek No: 58, Sıra No: 6), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Muslihiddin Safvet (1341 (1925). Türkiye’nin sıhhi ictimai coğ rafyası: Ankara vilayeti, İstanbul: Hilal Matbaası
Öksüz, H. (2000). İkili İlişkiler Çerçevesinde Balkan Ülkelerinden Türkiye’ye Göçler ve Göç Sonrası İskân Meselesi (1923-1938)”, Atatürk Dergisi, 3(1), 169-188
Öksüz, H (2016). Yirminci yüzyılda Türkiye ve Balkanlar. Trabzon: Serander Yayınları.
Örmecioğlu, H. T (2003). 1850-1950 Yılları Arasında Türkiye’de Köycülük Çalışmaları ve Numune Köyler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özer, F. ve Yıldırım, K. (2003). Atatürk ve Etimesgut. Ankara: Ankara Ticaret Odası.
Pınar, M. (2014). 1950-1951 Bulgaristan’dan Türkiye’ye göçler ve Demokrat Parti’nin göçmen politikası. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 30(89), 61-94.
Prizren Muhacirleri Geldi. (1924, 24 Haziran). Tevhid-i Efkâr, s. 2.
Pustu, Y. (2020a). XIX. Yüzyıldan XX. Yüzyıla Ankara’da Göç ve İskân (1856-1918).Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacet tepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Pustu, Y. (2020b). Osmanlı Döneminde Ankara’ya Muhacir İskânı (1856-1918). ANKARAD, 1(2), 591-636.
Rıfkı, F. (1924, 22 Kânunuevvel). Ankara, bir devlet meselesidir. Hâkimiyet-i Milliye, s. 1.
Samutlu Çiftliğinde Yepyeni Bir Köy. (1930, 26 Haziran). Hâkimiyet-i Milliye, s. 1.
Samutlu Köyü Ayın Birinde Hazır. (1930, 14 Teşrinievvel). Hâkimiyet-i Milliye, s. 1.
Samutlu Köyü Cuma Günü Açılıyor. (1930, 26 Teşrinisani). Hâkimiyet-i Milliye, s. 2.
Samutlu Köyü: Köyün İnşaatı Bitmek Üzeredir. (1930, 10 Ekim). Hâkimiyet-i Milliye, s. 4.
Samutlu Nahiyesi: Vali Nevzat Bey Dün Köyü Açtı. (1930, 30 Kasım). Hâkimiyet-i Milliye, s. 1-3.
Samutlu Nümune Köyünün Küşat Merasimi. (1930, 29 Teşrini sani). Hâkimiyet-i Milliye, s. 2.
Samutlu’nun Adı Temelli Oluyor. (1943, 1 Aralık). Ulus, s. 4.
Sarı, M. (2015). Atatürk Döneminde İç Anadolu Bölgesi’nde imar ve iskân faaliyetleri (1923-1938). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
Sarınay, Y. (2011). Cumhuriyet Döneminde Balkan ülkelerin den Ankara’ya yapılan göçler (1923-1990). Atatürk Araştır ma Merkezi Dergisi, 17(80), 351388.
Sincan Köy Örnek Köy Oluyor. (1937, 27 Mart). Ulus, s. 8.
Sincanköy Nümune Köy Oluyor. (1936, 24 Kânunuevvel). Akşam, s. 2.
Soysal, İ. (2000). Tarihçeleri ve açıklamaları ile birlikte Türkiye’nin siyasi antlaşmaları (1920-1945), C. 1. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Şimşir, B. (1986). Bulgaristan Türkleri (1878-1985), İstanbul: Bilgi Yayınları.
Şimşir, B. (1989). Rumeli’den Türk göçleri, C. I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Toprak, Z. (1991). Cumhuriyet Ankara’sında ilk nüfus sayımı (tecrübe tahriri-1927). Ankara Dergisi, 1(2), 57-66.
Teşkilatı Mülkiye Kanunu. (1926, 26 Haziran). TBMM web sitesinden erişildi: https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc004/ kanuntbmmc004/kanuntbmmc00400877.pdf
T.B.M.M. Zabıt Ceridesi, (12 Kasım 1934). C. 25, Devre 4, İçti ma 4, s. 15.
Türkiye Cumhuriyeti Başvekâlet Umum Müdürlüğü İstatis tik Yıllığı 1930. C. III. (1930). Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü Yayınları, İstanbul: Ahmet İhsan Matbaası.
Umur-u Tasarrufiyye [272.0.0.13], (Kutu No: 79, Gömlek No: 8, Sıra No: 33), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Umur-u Tasarrufiyye [272.0.0.13], (Kutu No: 79, Gömlek No: 2, Sıra No: 6), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Baş kanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA), Ankara.
Uzman, N. (2018). Türkiye’nin mülteci ve muhacir politikaları (1923-1947). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
Ünsal, B. (1940). Sincan köyü planı. Arkitekt, 01-02(109-110), 15-18.
Vilayet İskân İşleri ve Samutlu Köyü. (1931, 30 Mart). Hâkimiyet-i Milliye, s. 2. Yeni Göçmenler: Sincan Köyüne Dört Yüz Muhacir Yerleştirildi. (1938, 18 Birinci Kanun). Cumhuriyet, s. 3.
Yeni Nümune Köyü Bu Sene Yapılacak [İlan]. (1930, 9 Mayıs). Hâkimiyet-i Milliye, s. 1.
Yıldız Perakende Evrakı Komisyanlar Maruzatı [Y.PRK.KOM.]. (20.05.1309 [Hicri]). (Dosya No: 8, Gömlek No: 14), T.C. Cumhurbaşkanlığı, Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BOA), İstanbul.
Zekai, Fatin. (1925, 3 Teşrinisani). Türk-Bulgar Ahitnamesinin Esasları Nedir. Cumhuriyet, s. 2.
Ziya, A. (1933, İkinci Teşrin). Cumhuriyette köy yapımı. Ülkü Halkevleri Mecmuası, 2(10), s. 333-236.