Olimpiyat Oyunları Etki Ölçeği'nin (OOEÖ-Uzun Versiyon) Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması*

Gelir getirici ve tanıtıcı etkisi nedeniyle birçok ülkenin önemle üzerinde durduğu sportif etkinliklerin başında gelen olimpiyatlar, sadece sportif faaliyetlerin değil turizm sektörünün de gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Bu tür katkıların daha çok etki yaratması ve başarılı olabilmesi için, olimpiyat gibi büyük spor organizasyonlarının düzenleneceği yerlerde yaşayan halkın bu tür organizasyonlara karşı algılarını ve tutumlarını ölçmek gerekmektedir. Bu nedenle çalışmanın amacı da; Zhou ve Ap (2009) tarafından geliştirilmiş olan Olimpiyat Oyunları Etki Ölçeği'nin (OOEÖ) geçerlilik ve güvenilirliğini tespit etmektir. Araştırmanın çalışma grubu, Erzurum ili merkez ilçede yaşayan 18-60 yaş aralığında araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 228 kişiden oluşturulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunun belirlenmesinde güç analiz yöntemi ile örneklem büyüklüğü hesaplanmıştır. Aynı zamanda ölçeğin dilsel eş değerliği ve test-tekrar test çalışması için korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) sonrası ölçek formu, ölçmeyi amaçlayan 20 madde üç alt boyuttan oluşmuştur. Sonuç olarak OOEÖ Türkçe formunun geçerlik ve güvenilirlik çalışmalarından elde edilen bütün sonuçlara göre, mevcut ölçek formunun yerel halkın olimpiyat oyunlarına karşı algılarının ölçülmesi ve görüşlerinin belirlenmesinde kullanılabileceği tespit edilmiştir.

The Reliability and Validity Study of Olympics Impacts Scale (OIS-Long Form)

Because of its income and promotional effect, countries overemphasize one of the sporting events, Olympics, which contribute to the development of not only the sports activities but also the tourism industry. For becoming wide and increasing these contributions, it can be useful to test the residents' perceptions towards the impacts of mega events like Olympic Games. The purpose of this study was to identify the Olympics Impacts Scale's (Zhou and Ap 2009) reliability and validity. The sample of the study was composed of 220 volunteered Erzurum residents whose age was between 18-60 years. Sample size was formulated with power analyze method to design research group of the study. Meanwhile, the language equivalence and test-retest correlation coefficients were estimated. After exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis, the scale comprised 20 items and 3 factors. In summary, results revealed that Turkish version of Olympics Impacts Scale can be used as a reliable and valid scale to measure and evaluate residents' perceptions towards the Olympic Games.

PDF

___

Alaeddinoğlu, F. (2007). Van Halkının Turisti ve Turizmi Algıla- ma Şekli, Coğrafi Bilimler Dergisi, 5 (1): 1-16.
Balcı, A. (2009). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlke- ler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Barcelona Turisme, (2013). http://professional.barcelonaturisme. com, Erişim tarihi: 9 Haziran 2013.
Baydur, H. ve Eser, E. (2006). Uygulama: Yaşam Kalitesi Ölçeklerinin Psikometrik Çözümlenmesi, Sağlıkta Birikim, 1(2): 99-123.
Bryman, A. ve Cramer, D. (1997). Quantitative Data Analysis with SPSS for Windows: A Guide for Social Scientists. New York: Routledge .
Buluş, M. (2001). Kişi Algı Ölçeğinin Öğretmen Adayları İçin Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması, Eğitim Araştırmaları, 5: 29-35.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş, Akgün Ö., Kahveci Ö. ve Demirel F. (2004). Gü- dülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeği'nin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2): 207-239.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Dağ, İ. (2002). Kontrol Odağı Ölçeği (KOO): Ölçek Geliştirme, Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması, Türk Psikoloji Dergisi, 17(49): 77-90.
DeVellis, R.F. (2003). Scale Development Theory and Applications. USA: Sage Publications.
Duran, P. (2005). The Impact of the Olympic Games on Tourism, Barcelona: The Legacy of the Games 1992-2002, Barcelona: Centre d'Estudis Olímpics UAB. http://olympicstudies. uab.es/pdf/wp083_eng.pdf adresinden alınmıştır.
Fer, S. ve Cırık, İ. (2006). Öğretmenlerde ve Öğrencilerde, Yapı- landırmacı Öğrenme Ortamı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması Nedir?, Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2(1): 1-27.
Getz, D. (2008). Event Tourism: Definition, Evolution, and Research, Tourism Management, 29: 403-428.
Gibson, H.J. (1998). Sport Tourism: A Critical Analysis of Research, Sport Management Review, 1: 45-76.
Gursoy, D. ve Kendall, K.W. (2006). Hosting Mega Events Modeling Locals' Support, Annals of Tourism Research, 33(3): 603-623.
Hambleton, R.K. ve Patsula, L. (1999). Increasing the Validity of Adapted Tests: Myths to be Avoided and Guidelines for Improving Test Adaptation Practices, Journal of Applied Testing Technology, 1 (1): 1-30.
Hovardaoğlu, S. ve Sezgin, N. (1998). Eğitimde ve Psikolojide Ölçme Standartları. Ankara: Türk Psikologlar Derneği ve ÖSYM yayını.
Kafkas, M.E. (2011). Çocuklar İçin Sporda Hayal Etme Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Bir Geçerlik ve Güvenirlik Çalış- ması, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Spor Bilimleri Dergisi, 5 (2): 101-109.
Kafkas, M.E., Çoban, B. ve Şahin Kafkas, A. (2012). Sport Fan Motivation Questionnaire: A Study of Validity and Reliability, Nigde University Journal of Physical Education and Sport Sciences, 6 (1): 34-41.
Kapareliotis, I., Panopoulos, A. ve Panigyrakis, G.G. (2010). The Influence of the Olympic Games on Beijing Consumers' Perceptions of Their City Tourism Development, Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 22 (1): 90-100.
Karadakis, K. ve Kaplanidou, K. (2012). Legacy Perceptions Among Host and Non-host Olympic Games Residents: A Longitudinal Study of the 2010 Vancouver Olympic Games, European Sport Management Quarterly, 12 (3): 243-264.
Kekin, A. (2007). 2000-2012 Yılları Arasında Düzenlenen ve Dü- zenlenecek Olan Modern Olimpiyat Oyunlarına Ev Sahipliği Yapmak İçin Aday Olan Şehirler, Seçim Kriterleri ve İstanbul Açısından Değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi.
Kılıç, H. (2007). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Olimpiyatlar Hakkındaki Farkındalığı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Konstantaki, M. ve Wickens, E. (2010). Residents' Perceptions of Environmental and Security Issues at the 2012 London Olympic Games, Journal of Sport & Tourism, 15 (4): 337-357.
Nauright, J., Giampiccoli, A. ve Lee, S. (2013). Events and Sports Tourism. İçinde Finkel R., McGillivray D., McPherson G. ve Robinson P. (Editörler), Research Themes for Events (ss. 90-100). Wallingford: CAB International.
Özabacı, N. (2011). İlişki Niteliği Ölçeği'nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Eğitim ve Bilim, 36 (162): 159-167.
Pappas, N. (2014). Hosting Mega Events: Londoners' Support of the 2012 Olympics, Journal of Hospitality and Tourism Management, 21: 10-17.
Prayag, G., Hosany, S., Nunkoo, R. ve Alders T. (2013). London Residents' Support for the 2012 Olympic Games: The Mediating Effect of Overall Attitude, Tourism Management, 36: 629-640.
Preacher, KJ. ve MacCallum, RC. (2002). Exploratory Factor Analysis in Behavior Genetics Research: Factor Recovery with Smallsample Size, Behavior Genetics, 32 (2):153-161.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). Evaluating The Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures, Methods of Psychological Research Online, 8 (2): 23-74.
Serdaroğlu, M.S. (2002). Olimpiyat Tarihi ve Türkiye'nin Olimpiyatlardaki Durumu, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde: Niğde Üniversitesi.
Şahin, Y. (2010). "Olimpiyat Kenti"nden "Olimpiyat Devleti"ne, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12 (18): 73-80.
Şenduran, F., Şahin, S., Bastık, C. ve Gümüşdağ, H. (2012). Toplumdaki Bireylerin Olimpiyat Oyunları Hakkında Yakla- şımları, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (2): 39-52.
Şimşek, K.Y. (2011). 2011 Erzurum Dünya Üniversitelerarası Kış Oyunlarının Erzurum Şehrine Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Etkisi, Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13 (3): 383-393.
Tabachnick, BG., Fidell, LS. ve Osterlind, SJ. (2001). Using Multivariate Statistics. Boston: Allyn and Bacon. Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Tezbaşaran, AA. (1996). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Waitt, G. (2003). Social Impacts of the Sydney Olympics, Annals of Tourism Research, 30 (1): 194-215.
Zhou, Y. ve Ap, J. (2009). Residents' Perceptions towards the Impacts of the Beijing 2008 Olympic Games, Journal of Travel Research, 48 (1): 78-91.
Zorba, E. (2005). Olimpiyatlara Adaylık Sürecine İlişkin İstanbul Halkının Görüşleri Üzerine Bir Araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi.