Cumhuriyet Dönemi İstanbul Basınında Turizm İstanbul Belediye Mecmuasında Turizm Haberleri (1924-1942)

Türk basını Tanzimat Fermanı ile hız kazanan Türk modernleşme sürecinde önemli mesafe kaydetmiştir. Bu süreçte çeşitli resmî kurumlar çıkardıkları mecmualarla basındaki gelişmeye katkı sunmuşlardır. Cumhuriyetin ilan edildiği yılın hemen ertesinde 1924 yılında yayımlanmaya başlayan ve 1942 yılında basımı sonlandırılan “İstanbul Şehremaneti Mecmuası” yahut diğer ismi ile “Türkiye Cumhuriyeti İstanbul Belediye Mecmuası” bu mecmualardan birisidir. Mecmua Türkiye’nin ilk belediyecilik dergisi olması, döneminin İstanbul’u ve önemli Avrupa şehirleri ile alakalı ayrıntılı bilgileri sayfalarında muhafaza etmesinden dolayı zengin bir tarihi hazinedir. Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaş Batı’yı örnek alarak şehircilik ve belediyecilik üzerine gerçekleştirdiği çalışmalar arasında turizm meselesi de bulunmaktadır. Bu konuda mecmuada; Türkiye’de ve İstanbul’da turizmin geliştirilmesi için gerçekleştirilen bazı faaliyetler, konaklama, ulaşım, eğlence gibi pek çok konuda bilgi verilmiştir. Bu çalışmada mecmuanın tamamı taranmış; mecmuanın turizm konulu tüm içeriği tespit edilmiştir. Elde edilen verilerle Cumhuriyetin ilk yıllarındaki modernleşme-yenileşme sürecinde turizme verilen önem İstanbul özelinde tanıtılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İstanbul, Belediye, Mecmua, Şehircilik, Turizm, Seyyah.

Republic Era Tourism in Istanbul Press -Tourism News in Istanbul Municipality Magazine (1924-1942)

The Turkish press has made significant progress during the Turkish modernization process, which gained momentum with the Tanzimat Edict. During this process, various official institutions have contributed to the development of the press by publishing magazines. The “Istanbul Municipality Magazine” (İstanbul Şehremaneti Mecmuası) or alternatively known as the “The Istanbul Municipality Magazine of the Republic of Turkey” (Türkiye Cumhuriyeti İstanbul Belediye Mecmuası) is one of the magazines that began publication in 1924, immediately following the declaration of the Republic, and ended its printing in 1942. This magazine is a valuable historical treasure as it is Turkey's first municipal magazine and preserves detailed information about Istanbul and significant European cities of its time within its pages. Among the endeavors of the Republic of Turkey, which took contemporary Western examples in urban planning and municipal affairs, tourism is also included. Regarding this matter, the magazine provides information about various activities carried out to develop tourism in Turkey and Istanbul, including accommodation, transportation, entertainment, and many other aspects. In this study, the entire magazine has been scanned, and all the content related to tourism has been identified. The importance given to tourism during the modernization and renewal process in the early years of the Republic has been attempted to be promoted specifically in Istanbul through the data obtained.

Keywords:

Istanbul, Municipality, Magazine, Urbanism, Tourism, Traveler,

PDF

___

Akyıldız, A. (2010). Şehremini. TDV İslam Ansiklopedisi, (38: 459-461). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayını.
Atatürk Kitaplığı (2023). https://katalog.ibb.gov.tr/yordam/p=1&q=%C5%9Eehremaneti+mecmuas%C4%B1+%2C&alan= tum_txt#, Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023.
Atatürk Kitaplığı (2023). https://katalog.ibb.gov.tr/yordam/p=1&q=%C5%9Eehremaneti+mecmuas%C4%B1+%2C&alan=tum_txt&sno=2, Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023.
Belge, H. (2022). Osmanlı Taşrasında Bir Büyük Pazar Organizasyonu: Zile Panayırı, Tarih Okulu Dergisi, 15 (59): 2541-2568.
Bozkurt, N. (1994). Eğlence. TDV İslam Ansiklopedisi, (10: 483-488). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
Çavdar, N. (2017). Muhbir Osmanlı Basınının Sivri Dili. İstanbul. Kriter Yayınları.
Doğaner, S. (1998). Türkiye Ulaşım Sistemleri Turizm ve Çevre İlişkileri, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi, (6): 1-25.
Doğan, M. (2020). Avrupa Seyahat Edebiyatı ve Osmanlı Coğrafyasında Bir Seyyah: Charles Mac Farlane, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21): 61-81.
Eralp, Z. (1983). Genel Turizm. Ankara: Ankara Üniversitesi Basın-Yayın Yüksekokulu Yayınları.
Hanilçe, M. ve Ak, İ. (2018). İstanbul Gazetelerinin Başyazarlarının Kaleminden 31 Mart Vak’ası Öncesi ve Sonrası, Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (1): 1-32.
Kandemir, Ö. ve Uçar, Ö. (2015). Değişen Müze Kavramı ve Çağdaş Müze Mekanlarının Oluşturulmasına Yönelik Tasarım Girdileri, Sanat ve Tasarım Dergisi, 5 (2): 17-47.
Karaman, M. A. (2014). Osmanlı Modernleşmesinde Basın, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (32): 131-142.
Kervankıran, İ. ve Eryılmaz, A. G. (2015). Müzelerin Türkiye Turizmindeki Yeri Nedir? Türkiye’de Müze Turizminin Mekânsal Dağılımına Genel Bir Bakış. C. IIII. İçinde; M. A. Çukurçayır, A. Başoda, Ş. Ünüvar, M. Sağır, M. Çiçekdağı, S. Büyükipekçi (Editörler) I. Eurosia İnternational Tourism Congress: Current Issues Trends and Indıcators (ss. 602-614). Konya: Aybil Yayınları. Kılıçözlü, A. (1995). Alternatif Turizm ve Türkiye’nin Alternatif Turizm Potansiyeli (Basılmamış Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Okuyucu, A. ve Akgiş, Ö. (2016). Türkiye’de Konaklama Sektörünün Yapısal ve Mekânsal Değişimi: 1990-2013, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20 (1): 249-269.
Özel, N. (2018). Ambassadors, Spies, Captives, Merchants and Travelers: Ottoman Information Networks In The East 1736-1747 (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Şehir University.
Saral E. ve Malkoç E (2018). Erken Cumhuriyet Döneminde İstanbul’da Turizm Etkinlikleri ve Turizmi Geliştirme Çabaları (1923 -1938). İçinde; S. Nurdan ve M. Özler (Editörler) XVIII. Türk Tarih Kongresi (ss. 345- 365). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Toprak Z. (1994). Şehremaneti Mecmuası. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, (7: 149). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Triptik (2023). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/03/20070301-23.htm, Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023.
Türk Dil Kurumu (2023). https://sozluk.gov.tr/, Erişim tarihi: 26 Mayıs 2023.
Yıldız Z. (2011). Turizmin Sektörünün Gelişimi ve İstihdam Üzerindeki Etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3 (5): 54-71.