Türkiye’de çimento sektöründeki belirsizliklerin analizi

Türkiye’de çimento sektörü 4,5 milyar Dolar’lık cirosu ve 1 milyar Dolar’lık ihracatıyla ülke ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Çimento sektörü yaşanan eko- nomik krizlerden büyük oranda etkilenen sektörlerden biri olup birçok belirsizlik içermektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de çimento sektöründeki fiyat belirsizlikleri, teknolojik belirsizlikler ve fiyat-teknoloji belirsizlikleri analiz edilmiştir. Çimento üreticileri pazarının büyük bir bölümünü hazır beton sektörü oluşturmakta, bu nedenle hazır betona olan talep çimentoya olan talebi doğrudan etkilemektedir. Çimento talebi inşaat sektö- rünün durumuyla da ilişkili olup, yatırımlar arttıkça çimento talebi de artmaktadır. Bu bağlamda kentsel dönüşüm projeleri ve konut yatırımları da çimento üreticileri için büyük önem arzetmektedir. Çimento sektöründeki önemli teknolojik belirsizliklerden biri maliyetlerdeki belirsizliktir. Çimento sektöründe ma- liyetlerin artmasının yanında üretim kısıtlamalarına da neden olabilecek karbondioksit gazı sınırlamaları en önemli fiyat-teknoloji belirsizliklerinden biri olarak değerlendirilebilir.

Analysis of uncertainties in cement ındustry in Turkey

Cement industry having 4,5 billion Dollars revenue and 1 billion Dollar export volume plays very impor- tant role in Turkey’s economy. Turkish cement industry is very sensitive to economic crisis and involves many uncertainties. In this study, price uncertainties, technological uncertainties, and price-technological uncerta- inties in Turkish cement industry were analyzed. The cement demand is mostly affected by demand to ready mixed concrete. Demand to cement is also related to the picture of construction industry and therefore ce- ment demand increases with increase in investments. In this context, urban transformation projects and residential estate investments are very important for cement producers. Uncertainties in production costs cause important technological uncertainties in cement industry. One of the most remarkable price-technolo- gical uncertainties in cement industry is the limitations in carbon dioxide emission.

PDF

___

Adner, R. ve Levinthal, D. (2001). Demand heteroge- Erşen, K. ve Erdoğan, İ. (2009). 2008 yılında Türk çi- neity and technology evolution: implications for mento sektörü. Çimento ve Beton Dünyası, Türki- product and process innovation. Management Sci- ye Çimento Müstahsilleri Birliği Yayın Organı, 13 ence, 47 (5), 611-628. (78), 36-48.
Akakın, T.; Zengin, H.; Öztürk, A. (2011). Hazır beton Gencel Derinöz, C. ve Ünver, İ. (2011). Sürdürülebilir sektörü ve beton kullanımındaki gelişmeler. Be- çevre için sürdürülebilir çimento üretimi. Çimento ton 2011 Hazır Beton Kongresi Bildirileri, İstanbul, ve Beton Dünyası, Türkiye Çimento Müstahsilleri 1-12. Birliği Yayın Organı, 16 (91), 27-30.
Baron, D.P. (1970). Price uncertainty, utility, and in- Gravelle, H. ve Rees, R. (2004). Microeconomics. (3. dustry equilibrium in pure competition. Internati- Baskı), England: Pearson Education Limited. onal Economic Review, 11 (3), 463-480.
Başaran, E. ve Turunç, N. (1995). Türkiye’de çimen- to sektörünün durumu. Çimento Sempozyumu, TMMOB, İnşaat Mühendisleri Odası ve Kimya Mühendisleri Odası, 16-17 Kasım, Ankara, 4-15.
Bayburtlu, K. (2011). Sürdürülebilir çimento üretimi ve inovasyon. Çimento ve Beton Dünyası, Türki- ye Çimento Müstahsilleri Birliği Yayın Organı, 16 (90), 82-95.
Carlton, D.W. (1978). Market behavior with demand uncertainty and price inflexibility. The American Economic Review, 68 (4), 571-587.
Cembureau. (2011). Activity report 2010. The Europe- an Cement Association Publication, s.52. Damtoft, J.S. (2009). Betonun enerji performansı-sür- dürülebilir inşaatlar için bir anahtar. Çimento ve Beton Dünyası, Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Yayın Organı, 13 (81), 62-71.
Dasgupta, P. ve Stiglitz, J. (1981). Resource depletion under technological uncertainty. Econometrica, 49 (1), 85-104.
Diamond, P.A. (1967). The role of a stock market in a general equilibrium model with technological un- certainty. The American Economic Review, 57 (4), 759-776.
Downey, H.K. ve Slocum, J.W. (1975). Uncertainty: measures, research, and sources of variation. The Academy of Management Journal, 18 (3), 562-578. 184
Hirshleifer, J. ve Riley, J.G. (1979). The analytics of un- certainty and information-an expository survey. Journal of Economic Literature, 17 (4), 1375-1421.
Jones, T. (2005). Business economics and managerial decision making. John Wiley&Sons, Ltd. Karakule, F.; Akakın, T.; Engin, Y. (2008). Türkiye’de hazır beton sektörü ve gelişmeler. Uluslararası Beton 2008 Kongresi Bildirileri, İstanbul, Türkiye, 1-12.
Kenyon, T. ve Naoi, M. (2010). Policy uncertainty in hybrid regimes: evidence from firm-level surveys. Comparative Political Studies, 43 (4), 486-510.
Kobrin, S.J. (1979). Political risk: a review and reconsi- deration. Journal of International Business Studies, 10 (1), 67-80.
Mula, J.; Poler, R.; Sabater, J.P.G.; Lario, F.C. (2006). Models for production planning under uncerta- inty: a review. International Journal of Production Economics, (103), 271-285.
Perloff, J.M. (2001). Microeconomics. (2. Baskı), Ame- rika Birleşik Devletleri: Addison Wesley Longman, Inc. Pindyck, R.S. ve Rubinfeld, D.L. (2009). Microecono- mics. (7. Baskı), New Jersey: Pearson Prentice Hall. Ponssard, J.P. ve Thomas, C. (2010). Capacity invest- ment under demand uncertainty: an empirical study of the cement industry, 1994-2006.
Ecole Polytechnique, Centre National de la Recherche Scientifique, s.23. Riordan, M.H. (1984). Uncertainty, asymmetric infor- mation and bilateral contracts. The Review of Eco- nomic Studies, 51 (1), 83-93.
Sanayi Genel Müdürlüğü. (2010). Çimento sektörü raporu. Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Nisan.
Sanayi Genel Müdürlüğü. (2011a). Çimento sektörü raporu. Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi, No.2, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. Sanayi Genel Müdürlüğü. (2011b). Çimento sektörü raporu. Sektörel Raporlar ve Analizler Serisi, No.4, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı.
Sandmo, A. (1971). On the theory of the competitive firm under price uncertainty. The American Econo- mic Review, 61 (1), 65-73. S
chultz, M.T.; Bridges, T.S.; Mitchell, K.N.; Harper, B.K. (2010). Decision making under uncertainty. Final Report, s.83. Sönmezler, G. ve Gündüz, O. (2008). 2008 yılına girer- ken Türk çimento sektörü. Çimento İşveren, Mart- Nisan, 32-41.
TÇMB (2007). Katı atık kaynaklı yakıtların çimento ve kireç fırınlarında kullanılması-uluslararası bir bakış açısı. Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği, Ankara. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi THBB (2011). Hazır beton sektörü istatistikleri-2010. Türkiye Hazır Beton Birliği, Nisan, İstanbul.
TS EN 206-1 (2002). Beton-bölüm 1: özellik, perfor- mans, imalat ve uygunluk. Türk Standartları Ens- titüsü, Ankara.
Türk, S. (2008). Çimento üretiminde alternatif yakıt denemeleri-II. Çimento ve Beton Dünyası, Türki- ye Çimento Müstahsilleri Birliği Yayın Organı, 12 (72), 62-72.
Türkiye Kömür İşletmeleri (2009). Kömür sektör ra- poru (Linyit). Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara.
Uslu, S. (2011). 2010 yılı Çimento sektörü değerlendir- me. Çimento ve Beton Dünyası, Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Yayın Organı, 16 (90), 38-42.
Wu, G.; Zhang, J.; Gonzalez, R. (2004). Decision under risk, s.40. Yıldırım, K.; Eşkinat, R.; Kabasakal, A.; Erdoğan, M. (2009). Endüstriyel ekonomi. (4. Baskı), Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım. www.tcma.org.tr/ Erişim: 14.12.2011 www.thbb.org.tr/ Erişim: 10.11.2011 TÇMB (2009).
TÇMB, beton yolun çevreci ve ekono- mik avantajını yerinde kanıtladı. Çimento ve Beton Dünyası, Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Ya- yın Organı, 13 (81), 49-52.