Türk üniversite öğrencilerinin yaşam değerleri ve kişilik özellikleri üzerine bir araştırma

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin ya- şam değerleriyle kişilik özelliklerinin örtüşen yönlerini incelemektir. Araştırmada kullanılan yöntem, ilişki- sel tarama modelidir. Araştırmanın örneklemini; ÖSS alanlarından EA-2, SAY-2, SÖZ-2 ve DİL puan türüyle öğrenci alan iki devlet üniversitesi ile iki vakıf üniversi- tesinde 2., 3. ve 4. sınıf düzeyinde öğrenim gören öğren- cilerden, küme örnekleme yoluyla seçilen 527 öğrenci oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, örneklem grubuna Rokeach Değerler Envanteri ve Sıfat Liste- si (ACL) ölçekleri uygulanmıştır. Amaçsal ve araçsal değerlerle kişilik özellikleri arasındaki örtüşmeyi (18 amaçsal değer grubuyla 24 alt gruptan oluşan kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi araçsal değer grubuyla 24 alt gruptan oluşan kişilik özellikleri arasında) sı- namak üzere Spearman-Rho Sıra Farkları Korelasyon Testi kullanılmıştır. Verilerin toplanması aşamasından sonra, elde edilen verilerin istatistiksel çözümlemeleri yapılmıştır. Böylece yaşam değerleriyle kişilik özellik- leri arasında ilişki olup olmadığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, üniversite öğrencilerinin yaşam değerleri ile kişilik özellikleri arasında ilişki olduğu, sadece gerçek dostluk değeri ile kişilik özellikleri arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı bulunmuştur.

A research on turkish university students’ human values and their personality traits

The aim of this study is to examine similar/overlapping side between human values and their personality traits of them. Correlational survey model was used in the tudy. Totally 527 students of second, third, and fourth grade of four universities (2 government, 2 private that had students of EA-2, SAY-2, SÖZ-2 and DİL of ÖSS fields) with cluster sampling constituted the sample of the study. The data was collected by Rokeach Value Survey and Adjective Check List scales from the samp- le. The Spearman Rho (Spearman Rank Correlation Coefficent) also used to examine the congruence bet- ween terminal–instrumental values and personality traits (the relationship between the group of 18 termi- nal values and personality traits composed of 24 sub- groups and the relationship between the group of 18 instrumental values and personality traits composed of 24 sub-groups). After the data collection, the data was statistically analyzed. Thus, the relationship between human values and personality traits of the sample were determined. As a result, statistically significant relationship was found between the personality traits of the university students and their human values. But there was not a significant relationship only between true friendship and personality traits.

PDF

___

Aluja, A. ve Garcia, L.F. (2004). Relationships between big five personality factors and values, Social Beha- viour and Personality 32(7), 619-626.
Allport, G.W. (1937). Personality: A psychological in- terpretation. Holt Publishing: New York. Aslan ve Çalışkur (2013). Rokeach değerler envanteri güvenirlik ve geçerlik çalışması. Balıkesir Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Dergisi (basım aşamasındadır).
Bilgin, N. (2003). Sosyal psikoloji sözlüğü: Kavramlar, yaklaşımlar. Bağlam Yayıncılık: Ankara.
Bilsky, W., Koch, M. (2000). On the content and struc- ture of values: Universals or methodological arte- facts? J. Blasius, J. Hox, E. deLeeuw ve P. Schmidt (Eds.), Social Science Methodology in the New Mil- lennium Proceedings of the Fifth International Con- ference on Logic and Methodology, Cologne.
Caprara, C.V. (2002). Personality psychology: Filling the gap between basic process and molar functio- ning, Hofsten C.V., Bäckman L. (Eds), Psychology at the turn of the millennium: Social, developmental and clinical perspectives (pp.201-224). Taylor and Frances: Florence, KY. Child, I.L. (1968). Personality in culture: Borgatta E.F. & Lambert W.W. (Eds), (pp.83). Handbooks of perso- nality theory and research. Rand McNally: Chicago. Cloninger, S.C. (2004). Theories of personality (4. editi- on). New Jersey: Pearson Prentice Hall. Çileli, M. ve Tezer, E. (1998). Life and value orienta- tions of Turkish university students, Adolescence 33(129), 219-228.
Deth, J.W. ve Scarbrough, E. (1995). The impact of va- lues. Oxford University Press: New York. Feather, N.T. (1999). Values, achievement, and justice: Studies in the psychology of deservingness (1. baskı).
Hingham, MA, USA: Kluwer Academic Publishers. Hampson, S.E. (1988). Constructions of psychology. Ro- utledge Publishing: USA. Hitlin, S. ve Piliavin, J.A. (2004). Values: Reviving a domant concept. Annual Review of Sociology, 302 (1), 359-393.
Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. 13. Ba- sım, Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
Kuşdil, E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000). Türk öğretmenle- rin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikoloji Dergisi, 15 (45), 59-76.
Rokeach, M. (1973). Nature of human values. The Free Press: New York. Savran, C. (1993). Sıfat listesinin Türkiye koşullarına uygun dilsel eşdeğerlilik, geçerlilik, güvenirlilik ve norm çalışması ve örnek bir uygulama. Yayınlan- mamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Smelser, N.J. (1963). Theory of collective behaviour. New York: The Free Press of Clencoe. Smith, M.B. (1969). Social psychology and human valu- es. Adline Publishing Company: Chicago.
Şirin, A. (1986). Gençlerin Değerler Sıralaması Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Özden, M.S. (2007). 20-24 yaş arası üniversite öğren- cilerinin ve nevrotik öğrencilerin değerler açısından karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Özgüven, İ.E. (2003). Psikolojik Testler. Ankara: PDREM Yayınları. Uyan, G. (2001). Öğretmenlerin iş değerleri kişilik özel- likleri ve iş tatminleri arasındaki ilişkilerin incelen- mesi: MEB’e bağlı resmi ve özel eğitim kurumlarında gerçekleştirilen bir araştırma. Yayınlanmamış yük- sek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Williams, R.M. (1979). Change and stability in values and value Systems: A sociological perspective. Ro- keach M. (Eds), (pp.15-46). Understanding human values. Free Press: New York.